________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સીકંદરને જ્યારે ડાયેજની જે પૂછયું “માન જેલમાં લઈ જવા માટે વડા જેલની મોટર કે તમારી ઈચ્છા મુજબ આખી પૃથ્વી તમને તેને ૧૧ વાગે લેવા આવવાની છે તે દિવસે મળી ગઈ, પછી તમે શું કરવા માગો છે ?” સાડા દસ વાગે તેની પત્ની તેને હંમેશનું પ્રિય સીકંદરે એ વાત ઉપર વિચાર કર્યો. આખરે ભોજન ખાસ ભાવતી મીઠાઇ કરીને પીરસી ઉદાસ થઈને બેઃ “તું જ કહે, પછી હું રહી છે. છોકરાઓને શાંત કરવા માટે તેમણે શું કરું? પછીને કઈ ખ્યાલ મને નથી, ” કહ્યું “બધા શાંત બેસી જાવ, હમણાં ૧૧ વાગે જગતના ભૌતિક સુખની પાછળ પડીને અંત યડા જેલની ગાડી લેવા આવશે.” આ શબ્દો સમયે સીક દરે પિતાને પશ્ચાતાપ જાહેર કર્યો– શેઠે જમતાં જમતાં સાંભળ્યા અને વિચારે “અબજની મીલકત છે છતાં પણ એ સીકંદર આવ્યા કે મારે અડધા કલાક પછી જેલમાં ના બચે.”
જવુ પડશે? નીચે જેલની ગાડી ઉભી હશે ? સુખને ભગવટો કરનાર જો આત્મા જ
પોલીસ મારી આગળ અને પાછળ ચાલતી છે, તે આત્માની સાથે પરભવમાં ન જાય તેને
હશે? હું નીચે બજારમાં પસાર થતે હઇશ
ત્યારે કે મારી સામે આંગળી ચીંધતા હશે, પિતાનું સુખ કેમ મનાય? અનેક લોકોને
જો આ શેઠ જેલમાં જાય છે ! હું ઉંચુ મેટું સ્મશાનમાં બાળી આવ્યા, અને સાથે કાંઈ ન
નહિ કરી શકું! જેલમાંથી આવીને પણ લઈ ગયા તે નજરે જેવા છતાં, ઘેર આવીને
અઘિા ચાલતા મને કેવી શરમ આવશે ? માણસ એ જ પ્રવૃત્તિ દીન રાત કરે છે, કે જે
ખરેખર મારું જીવન ધૂળધાણી થઈ ગયું ! છોડીને જવાનું છે!
આખરે મારે જેલમાં જવું પડ્યું !—આ વેદપ્રશ્ન એ થાય છે કે તે પછી સુખ કહેવું
નામાં શેઠની આંખમાંથી દડ-દડ આંસુ ટપકી કોને?
રહ્યા છે ! હાથમાં લીધેલ કેળીયે હાથમાં
રહી ગયે, વેદનાના દુઃખમાં ખાવાનું ભૂલી જ્ઞાની ભગવંતે એ ભૌતિક સાધનમાં સુખ ગયે. તેમની પત્ની ફરી પીરસવા આવી અને નથી જોયું. સુખની સાચી વ્યાખ્યા-મનનઃ શેઠની આંખમાં આંસુ ટપકતા જોયા, શેઠની નિવૃત્તિ સંઘનું મનની શાંત અવસ્થા એ જ વેદના સમજી! પતિને રડતાં જઈને-તેનું હૈયું સુખ છે, ચિત્તની પ્રસન્નતા એ જ સાચું સુખ ભરાઈ આવ્યું. બાજુની રૂમમાં જઈને તે કહ્યું છે બહારના પદાર્થોમાં સુખ શોધશું તે ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડવા લાગી, તેને રડવાને અવાજ કદી મળશે નહિ રાજગૃહીમાં પુણીયા શ્રાવકને સાંભળી શેઠ રડવા લાગ્યા. બંનેને રડતાં જોઈને સાડાબાર કડાની કમાણી છતાં ચિત્તની પ્રસન્ન બાળક રડવા લાગ્યા, આખા ઘરમાં દરેક રડી તાથી જે સુખને અનુભવ થતા હતા તે રહ્યા છે, અને એટલું કરૂણ દશ્ય થયું કે કરોડપતિ શ્રીમતેને નહોતો.
બહાર આવનાર પણ તે જોઈને રડી પડે. થડા વર્ષો પહેલાં મુંબઈને બનેલે કીસ્સો વિચાર કરો કે-શેઠને આ વેદના થઈ રહી આ વાતને સાબીત કરે છે. ૮૦ લાખ રૂપીયાને છે ત્યારે તેની પાસે શેની કમીના છે? પાસે માલીક, કાળા બજારમાં પકડાયેલ કેસ ચાલ્યા એક કરોડની મિલકત છે એરકંડીશન રૂમમાં વકીલે બેરીસ્ટરો ફાકીને ત્રણ લાખ રૂ. ખર્ચ બેઠો છે, પ્રેમાળ પતિ-મીઠાઈ પીરસી રહી છે, પે, છતાં વર્ષ દિવસની જેલ મળી. જે દિવસે બાજુમાં રેડીઓ વાગી રહ્યો છે, ઘરની બહાર
૨૫૬
મામાન ૬ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only