________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુખ ક્યાં છે?
લે. મુનિશ્રી જ્ઞાનસાગરજી મહારાજ
જગતને માનવ સુખી થવા માટે દિવસ મળતાં જાણે કશું જ મેળવ્યું નથી તેવું અનુઅને રાત મહેનત કરે છે, ભૂખ અને તરસ ભવે છે. સહન કરે છે, પરંતુ આજે કઈ પણ માનવને સુખની તૃપ્તિ દેખાતી નથી, તેનું શું કારણ હશે? પિતાના કરતાં અધિક ધનવાનને જોઈને
તેના જેવી મોટર-બંગલે અને વૈભવ મળે તે લાંબે સમય ઑકટરની દવા કરવા છતાં
સુખી થાઉં ! તે જ્યારે ભાગ્ય વેગે મળી જાય દરદ ન મટે ત્યારે વિચારીએ છીએ કે કાં તે
ત્યારે હવે તૃપ્તિને આનંદ થવાને બદલે, નવી નિદાન બરાબર નથી, કાં તે દવા બરાબર નથી,
મોટી ઈચ્છા શરૂ થાય છે. અથવા ચરી બરાબર પાળી નથી. તેવી રીતે સુખ હજી પ્રાપ્ત ન થયું; તેમાં સુખની સ્પષ્ટ આ પ્રમાણે આશામાં જે આનંદ હતા તે વ્યાખ્યા સમજાઈ નથી, સુખ ક્યાં મળશે તે હવે તેની તૃપ્તિમાં નથી. ફરી નવી આશા, નવી સ્થાન જાણ્યું નથી.
દેટ, અને તેની ચિંતા ચાલુ થાય છે. જીવનના આખું જગત આજે ભૌતિક સાધનામાં અંત સુધી આશાઓ પુરી થતી નથી, તો સુખ માને છે. ભૌતિક સુખ ઇચ્છાઓને તૃપ્ત ભૂલ ક્યાં થઇ? કરવાથી થાય છે, ઈચ્છાઓને એ સ્વભાવ છે કે એક ઈચ્છા પુરી ન થઈ તે પહેલાં બીજી ભૌતિક સાધને–દેહને સુખ આપી શકે શરૂ થાય છે, તે પુરી થાય તે પહેલાં ત્રીજી છે, મનને આનંદ આપી શકે છે, પરંતુ તે મોટી ઈચ્છા શરૂ થઈ જાય છે, જ્યાં સુધી તે આત્માની માલીકીના નથી. પુણ્યથી ઉછીના ઈચછા પુરી ન થાય ત્યાં સુધી માણસ બેચેન લીધેલા છે, જે આત્માના હોય તે આત્માની રહે છે.
સાથે પરભવમાં જવા જોઈએ. વાસ્તવીક રીતે આશાને લીધે આદમી ભટકે છે. આશા સુખ ભોગવટો કરનાર આત્મા છે, સુખએટલે ? આ વાતની સંભાવના અને આશ્વાસન દુખનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરનાર આત્મા છે. છતાં છે કે આવતી કાલે સુખ મળશે તે સુખ કાલે આપણે પ્રયત્ન શરીર અને મનના સુખ મળ્યું પરંતુ આશ્ચર્યની વાત છે કે તે પછી માટે જ કરીએ છીએ કે જે આત્માના નથી. તુરત જ દુઃખ શરૂ થાય છે. જે મળ્યું તેનું પરભવમાં જતાં આત્મા સાથે એમાંનું કાંઈજ મૂલ્ય હવે નથી. કેટકેટલા સ્વ રચ્યા આવતું નથી. પરિણામે તે પદાર્થો છેડતી હતા તે વસ્તુ મેળવવા માટે ? ફરી તે વસ્તુ વખતે આત્મા વેદના અનુભવે છે. ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર, ૧૯૭૭
* ૨૫૫
For Private And Personal Use Only
