Atmanand Prakash Pustak 072 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

નિયેગ સમયે અખિકા વ્યાસજીની વિરૂપતા સહુન ન કરી શકી તેથી આંખા વીંચી ગઈ. આ કારણે ધૃતરાષ્ટ્ર અધરૂપે જ જન્મ્યાં. એવી જ રીતે અમ્બાલિકા પણ વ્યાસજીનુ રૂપ જોઈ ફિક્કી પડી ગઇ અને પરિણામે જે પુત્ર જન્મ્યા તે જન્મથીજ ફિક્કો હતા, તેથીજ તેનું નામ પાંડુ રાખવામાં આવ્યુ. ધૃતરાષ્ટ્ર મેઢા હેાવા છતાં અંધ હોવાથી રાજપદના અધિકારી પાંડુ બન્યા.
ધૃતરષ્ટ્રના લગ્ન ગાન્ધારરાજ સુખલની પુત્રી ગાન્ધારી સાથે થયા. પેાતાના પતિ અધ છે એ વાત જેવી ગાંધારીએ જાણી, કે તરતજ જે સુખ મારા પતિના ભાગ્યમાં નથી એ સુખ મને પણ ન જોઇએ એવા નિશ્ચય કરી પોતાની આંખે પાટા બાંધી દીધા. પાંડુના લગ્ન યદુવ ંશમાં શૂર નામે એક યાદવ શ્રેષ્ઠિની પુત્રી પૃથા સાથે થયા. પૃથા તેના પિતાના ફઈના પુત્ર કુન્તીભેજને ત્યાં મોટી થઇ એટલે તે કુન્તા તરીકે પ્રસિદ્ધ થઈ. કુન્તાના ઇતિહાસ પણ મહદ અ ંશે સત્યવતીને મળતા છે. કુન્તાનું રૂપ અલૌકિક હતુ. કુન્તા તપસ્વીની હતી, લઘુ વયેજ તપ કરી તેણે દુર્વાસા મુનિ પાસેથી એક મંત્ર પ્રાપ્ત કર્યાં હતા. આ મ ંત્રને જપ કરવાથી તે ઈચ્છે તે દેવ તેની સમક્ષ હાજર થાય અને તેનાથી પુત્ર પ્રાપ્ત કરી શકે. કૌમાય અવસ્થામાં જ મ`ત્રની કસોટી કરવા તેણે સૂ`દેવની ઇચ્છા કરી. આ દેવથી તેને પ્રાપ્ત થયા તે પુત્ર કણું, પણ એ પુત્રની કોઇને ખબર ન પડે તે રીતે તેને પેટીમાં મૂકી નદીમાં વહેતા મૂકી દીધા. જીવવા માટે 'ભ કયારેક અનિવાર્ય બની જતા હાય છે. કોઈ નિઃસ'તાન સારથી દંપતીના હાથમાં એ પેટી આવી અને કણુ તેના પુત્ર તરીકેજ મોટા થયા. ભીષ્મે પાંડુના લગ્ન એક બીજી કન્યા સાથે પણ કરાવ્યા. તેનું નામ માદ્રી-રૂપમાં સાક્ષાત્ તિ જેવી હતી.
પાંડુએ અનેક દેશો પર વિજય મેળવી શ’તનુ રાજાની કીતિ ક્રી પ્રાપ્ત કરી, પણ જન્મથી જ તે ફિક્કો હતા. પાંડુ, પાંડુ (એનિમિયા) રાગના
અબ્રહ્મ-મૃત્યુ]
દર્દી હતા, તેથીજ તેનું નામ પાંડુ રાખવામાં આવ્યું હતું. દાદાની કીતિ પુનઃ પ્રાપ્ત કરી પાંડુરાજા તેની બંને પત્નીએ સહુ હિમાલય પર્યંતના દક્ષિણ પ્રદેશના એક સુંદર શલવનમાં રહેતા હતા. પાંડુ એક વખત મૃગયા અર્થે ગયેલાં ત્યારે દૂરથી મૃગ-મૃગલીનું જોડું કામ ક્રીડામાં લીન હેાય એવા શ્વાસ થયા. પાંડુએ તીર માર્યું અને મૃગ જેવું દેખાતું પ્રાણી ઘાયલ થયુ, પણ નજીક જઈને જોયું ત્યારે ખબર પડી કે એ તો કદમ મુનિ હતા. પાંડુને ભારે પશ્ચાત્તાપ થયા. શ્રવણના માતા પિતાએ, દશરથના હાથે પેાતાના પ્રિય પુત્રનુ મૃત્યુ થયાનું જાણ્યું' અને જેવા શાપ આપેલે, તેવા જ શાપ મુનિએ પાંડુને આપતાં કહ્યું: જે પરિસ્થિતિ અને સ ંજોગામાં મારૂ મૃત્યુ થાય છે, તેવું જ મૃત્યુ તને પણ પ્રાપ્ત થવાનું જ. ' આને શાપ કહેા કે કનુ' ફળ કહા બધુ જ સરખુ છે.
"
પાંડુએ તે જ વખતે બ્રહ્મચર્ય પાળવાના સ'કલ્પ કર્યાં. શાપ મળ્યાં પછી મૃત્યુને દૂર રાખવા માટે આવે! સંકલ્પ જરૂરી હતા પરંતુ ભવ્ય ઈમારતના પણ પાયે નબળા હાય તે તેવી ઇમારતને ધરાશયી થતાં વાર નથી લાગતી. કહેવાય છે કે પાંડુના અતિ આગ્રહના કારણે, કુતાની પાસેના મ ંત્રની મદદથી તેણે ધમ-વાયુઇંદ્ર દેવા દ્વારા જે ત્રણ પુત્રા પ્રાપ્ત કર્યાં' તે જ મહાભારતના મુખ્ય પાત્રા યુધિષ્ઠિર, ભીમ અને અર્જુન. કુંન્તાએ એ જ મંત્ર માદ્રીને શીખવી તેને પણ એ પુત્રા પ્રાપ્ત કરાવ્યા. આ બે પુત્રોના નામે સહદેવ અને નકુળ હતા. આ બન્ને પુત્રા અશ્વિની કુમારોની સહાય દ્વારા ઉત્પન્ન થયા હતા.
પાંડુરાજા શૂરવીર, ઉદાર, ધર્મપ્રેમી અને પ્રેમાળ હતા. ક્રિંદમ મુનિના શાપ પછી તે સ ંચમી ખની ગયા. શ્રી સંગથી દૂર રહેતા કારણ કે સ ́ગ એટલે તેના માટે મૃત્યુ. કુન્તા અને માદ્રીએ પણ એવી રીતે પેાતાના જીવન મનાવી ઢીધાં કે પાંડુની એવી વાસનાને જરા પણ ઉત્તેજન
[૧
ન