Atmanand Prakash Pustak 057 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 17

સેળ રેગ સંબધી આમિક ઉલલેખે
૭૫
પધમાં વ્યાધિની સંખ્યા ૧૦૮ની દર્શાવાઈ છે. અમ્લપિત્ત, રાજિકાપિત્ત, કૃમિકુટું, શ્વેતકુષ્ટ્ર, કૃષ્ણ, ઉપર્યુક્ત માનતુંગરિએ ભક્તામર સ્તોત્રના ૪૧મા ખસકુટું, મહેકર, જલોદર, કઠોદર, વાર, ભગંદર, પધમાં જલોદર નો ઉલ્લેખ કર્યો છે.
અતિસાર, મૂત્રકૃચ્છ, ઉદરશૂલ, હૃદયશૂલ, સંઘથલ, વર્ણક-સમુચ્ચયમાં નામથી પ્રકાશિત પુસ્તક પ્રઠેલ, શિરા શુલ, શિરોરોગ, નેત્રરોગ, કરણ રોગ. (ભા. ૧)માં રોગની ત્રણ યાદી જોવાય છે, તેમાં
દશનરેગ, ઉષ્ટરોગ, કપિલરોગ, જિદ્દવારોગ, કંઠરેગ. ૭૧મા પૃષ્ઠની યાદી આગમિક ઉલેખનું સ્મરણ કરાવતી
પ્રમેહગ, ગ્રંથિગ, અરેચક, ક્ષયરોગ gવંવિધહોઈ એ હું સૌથી પ્રથમ નેધું છું -
૧૩રમા પૂછમાં રોગો નીચે પ્રમાણે ગણવાયા છે – “કંડૂ, કમલ, કાસ, સ્વાસ, ઘ, જ્વર, ભગં.
૧૨ જવર, ૧૩ સંનિપાત, ૧૮ પ્રમેહ, ૫૦૦૦ દર, જલોદર, ગુસ્કીલક, કુક્ષિશુલ, દષ્ટિથલ, શિરઃશૂલ, કર્ણશલ, દેતવેદના, અજીર્ણ, અરે ચક, કુષ્ટ (8)
આમવાત, ૮૪ વાયુ, ૩૬ મહાવાયુદોષ, ૪૫ ખાધા
'' વિકાર, ૧૦૮ ફેડિ, ૫ ગુમક્ષયન, ૨૦ ભલેષ્મા, ૮ રેગ પ્રમુખ રગા: ”
ઉદર, ૧૦ વ્યાધિ, ૧૦૦ સઈમઉ મૃત્યુ, ૭૬ ચક્ષરોગ, પ્ર. માંની યાદી આથી લાંબી છે. અને એ કાસ, સ્વામ, હારિષ, અતિસાર, ગુ, ગૂડ, જાતજાતના વાત અને કોઢનાં નામ પૂરાં પાડે છે. એ દેહરોગા ” યાદી નીચે મુજબ છે –
આ ત્રણ યાદીઓ પછી પહેલી બે આશરે થ –કસ, સ્વાસ, જવર, ભગંદર, વિમાની સેળમી સદી જેટલી તે પ્રાચીન છે, જ્યારે ગુમવાત, ગલવાત, રક્તવાત, ભસ્મવાત, ઉgવાત. છેલ્લી યાદી વિ. સં. ૧૬૭૫માં લખાયેલી સભાઅગ્નિવાત, લેહવાત, લુતિવાત, હર્ષાવાત, આમવાત, શંગારના હાથપેથીમાંથી ઉદ્ધત કરાયેલી છે, પહેલી શેફવાત, વિગંછાવાત, કફવાત, શાકિનીવાત, રક્તપિત્ત, બે યાદી “વિવિધ વર્ણકા' તરીકે નિદેશાવેલી કૃતિ
માંની છે. એ કૃતિ તેમ જ સભાશંગાર પણ જેનછે આ ૧૦૮ નામ કોઈ જેન કૃતિમાં હોય એમ રચના છે, એમ એમાં આવતા જૈન દર્શનને માન્ય જાણવામાં નથી,
. ઉલ્લેખ જોતાં જણાય છે.
दर्शनाद्हरते चित्तं स्पर्शनाद्धरते धन । संगमाद्धरते सत्वं नारी प्रत्यक्षराक्षसी ॥
(વસંતતિલકા) મહીત થાય ક્ષણમાં મન જેઈ નારી, સ્પશે અપાય ધનને થઈને ભીખારી; સગે થવાય બલોન જુઓ વિચારી, પ્રત્યક્ષ છે સબલ રાક્ષસીરૂપ નારી.