Atmanand Prakash Pustak 062 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

જ દીન અને કંગાલ હોય છે, કારણ કે તેમને બીજાની નથી. બીજે માણસ વિશ્વાસ રાખે તો જ તેને ઠગી અત્યંત ખુશામત કરવી પડે છે. માની માણસને શકાય છે. પિતાનું બોલેલું જતું જણાય તો ય તેને સાબિત માણસ પ્રમાણિકપણાને ચાહે છે; પરંતુ સાચું કરવાને બીજા ઘણાં જૂઠાં બોલવા પડે છે. જૂઠું બોલવાની દરિદ્રતા દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરતા નથી સાચાથી સાબિત થઈ શકતું નથી, પણ તે જૂઠાથી જ અને તેથી કરીને જૂઠાણાનો આશ્રિત,ઠગ અને વિશ્વાસસાબિત થઈ શકે છે. જૂઠે માણસ જ કદાગ્રહને ઘાતી પ્રમાણિકપણું મેળવી શકતા નથી. અણજાણ આશ્રિત થઈ શકે છે. પણ સાચો થઈ શકતું નથી. દુનિયા ભલે પ્રમાણિક માને પણ જાણ માણસમાં ભાની માણસે અવશ્ય કદાગ્રહી હોય છે. જેઓ બુદ્ધિ- તે અપ્રમાણિકપણાનું ફળ મેળવે છે. જૂઠું બોલનાર મત્તા અને વિદ્વત્તાનું અભિમાન ધરાવે છે તેમના અને વર્તનારને ઓળખવા છતાં અપ્રમાણિક માણસે અંદર અસહિષ્ણુતા હોવાથી કોઈ માણસ સાચી રીતે અંગત સ્વાર્થને લઈને પ્રમાણિકપણાનું ભાન આપે વસ્તુનું વર્ણન કરતો હોય તે તેને જાડું ઠરાવવા પિતે છે, તેથી કાંઈ તે પ્રમાણિક બની શક્તિ નથી, અને જૂઠાને ઉપયોગ સારી રીતે કરે છે.
અપ્રમાણિક માણસ પાસેથી પ્રમાણિકપણુનું ભાન સરળતા વગર સાચું બોલી શકાય નહિ અને તે મેળવી રાજી થવું તે એક મૂર્ખતા છે. સરળતા કહેવાતા વિદ્વાન અને બુદ્ધિશાળીઓમાં ભાગ્યે સાચું બોલવા માત્રથી કાંઈ આત્મવિકાસ કે શ્રેય જ નજરે આવે છે, કારણ કે તેમને પિતાની પ્રશંસા થઈ શકતું નથી, કારણ કે સાચું દોષમિશ્રિત અને ગુણ બહુ ગમે છે અને પ્રશંસાપ્રિય માણસ સરળ હેતા મિશ્રિત એમ બે પ્રકારનું છે. દેવમિશ્રિત સત્ય ભાગ્યે જ નથી. જૂઠું બોલ્યા વગર પિતાના માટે પોતાની પ્રશંસા કઈ બોલે છે, અને જે બોલે છે તે વસ્તુતત્વના અગથઈ શકે નહિ. કદાચ પ્રશંસા કરવામાં કંઈક સાચું જાણ બુદ્ધિ વગરના હોય છે. ગુણમિશ્રિત સત્ય બોલતાં હોય તે પણ જૂઠું મિશ્રણ થયા વગર રહેતું નથી. ગુણી માસો શરમાય છે. ચોરીના વિચારવાળો માણસ જો કે પરિણામ સાચું ન આવતું હોય તો પણ કહે ચોરી કરીને પિતાને ચોરપણે બોલીને જણાવે છે તે વાતે વિદ્વાન અને બુદ્ધિશાળી માનહાનિના ભયથી સાચું બોલે છે છતાં સાચાનું ફળ જે આત્મય છે અણજાણ બાબતેમાં જૂઠી રીતે માથું મારે છે. તેમની તે મેળવી શકતા નથી. તેવી રીતે ઠગવાના વિચારવાળો કોઈ સલાહ લે અથવા કાંઈ પ્રશ્ન પૂછે તે બુદ્ધિમત્તા બીજાને ઠગીને પિતાને ઠગપણે બોલીને જણાવે છે તે અને વિદ્વત્તામાં ઊણપ ન આવવા દેવા માટે જાહાને ય તે શ્રેય સાધી શકતા નથી, કારણ કે આ સાચું ઉપયોગ કરે છે.
દમિશ્રિત છે. બુદ્ધિની નબળાઈને લઈને આ મહસંસારમાં વિશ્વાસઘાતી મહાપાપી કહેવાય છે. ત્વનાં કાર્યો છે એવી સમજણથી બીજા પાસેથી મહત્વ સાચું બોલતાં શીખ્યા વગર વિશ્વાસઘાતના મહાપાપથી મેળવવાને પોતાની વૃત્તિ, વર્તન અને વચનને સાચી રીતે બચી શકાતું નથી. ઘણાખરા માણસે કહેવાતા બુદ્ધિને જણાવે છે અને જેઓ આવા કાર્યોને હલકાં માને છે શાળીઓ, વિદ્વાને અને જ્ઞાનીઓ ઉપર વિશ્વાસ રાખ- તેઓ તે હલકા બનવાના ભાવથી સાચી રીતે જણાવી નારા હોય છે. તેમની પાસેથી માન મેળવવાને અને શકતા નથી. ઉત્તમ આચારવિચારવાળા ગુગુવાન દ્રવાસનાને પોષવાને જાડું બોલીને અને વર્તીને વિશ્વાસને પુરુષો પિતાને ગુણપણે બોલી જણાવતા શરમાય છે. ઘાત કરે છે. ઠગાઈ કરનારાઓ જૂઠું બોલવામાં બહુ તેમના વર્તન અને વિચાર સંબંધી કઈ પૂછે તો જ હાશિઆર હોય છે. આ ઠગાઈ પણ વિશ્વાસઘાતનું તે નમ્રતાથી સાચી રીતે જણાવે છે. અવળાં કર્યો રૂપાંતર છે; કારણ કે વિશ્વાસ રાખ્યા વગર ઠગી શકાતું કરનારા દેવી માણસે માનહાનિના ભયથી સાચું બોલી
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ