________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાંચમી અન્યત્વ ભાવના હારું કઈ નથી અને હું કોઈને નથી
લેખક-મુનિરાજ શ્રી લક્ષમીસાગરજી મહારાજ
ભૂતકાળમાં દરેક જન્મમાં ઘણા જીવોની સાથે જન્મ પામે ત્યાં ત્યાં અનેક સંબંધીઓની સાથે સંબંધ બાંધ્યો. જ્ઞાનદષ્ટિએ જોતાં આ દુનિયામાં એવો સંબંધ બાંધ્યાં છે. કોઈ સ્થાને માબાપ ભાઈ કોઈ જીવાત્મા નથી કે જેની સાથે માબાપ, પુત્ર, ભગિની પુત્ર પુત્રી સ્ત્રી સાસુ સસરા એવાં એવાં સ્ત્રી તરીકેનો સંબંધ જોડ્યો ન હોય. આટલા બધા અનેક સગપણ બાંધ્યાં. શાસ્ત્રકાર કહે છે કે દુનિયાને સંબંધે જોડ્યા. છતાં પણ આ વખતે કઈ પૂવને માંના સઘળા જીવે સાથે દરેક જીવે અનંતનત સંબંધી સહચારી થતી નથી, તે પછી આ વખતના સંબંધ બાંધ્યા છે. કોઈ પણ જીવ એ નથી રહ્યો સંબંધીઓ પાછળના વખતમાં સહચારી થશે કે જેની સાથે કોઈ ને કોઈ સંબંધ બાંધ્યું ન હોય. આ 'તેની શી ખાત્રી છે? કોઈ જ નહિ, તે પછી શા માટે બધા સંબંધે જે કાયમનાં હોય તે એકેક જીવને મમતા રાખે છે, છોડી દે મમતાને. અને મનમાં સંબંધીઓની એટલી સહાય મળે કે તેને કોઈ જાતની નિશ્ચય કર કે મહારે કોઈ છે નહિ અને હું પણ તંગી ભોગવવી જ પડે નહિ, પણ તે સંબંધ કાયમને કેઈ નો છું નહિ.
બંધાતું નથી કિન્તુ ક્ષણિક સંબંધ છે. શ્રી આનંદવિવેચન-સૂયગડાંગસૂત્રમાં કહ્યું છે કે –
ઘનજી રૂષભદેવની-રતુતિ કરતાં કહે છે કેन सा जाइ न सा जाणी, न त कुल न त ठाण। પ્રીતસગાઈ રે જગમાં સહુ કહી રે. न जाया. न मुया जत्थ, सब्वे जीवा अणतसो॥ પ્રીતસગાઈ ન કોય.
અર્થત. એપ્રિય બેઈયિ તેઈદ્રિય ચઉરિંદ્રિય પ્રીતસગાઈ તે નિપાધિક કહી રે અને પચેંદ્રિય એ પાંચ જાતિમાં એવી કોઈ જાતિ
સોપાધિક ધન ખેયનથી કે જેમાં એકેક જીવ અનંતાવાર ઉત્પન્ન થઈ મરણ
ઋષભ જિનેશ્વર પ્રીતમ માહરે રે. પામ્યું ન હોય. પેનિ-જીવનનાં ઉત્પત્તિસ્થાન એકંદર ચેરાશી લાખ છે. તેમાંની એક યોનિ પણ એવી અથાત-જગતમાં સર્વ જીવોની સાથે પ્રીતિ–સગનથી કે જ્યાં અનંતીવાર ઉપજવાનું ન બન્યું હોય. પણ બાંધ્યું પણ અંતે કઈ સગું થયું નહિ. કાયમની એકંદરે એક કરોડ સાડીસત્તાણું લાખ કુલ કટિ છે. પ્રીતિ ક્યાંય પણ જોવામાં આવી નહિ. તેનું કારણ તેમનું કોઈ પણ કુલ જન્મ-મરણ વિનાનું રહ્યું નથી એટલું જ કે જગત જનોની સાથે જે કાંઈ સંબંધ તેમજ આ લોકમાં એવું કોઈ સ્થાન નથી, કોઈ બાંધવામાં આવે છે તે કંઈ ને કંઈ સ્વાર્થ માટે. માઆકાશપ્રદેશ નથી કે જ્યાં દરેક જીવે અનંતીવાર બાપ અને પુત્રને સંબંધ જન્મથી કુદરતી બંધાય છે જન્મ અને મરણ માં ન હોય. જ્યાં જ્યાં આ જીવ એ ખરું, પણ માબાપના મનમાં એક જાતની આશા
For Private And Personal Use Only
