________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૮
આ
ન ધર્મ પ્રકાશ
ચિત્ર
હતી. પ્રભુ મહાવીરે આ દિશામાં ઉપદેશ શરૂ કર્યો, “ જીવો અને જીવવા દો ” આ મંત્ર બરાબર સમજાવ્યો. મેં પ્રાણીને જીવવાનો હકક સરખો છે, કેઇના હક્ક ઉપર ત્રાપ મારી શકાય નહીં. સુખ ભોગવવાની ઇચ્છા રાખનારે સુખનું દાન કરવું જોઈએ. બીજા જીવોને સુખી કરે તે જ સુખી થાય. દુઃખ આપીને સુખની ઈરછા કઈ રાખી શકે જ નહીં. જે આપણને જીવન વહાલું છે તે સર્વ જીવોને તે વહાલું હોવું જોઈએ. નિરપરાધી જીવોને દુઃખ કરનાર ધાર નર્કમાં જાય છે અને ત્યાં તેનાં ફળ ભોગવે છે. પાપથી છ સુખી થઈ શકે નહીં, ઝેર ખાવું અને બચવાની આશા રાખવી એ કાર્ય જ અસંભવિત છે. પ્રભુને આ બધ આર્યાવર્ત માં ફેલાય અને અહિંસાને દિગ્વિજય થયો.
પ્રભુના બેધમાંથી અભ્યાસ અથે નીચેના મુદ્દા તારવી શકાય. ૧ જે છ આત્માના સ્વભાવરૂપ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રને સમ્યફ પ્રકારે સેવે છે તે
જીવ સંસારને પાર કરી શકે છે. ૨ જીવને તરવાને માર્ગ પ્રથમ દૃષ્ટિએ ત્યાગ માર્ગ છે. ૩ તપના તાડન વિના કર્મરૂપી દોષ છૂટતો નથી. ૪ જેઓ જ્ઞાન અને ક્રિયાને સમ્યફ પ્રકારે સુમેળ સાધે છે તે જ મોક્ષને પામે છે. ૫ જ્યાં એકાંત ભાવ છે ત્યાં અજ્ઞાન છે, કે જેનાથી રાગ અને દ્વેષ વધે છે. રાગ
દેવ વધવાથી સંસાર વધે છે જેથી રાગ દ્વેષથી મુક્ત થવું એ જ કર્તવ્ય છે. ૬ મુમુક્ષુ જીવોને અધ્યવસાય છવને ધર્મ સાથે જોડવાને જ હોય છે. ૭ હું અને મારું એ સંસારની વૃદ્ધિરૂપ આવૃત્તિ છે. ૮ અજીવ આવરણે આત્માનું શુદ્ધિકરણું રહ્યું છે. ૯ અહિંસા, સંયમ અને તપ આ ત્રણ દરવાજામાંથી મોક્ષે પહેચાય છે. ૧૦ જ્યાં શુભાશુભ વિકલ્પ નથી ત્યાં નિર્જરા છે.
પ્રભુ મહાવીરને જીવનવિકાસ એ દીર્ધકાલીન છે. દરેક જીવાત્માને આત્મવિકાસ સરખે નથી. કેટલાક જીવાત્માઓ સ્વભાવથી જ આત્મવિકાસને પામે છે ત્યારે કેટલાક સ્વભાવથી જ આત્મવિકાસને પામતા નથી, આ એને સ્વભાવ-દોષ છે. કોઈ કોઈ જીવાત્માઓ હજી વિકાસને પંથે વળ્યા નથી. ત્યારે કેટલાક લાયકાતવાળા છતાં સાધનને અભાવે વિકાસને પામી શકતા નથી. કેટલાક જીવે દીર્ધકાલીન વિકાસગામી ત્યારે કાઈ કે છો ક્ષણકાલીન વિકાસગામી હોય છે. પ્રભુ મહાવીરના ૨૭ ભવ અને કાળચક્રનો વિચાર કરતાં તેમજ કર્મના સમુદાયને ઉદય જોતાં પ્રભુ દીર્ઘકાલીન વિકાસગામી ગણાય છે કે જે બીજા તીર્થ કરો કરતાં વધારેમાં વધારે છે. ક્ષણકાલીન વિકાસગામી જવોમાં માતા મરુદેવાનું જ નામ મૂકી શકાય. બીજા મોક્ષગામી છે તે અધપુદ્ગલપરાવર્તની અંદર થોડા જ કાળમાં ત્રીજે ભવે, પાંચમે ભાવે,
For Private And Personal Use Only
