________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ચર્મચક્ષુ અને જ્ઞાનચક્ષુ
તેમાંથી
ત્રણ માઈલ ઉપર અનેક જાતના ફૂલના ઝાડ હોય અને તેની ગંધમિશ્રિત થયેલી હોય, છતાં પોતાને ખપતા ફૂલની ગંધ એ મેળવી લ્યે છે. આ તો એક કીટકની વાત થઈ. ઘણાને એની ખબર પણ નહી હોય કે સમળી આકાશમાં ખૂબ ઊંચે ઊડે છે, છતાં પાતાને ખપતી વસ્તુ એ જોઈ શકે છે. એ ઉપરથી સ્થૂલ ચ ચક્ષુથી પણ અનેક ઝીણી વસ્તુઓ દેખી શકાય છે. મધમાખતી આંખાને ધાએ વિચાર પણ નહીં કર્યો હોય. અતપ્રિય વસ્તુઓનુ જ્ઞાન જ્યારે મનુષ્યમાં જાગે છે ત્યારે તે અનેક વસ્તુ જાણી અને જોઈ શકે છે. આત્માની અનતી શક્તિને પરિચય અનાયાસે થઇ જાય છે. આ જગતમાં અનેક મહાત્મા સંતપુરુષો થઇ ગયા. તે દૃષ્ટી અને નાની હતા તેથી જ તેઓ સામાન્ય માસ કરતાં વધારે જાણી અને જોઈ શકતા હતા.
જે કેવળ સામાન્ય ઇક્રિયાને ગમ્ય એવી વસ્તુ પર જ આધાર રાખી દરેક વસ્તુના વિચાર કરે છે, તેઓના જાણુવામાં જ્યારે ઇંદ્રિયગાચર ન થઈ શકે એવી ધટનાઓ સામે થએલી જુએ છે ત્યારે તેઓ વિચારમાં પડી જાય છે અને આમ બને જ ક્રમ એના વિચાર કરે છે. તે આત્માની શક્તિ અનંતી છે એ વસ્તુ તદ્દન ભૂલી જ જાય છે. છેતરપિંડી કરી લેાકેાને ભૂલાવામાં નાખનારા જગતમાં ધણા જોવામાં આવે છે. તેથી બધી જ ઘટના એ રીતે થતી હશે એવી કલ્પના કરી મનને સમજાવવાના તે પ્રયત્ન કરે છે. જ્યારે ગત જન્મતી અનુભવજન્ય અને તદ્દન સત્ય હકીકતો જોવામાં આવે છે અને તેમાં દરેક શંકાને નિરાસ થયેલો જોવામાં આવે ત્યારે એવા એકાંત બુદ્ધિવાદીઓ પણ વિચારમાં પડી જાય છે. કોઇ મંત્રના ચમત્કાર, જાપને મહિમા અને ધ્યાન ધારણાની સિદ્ધિના પરિચય જોવામાં આવે છે ત્યારે પણ શુાઓને પેાતાની બુદ્ધિથી પણુ તેને ઉકેલ જડી શક્તો નથી. ગુરુત્વાકર્ષણુના નિયમા ઉલ્લંધન કરી જ્યારે જડ વસ્તુઓ હવામાં તર ંગિત કરવામાં આવે ત્યારે આપણે આશ્ચયમુગ્ધ થઈ જઇએ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
*
છીએ. છાતી અગર ઘુંટણુ ઉપર પુસ્તક ઊંધુ મૂકી જ્યારે તદ્દન અપરિચિત પુસ્તક વાંચવામાં આવે છે અને એકી સાથે અનેક શબ્દસમૂહ ધ્યાનમાં રાખી ખેાલી જવાય છે ત્યારે દરેક માણસ આશ્રય માં ગરકાવ થઇ જાય છે.
આવા આશ્ચર્યકારક પ્રયાગે! અમાએ પ્રત્યક્ષ જોયા અને અનુભવ્યા છે અને પારખ્યા પણ છે. એવા પ્રયાગમાં કાંઇ યુક્તિ અગર ખેતરપિંડી જેવુ જરાએ કાંઇ નથી. એ બધી ઘટના નક્કર સત્ય જ છે એવી અમારી ખાત્રી છે, પણ પ્રયાગ કરનારાઓને કેવું આત્મિક નુકશાન થાય છે તે એએ જાણતા નથી. એવી ઘટનાએમાં આત્માના અહંભાવના ઉપયોગ કરવા છે અને તેથી આત્માની ઘણી શક્તિ વેડી નાખવામાં આવે છે. એ વસ્તુનુ એ પ્રયે ગા કરનારાઓને ભાન સરખું પણ હેતુ નથી.
અહં' અને મમ એના એ ઉપયાગ છે. એ પછી તમાસા બતાવવા જેવુ ખતી જાય છે અને મહ'મા સ્થૂલિભદ્ર જેવી અવસ્થા થઇ જાય છે. ચમત્કાર ખતા વવા માસ લલચાય છે અને પરિણામ વિપરીત થાય છે. વાસ્તવિક આત્માને ઊંચે ચઢાવવા હોય તે નાદ' અને 7 મમને આશ્રય લેવા એ ઉચિત છે. પણ સાથેસાથે એવી દૃષ્ટિ મળવી અશકય છે એમ કહી શકાય નહીં. ચમચક્ષુથી જોઇ શકાય છે તેના કરતાં બીછ અદૃશ્ય લાગતી સૃષ્ટિ ધણી વિશાલ છે અને પ્રસ ંગોપાત એનાદન થયા જ કરે છે અને અનેક સંત મહાત્મા એકધારા પ્રયત્ન ચાલુ રાખે છે ત્યારે એવી દિવ્ય જ્ઞાનચક્ષુ તે મેળવી પણુ શકે છે. સવ સાધારણ માણસે માટે તે અશકયપ્રાય છે, તેથી તેવી ચક્ષુએ હોતી જ નથી એમ શી રીતે કહી શકાય ? જે વસ્તુ પ્રયત્નસાધ્ય હોય તે એકદમ આપણી સામે આવી ઊભું રહે એ બને જ શી રીતે ?
ઘણા સાધુ-નામધારક લોકો મોટા મોટા સમારહે, દોડાદોડ, વરધેડા, ધામધૂમ, સેનારૂપાની શોભા અને ભપકા પાછળ લોકોને ઘેરી સાચી આત્મિક ભાવનાને રોકી રાગનું મૂળ નહીં તપાસતાં
For Private And Personal Use Only
