________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાચા આનંદની અનુભૂતિ કયારે થાય ?
Tી લે, શ્રી ભાનુમતીબેન દલાલ એમ. એ. આપણે સહુ જીવનમાં આનંદપ્રાપ્તિની ખેવના કે સંતૃપ્તિનો અનુભવ થતો નથી, પણ ઉલટું એમાં રાખીએ છીએ અને તેની સતત ખેજ પણ કરતા દુઃખ, વિષાદ, સંતોષ અને અતૃપ્તિને અનુભવ હેઈએ છીએ. આમ છતાં મોટા ભાગના માણસને થાય છે. જેમકે આપણે ન ગમતું હોય, કંટાળા જીવનને આનંદ બહુધા અપ્રાપ્ત જ રહે છે અને આતે હેય, મન આનંદમાં ન હોય એટલે આપણે મૃગજળ પાછળ હરણ દેડે તેમ આનંદ પાછળ મનને તાજગી અને આનંદ આપવા પિકચર કે અવિરત દેડવા છતાં તેમાં નિરાશા જ મળે છે. નાટક જોવા જઈએ છીએ. જો સિનેમા સારે એમને જીવન કંટાળ ભરેલું, અધુરૂં અને અપૂર્ણ નીકળ્યો તે ક્ષણવાર પૂરતે આનંદ મળે છે. લાગે છે અને પિતાના જીવનના માર્ગમાં તેને હંમેશા આપણને થોડીકવાર કંઈક રાહત આપે છે. કંટકે અને પહાડે જ દેખાય છે.
પણ જો સીનેમા ખરાબ નીકળે તે મનની મઝા
- મારી જાય છે, પૈસાની બરબાદી થઈ તે ખટકે છે, આનંદનું અસ્તિત્વ તે આ જગતમાં જ છે,
- સમય બગડ્યો તેને અસંતોષ પ્રગટે છે મનને તાજએમાં જેમ શંકાને સ્થાન નથી. તેમ છવન માં કોઈ
ગીમાં લાવવાને બદલે વિષાદ ઉત્પન્ન થાય છે. આમાને કઈ વખતે અપૂર્વ આનંદનો અનુભવ પણ આપ
જે પ્તિ મળવી જોઈએ ત્યાં કંઈક ઉણપ અધૂરપ ણને સ્પર્શી જાય છે, એ વાત પણ જરાય અસત્
લાગે છે અને જેવી હાલતમાં ગયા હોઈએ તેવાજ નથી. પરંતુ અહીંયા સવાલ એ છે કે આનંદની
માત્ર આનંદના આભાસ સાથે પાછા ફરીએ છીએ અનુભૂતિ સતત અને સંપૂર્ણ કેવી રીતે થઈ શકે?
અને અશધ્ધ આનંદ કહી શકાય. જીવનની સામાન્ય સપાટી પર દેખાતા આનંદ અને શાકને આપણે જે સત્ય માનીએ તે જીવનમાં
શુદ્ધ આનંદમાં ભેગવવાની, માણવાની નહિ પણ શેક જ વધુ છે. એમ કહેવું પડે, પરંતુ આ સપાટી
છોડવાની, બીજાને માટે સ્વસુખને ત્યાગ કરવાની પરના આનંદ કે શાક એ સંપૂર્ણ સત્ય વાત નથી. ભાવના હોય છે. આપણે બીજા માટે કંઈ કરી એ ખાસ સમજવાની જરૂર છે. ખરી વાત એ છે શકીએ, એનાથી તે વ્યક્તિને આનંદ અને સુખ કે શેકની કે દુઃખની ફરિયાદ કરનારા ઘણા એવા મેળવતાં જોઇએ, ત્યારે જે આનંદ આપણને થાય છે માણુસેને આનંદ પ્રાપ્ત કરવાની આવડત નથી હોતી. તે અંદાજ પ્રકારનો કઈ અદ્ભૂત આનંદ હોય છે.
અલબત એ ત્યાગ હદયના સાચા ભાવથી થયે હવે જે આનંદ માટે આપણે સામાન્ય રીતે ઝંખના
જેએ. નહીં કે કોઈ બીજા હિતની લાલસાથી. તાજ કરીએ છીએ કે જે મેળવવા માટે તરફડિયાં મારીએ
આપણું હૃદય ગૌરવ અનુભવી શકે છે. છીએ, તે આનંદ કેટલીકવાર સાચો આનંદ હોત નથી. આનંદમાં પણ શુદ્ધ અને અશુદ્ધ એવા પ્રકારો શિલા અને મંદાની જ વાત લઈએ. શીલા મારી છે. જે આનંદમાં આપણે ભેગવવાની આશા રાખીએ બેનપણી છે. આર્થિક સ્થિતિ તેની તદ્દન સામાન્ય છે. છીએ તે આનંદ અશુદ્ધ અને ક્ષણિક હોય છે. પણ તે પોતે એકાદ બે ટયુશન કર અંગત ખર્ચ અને એથી તેમાં આભાસ માત્ર હોય છે. આવા મેળવી લઈ આનંદથી રહે છે. પણ એકવાર તેને આનંદની પ્રાપ્તિને અંતે ઉચ્ચકોટિનું સુખ, સંતેષ ખબર પડી કે તેની બહેનપણી મંજા હવે ભણી નહીં
સાયા આનંદની અનુભૂતિ કયારે થાય?
૧૭૧
For Private And Personal Use Only
