________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રત્યુત્તર (શ્રી ખીમચંદભાઈ શાહે સન્માનને આપેલે પ્રત્યુત્તર સમયને અભાવે સમારંભ સમયે થડાક જ મુદ્દાઓ ઉપર ટૂંકમાં વિવેચન કરી શકાયું હતું અહીં આખું પ્રવચન આપવામાં આવે છે.)
અધ્યક્ષ શ્રી વિનયકાંતભાઈ મહેતા, અતિથિ વિશેષ શ્રી હરસુખલાલભાઈ સંઘવી, અતિથિ વિશેષ શ્રી શેઠ વાડીલાલભાઈ ગાંધી, ભાઈઓ અને બહેને
અત્યારે આ પ્રસંગે મારા સ્મરણપટ ઉપર એક વ્યક્તિ રમ્યા કરે છે, તે છે સ્વ શેઠશ્રી ગુલાબચંદ આણંદજી કાપડિ. શ્રી ગુલાબચંદભાઈ ભાવનગરના જાહેર જીવનમાં અને ખાસ કરીને જૈન સમાજમાં એક અગ્રણી હતા. તેઓ, હું સં. ૧૯૮૩માં ભાવનગરમાં આવે ત્યારે આ સભાના પ્રમુખ હતા. હું અને તેઓ લગભગ દરરોજ સાંજે મેતીબાગ કલબમાં મળતા અને તેઓ મને ભાવ ન જૈન સમાજની વિધવિધ પ્રવૃત્તિઓમાં રસ લેતે કરતા. મને આ સભામાં ખેંચી લાવનાર અને તેની કાર્યવાહીમાં જોડનાર પણ તેઓ જ હતા. મને આ સભામાં કામ કરવામાં બળ પૂરનાર પણ તેમની જ પ્રેરણા હતી. આજે હું તેમને યાદ કરી ભાવપૂર્વક શ્રદ્ધાંજલિ આપું છું.
આ સભા એક જ્ઞાનની સંસ્થા છે. જ્ઞાનને દીપક સાથે સરખાવાય છે. દીપક જેમ અંધકાર હઠાવે છે અને પ્રકાશ પાથરે છે અને ખાડા ટેકરાવાળા માર્ગથી ચેતવીને ચાલવાને. સીધે માર્ગ દર્શાવે છે, તેમ જ જ્ઞાન પણ હૃદયમાં રહેલ વહેમ, અંધશ્રદ્ધા, દુવૃત્તિઓ વગેરેના અંધકારને હઠાવે છે, સાચી સમજણ આપે છે, અને કલેશ, કુસંપ, કષાય વગેરેથી ચેતવીને જીવન જીવવાને સાચે માર્ગ દર્શાવે છે. આટલા માટે જ જ્ઞાનના આરાધકે અમૃતને આસ્વાદ લે છે તેમ કહેવાયું છે. શાનામૌનનમ્ જ્ઞાનવડે અમૃતનું ભેજન થાય છે, વિઘાડકૃતમત્તે વિદ્યાથી અમૃતત્ત્વને પમાય છે એ સૂક્તિઓ યથાર્થ છે. આ કારણે જ જ્ઞાનનું વિતરણ કરનારી સંસ્થાઓ દેવમંદિર જેટલી આત્માને ઉન્નતિકર હોય છે. તેથી તેમને જ્ઞાન મંદિરે કહી શકાય. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા આવું એક જ્ઞાનમંદિર છે.
આ સભાને એક ઉદ્દેશ એ છે કે જૈન ધર્મના અને જૈન સંસ્કૃતિના પાયાના પ્રમાણભૂત ગ્રંથનું આધુનિક પદ્ધતિએ સંશોધન, સંપાદન અને પ્રકાશન કરવું તથા અભ્યાસી વર્ગને તે સુલભ થાય તે રીતે તેને પ્રચાર કરે. આ ઉદ્દેશ આ સભાની પ્રાણપ્રવૃત્તિ છે તેમ કહી શકાય. - જૈન સાહિત્ય ખૂબ સમૃદ્ધ અને વિપુલ છે. જૈન પૂર્વાચાર્યો, વિદ્વાન અને સાહિત્યકારોએ ધર્મ, દર્શન, ઇતિહાસ, કાવ્ય, નાટક, કળા વગેરે વિવિધ વિષય પર વિપુલ પ્રમાણમાં ગ્રંથ રહ્યા છે. જૈન ચરિત્ર કથાઓ અને બેધ કથાઓ તે તેમની આગવી શૈલીને લીધે વાચકને હદયંગમ બની છે. ભારતના કથાસાહિત્યમાં જૈન કથાસાહિત્ય નેંધપાત્ર ફાળો આપે છે. જો આ સમગ્ર સાહિત્યનું વ્યવસ્થિત રીતે સંશોધન, સંપાદન, પ્રકાશન અને પ્રચાર થાય, તે જૈન સમાજને તે ખૂબ ઉપયોગી નિવડે. એટલું જ નહીં, પણ જૈનેતર વિદ્વાન અને અભ્યાસીઓની જૈન સાહિત્ય તરફ વિશેષ અભિરુચિ થાય અને જૈનધર્મ તરફ તેમનું આકર્ષણ વધે. એટલે આ પ્રાચીન સાહિત્યના આવા પ્રકાશન અને પ્રચારની ખાસ આવશ્યકતા છે. આ સભાએ પિતાના
પ્રત્યુતર ]
For Private And Personal Use Only
