________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માનસિક મિત્ર અને શત્રએ
} ,, મે'.
lif;
અનુ. વિઠ્ઠલદાસ મૂ, શાહ
(ગતાંક પૃ૪ ૭૬થી શરૂ)
જો તમે ભયના વિચારો, ચિંતાના વિચારો અલબત્ત, એ ખરે છે કે આ વાત પહેલે જ અને માંદગીના વિચારરૂપી શત્રઓને તમારા મન- વિચારે સિદ્ધ થઈ શકે તેવી નથી, તે પણ આઝાક મંદિરમાંથી ડે પણ સમય દૂર રાખશે તે તેઓ અને નિશ્ચયપૂર્વક સતત પ્રયાસ કરવાથી માણસ આમાંનાં તમને સદાને માટે તજી દેશે એ નિઃસંદેહ છે; પણ ઘણુંખરા શત્રુઓને ઉચ્છેદ કરી શકે અને સદા સારા, જો તમે તેનું સેવન કરશે, તેમને પોષણ આપશે આનંદી અને આશાના વિચારોથી ભરવું તે કડવા તે તેઓ અધિક પિષણ અને ઉત્તેજનને માટે પુનઃ અને દુઃખદાયી અનુભવેને મનમાંથી દૂર કરવાને આવશે. તમારા મનમંદિરનું દ્વાર તેઓને માટે બંધ ઉત્તમોત્તમ ઉપાય છે. રાખવું એ જ તેઓથી વિમુખ થવાને અમેવ
અન્ય વસ્તુઓની માફક વિચારે પણ સજાતીય ઉપાય છે. તેઓની સાથે કંઈ સંબંધ ન રાખો,
વસ્તુઓને આકર્ષે છે. જે વિચારો મનમાં પ્રધાનપણે તેઓને ભૂલી જાઓ, અને તેઓને દૂર કરે. જ્યારે
પ્રવર્તે છે તે વિચારે પોતાના વિજાતીયને હાંકી સંગે પ્રતિકૂળ હોય ત્યારે પેલા વચન ન ઉચ્ચારો
કાઢે છે. નિકૃષ્ટતાને ઉત્કૃષ્ટતા હાંકી કાશે. નિરાશાને કે “મારું ભાગ્યે જ એવું છે, હમેશાં હું ઉપાધિમાં
આશા હાંકી ચૂકશે. મનને પ્રેમના પ્રકાશથી ભરે જ આવી પડું છું. હું જાણતો હતો કે તે એમ જ
એટલે અસૂયા અને તિરસ્કાર આપોઆપ પલાયન બનશે, અને એમ જ બન્યું !' આમ પિતાની યા
થઈ જશે. પ્રેમનો પ્રકાશ પ્રસરેલ હોય છે ત્યાં ખાવી અને નબળું મન રાખવું એ ઘણું જોખમભરેલ
આ શ્યામ આકૃતિએ એક ક્ષણવાર પણ ટકી શકશે ટેવ છે. મનને કેવળ વિશુદ્ધ અને નિર્મળ રાખવાનું
નહિ. સદ્વિચારે, ઉદાર વિયારે દયાના કાય અતિ દુષ્કર નથી ભૂતકાળની દુઃખદ ઘટનાઓ
વિચારે, પ્રેમના વિચાર અને આરોગ્યના અને શેકપ્રદ અનુભવોને મનમાંથી ભૂંસી નાખવાનું
વિચારથી મનને સદા ભરેલું રાખો. એટલે કાર્યું તમે ધારી છે તેવું અતિ કઠિન નથી. જે.
સર્વ વિરોધી વિચારો સત્વર ચાલ્યા જશે. બે વિરહ બાબતએ તમને દુઃખી કર્યા છે તે બાબતેને વિસરી જવાનો તમે નિશ્ચય કરશે અને એ નિશ્ચયે અમલમાં છે
પક્ષના વિચારોનું અસ્તિત્વ એકી વખતે મનમાં હોઈ મૂકશો કે તરત જ જે શાંતિ અને સુખને તમને શક નહિ, અસદ્વિચારનું ઓષધ સદ્વિચાર જ છે. અનુભવ થવાને એ અત્યારે તમારા વિચારમર્યાદામાં ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારના વિચારોનું કેવું પ્રાબલ્ય છે પણ આવી શકે તેમ નથી. તમારા દોષો અને દૂષણે તેની તુલના કરવાને ઘણાખરા લોકો અસમર્થ હોય છે. ભૂસી નાખો, ભૂંસી નાખે, ભૂલી જાઓ અને તેઓને એક આનંદી અને ઉત્કૃષ્ટ વિચાર આપણને કેવા પ્રકલ્લ ફરી કદિ પણ પિષવા નહિ એ ઢ નિશ્ચય કરો. અને સતેજ કરે છે તે સૌ કોઈ જાણે છે. તે વિચારથી
For Private And Personal Use Only
