________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શકે, કારણ કે તેને ભણાવવાનો ખર્ચ હવે તેને પ્રાપ્તિ સમાએલી છે, સહુની સાથે મૈત્રીની ભાવના, ભાઈએ ઉપાડવાની ચેકખી ના પાડે છે. તેઓ કહે સંયમી જીવન, ત્યાગ, હૃદય શુદ્ધિ, સાત્વિકજીવન, સત્યની છે તેમની હવે શક્તિ નથી. મંદા આમ તે ભણવામાં ખેવના, ધ્યાન વગેરે એ આનંદ માટેના મુખ્ય તત્તવ સારી છે. સહેલાઈથી બી. એ. પાસ થઈ જાય એવી છે. પણ વ્યક્તિનું મન જ્યાં સુધી રાગદ્વેષથી ભરેલું પણ હવે તે શકય રહ્યું નથી. મંદા ખૂબ જ દુ:ખી હોય ત્યાંસુધી સાચા આનંદની પ્રાપ્તિ આકાશપુષ્પ થઈ આ વાત શીલાને કરી ગઈ. વાત સાંભળીને જેવી છે. રાગદ્વેષથી રંગાયેલા મનને આનંદ ઉપર શીલાના મનમાં કશીક ગડમથલ ચાલી. કંઈ જબરી ઉપરનો ક્ષણિક હોય છે અને ઘણીવાર વિશાદપૂર્ણ હલચલ ઉપડી. વિચારો ઉભય, “શું કરું? કેવી હોય છે. આથી ઉલટું અલ્પ રાગ-દ્વેષી કે સર્વથા તે રીતે મંધાને મદદરૂપ થઈ શકાય ? ” ... ને હા, વિનાના વિરુદ્ધમનમાં જે આનંદ જન્મે છે તેની તૃપ્તિ તેને સૂઝી આવ્યું. “મારા ટયુશનના પૈસા શા અનિર્વચનીય હોય છે. તે આનંદની અનુભૂતિ અનુપમ માટે તેને આપી ન દઉં? થેડી દુઃખી થઈશ હોય છે અને અક્ષય હોય છે. છેડે ત્યાગ કરવો પડશે, થોડુંક બીછરીતે નભાવી ઉચ્ચ આનંદના અધિકારી બનવા માટે પ્રથમ લેવું પડશે, પણ મંદાનું તે આખું જીવન આટ- પાયા તરીકે જીવનમાં જ્યારે જ્યારે અથડામણ લાથી નહીં સુધરી જાય ? ને આખરે પ્રશ્ન તે બે વિસંવાદના અને દુ:ખના પ્રસંગે આવે ત્યારે ત્યારે વર્ષને જ છે ને!' વિચારને સંધર્ષ શરૂ થયું. તે વખતે પ્રસંગે પ્રત્યેની આપણી દષ્ટિને આપણે માહે અને ત્યાગ વચન', ભાવના અને વ્યવહાર બદલી નાંખવાની જરૂર છે. આનંદ એ કંઈ બહાવચ્ચેની, પ્રેમ અને જરૂરિખાત વચ્ચેની એ ચાખે ૨ રની દુનિયામાંથી કે બાહ્ય પરિસ્થિતિમાંથી જ મેળવી ચાલી. પણ એ બધું તે થોડીવાર માટેજ. આખર શકાય એવી વસ્તુ નથી. પણ એ તે અંતરમાંથી ભાવના અને ત્યામની જીત થઈ. ને શીલાની સહાય વડે
પ્રગટ થનારી ચીજ છે. તેના માટે ચિત્તની પ્રસન્નતા મા બી. એ. જ નહિ બી. ટી. પણ થઈ ને શાળામાં એ એનું સાધન છે. નોકરીએ પણ લાગી ગઈ. આજે તેને પગભર, સ્વતંત્ર
આપણે ચિત્તની પ્રસન્નતા કે આનંદ અંદરથી ને માતાને પષતી જોઈ શીલા ખૂબ આનંદ અનુભવે
મેળવવાને કે સમજવાને બદલે બહારથી મેળવવા, છે. ને મંદ શીલાને ઉપકાર માનતા થાકતી નથી
જેવા કે અન્ય વસ્તુઓમાંથી લાવવા પ્રયત્ન કરીએ કૃતજ્ઞતાભર્યા દયે તે હંમેશા કહેતી હોય છે “ શીલા
છીએ. પણ આપણે એ ભૂલી જઈએ છીએ કે બહેન તમે હતા તે આ સુખ નિર્માણ થયું છે.
બહારની વસ્તુઓ જડ છે––અસ્થિર છે. એમાંથી તમારા વગર મારું શું યે થાત? વગેરે ..” શીલા આ
ચૈતન્યપૂર્ણ આનંદની અનુભૂતિ થઈ નથી શકતી. સાંભળી કોઈ એવી ધન્યતા અનુભવે છે જે તેણે આ પૂર્વ કદી કે મોટી પ્રાપ્તિ દ્વારા કે કોઈ સફળતામાંથી
ઘણીવાર આપણું ચિત્ત ઉગમાં હોય ત્યારે પણ હતી અનુભવી. આ છે ત્યાગનો સ્વચ્છ, શા આપણાથી ગમે તેવી સુંદર વસ્તુ હેય, મિષ્ટ ભજન
હોય કે સુંદર દશ્ય હોય તે તેમાં આનંદ અનુભઆનંદ. ભલે તે દુન્યવી વ્યવહારના ક્ષેત્ર દ્વારા પ્રાપ્ત
વાત નથી. તેથી આનંદની ઉત્પત્તિ બાહ્ય વસ્તુઓ થયો છે. સામાન્ય માનવીને પણ સુલભ એવો હતો
કે દશ્યો ઉર આધારિત નથી. સાચા આનંદની એ આનંદ.
અનુભૂતિ ત્યારે જ શકય બને છે કે જ્યારે આપણે જ્યારે સાચે, શુદ્ધ અને નિર્મળ આનંદ એ આ સચરાચર વિશ્વમાં ઉછળતા સત ચિત આનંદ આત્માનું ઉગ્ર સ્વરૂપ છે એની પ્રાપ્તિમાં જ ઈશ્વરની
૧૭૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
