________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉલ્લસિત થતું નથી જેટલું પર્વના દિવસોમાં એ દિવસ સંવત્સરીને નામે ઓળખાય. ઉપમા થાય છે. વળી ગૃહસ્થના ચાર પહોર તે ધંધામાં આપીએ તે ભાદરવા સુદ ચોથને દિવસ સૂર્ય જાય છે, પણ એમાંથી એક યા અડધે પ્રહર સમાન અને બાકીના સાત દિવસ નક્ષત્ર સમાન. પરમાર્થમાં જાય તે એ મહાન સાફલ્ય ગણાય. સાત દિવસની સાધના એક દિવસને ઉજમાળ અને એમ જ ન થઈ શકે તે પર્વના દિવસો કરવા માટે છે” આવે ત્યારે ગૃહસ્થ ખાસ ધર્મકાર્યમાં ચિત્ત પાવવું. ગાયના ગળે કાષ્ટૉસ બાંધી હોય
મગધરાજ કહે, “પર્યુષણ પર્વ મુનિ માટે તેય ફરતી ફરતી ડાં તૃણ ખાઈ પેટ ભરી લે
ક્યા પ્રકારનું છે ?” છે. એવું આમાં છે.”
ભગવાન કહે, “સાધુઓ માટે પર્યુષણ મગધરાજે આ વખતે પ્રશ્ન પછડ્યો, “ દેશ ક૯પમાંને એક કપ છે. પર્યુષણને અર્થ ભગવાન! પાપનું શેષણ અને પુણ્યનુ પિષણ ૧
પ વર્ષાવાસ. વર્ષાઋતુ આવે સાધુએ એક સ્થળે થાય એવું પર્વોમાં મહાન પર્વ કયું છે ? * રહેવું એને યોગિક અર્થ એ છે કે આત્માની
નજીક રહેવું અને આત્માની નજીક રહેવા માટે ભગવાન બોલ્યા : “હે રાજન! મંત્રમાં ક્રોધ, માન, માયા, લેભ આદિ કષાયેને તજવા. નવકારમંત્ર જેમ મોટો છે, તીર્થમાં શત્રુંજય નવ ક૯૫માં સાધુઓ માટે (૧) અલક ક૯૫: મેટો છે, દાનમાં અભયદાન મોટું છે, રનમાં ઓછાં ને જીણું વસ્ત્ર પહેરવાં. (૨) ઉદેશક ચિંતામણિ રત્ન મોટું છે, કેવળીમાં તીર્થકર કહ૫ : પોતાના નિમિત્તે બનાવેલ આહાર ન મોટા છે, જ્ઞાનમાં જેમ કેવલ્યજ્ઞાન મોટું છે, લેવો. (૩) શય્યાતર કપિલ જેને ત્યાં ઉતર્યા ધ્યાનમાં જેમ શુકલ ધ્યાન મોટું છે, રસાયણમાં હોય તેને ત્યાંના ખાનપાન કે વસ્ત્ર સાધુએ ન અમૃત મેટું છે, શંખમાં દક્ષિણાવર્ત મોટો લેવાં. (૪) રાજપિડ ન લે. (૬) કૃતિક છે, પર્વતમાં મેરૂ મોટો છે, નદીમાં ગંગા ક૯પ : જે દીક્ષામાં વડે તેને વડે સ્વીકારો. મહાન છે, સરોવરમાં માનસરોવર મોટું છે, (૬) ચારને બદલે પાંચ વ્રત (બહિસા, સત્ય, એમ દ્વીપને વિષે જંબુદ્વીપ ક્ષેત્રને વિષે ભરત અસ્તેય, બ્રહાર્ય ને અપરિગ્રહ) સ્વીકારવાં. ક્ષેત્ર, દેશમાં સરક, દિવસમાં દિવાળીને દિવસ, (૭) ૪ કપઃ કચી દીક્ષા નડી, પાકી માસમાં ભાદરે શ્રેષ્ઠ છે, એમ સર્વ પમાં દીક્ષાથી લઘુ ગુરુને સ્વીકાર ક. (૮) રેજ પર્યુષણ પર્વ મહાન છે. એક વાત કહે. જેમ પ્રતિક્રમણ પ્રાયશ્ચિત કરવું. (૯) માસ કહ્યું : તપ વિના મુનિ ન શેભે, શીલ વિના સ્ત્રી ને એક મહિનાથી વિશેષ ક્યાંય ન રહેવું. (૧૦) શોભે, શૌર્ય વિના રે ન શોભે, વેદ વિના પર્યુષણા કલ્પઃ ચોમાસામાં એક સ્થળે રહેવું. વિપ્ર ન શોભે, દયા વિના ધર્મ ન શેભે. એમ ચોમાસું રહેલા ક૯પવાળા સાધુએ પયુંષણાના ગૃહસ્થ અને મુનિનું કુળ પર્યુષણની આરા પાંચ દિવસ માટે કલ્પસૂત્ર વાંચવું. ધના વિના ન શોભે.”
મગધરાજ બોલ્યા : “ગૃહસ્થોએ પર્યું. મગધરાજ કહે, “એ પર્વ ક્યારે આવે છે પણ પર્વમાં શું કરવું ?” કેટલા દિવસ ચાલે ?”
ભગવાન મહાવીર બોલ્યા : ભગવાન કહે, “પર્યુષણ પર્વ આઠ દિવસનું “ગૃહસ્થ અગીઆર કાર્ય કરે (૧) જિનમંદિ. પણ એને મુખ્ય દિવસ ભાદરવા સુદ ચોથને, ને જુહારે, (૨) સાધુમુનિની સેવા કરે, (૩)
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
