________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
છતાં તે બળ કરતાં પણ અત્યંત વધતા બળની જરૂર
અorg દો અruits ” છે એમ જાણી મૌનપણું અને અનિદ્રાપણું સાડાબાર આજ્ઞાનું આરાધન એ જ ધર્મ; આજ્ઞાનું આરાવર્ષ લગભગ ભર્યું છે, કે જેથી વ્યવસાયરૂપ અગ્નિ ધન એ જ તપ. (પત્રાંક ૧૬૭) તે પ્રાયે થઈ શકે નહિ.
શ્રી તીર્થકર વારંવાર નીચે કહ્યો છે તે ઉપદેશ - જે વર્ધમાનસ્વામી ગ્રહવાસમાં છતાં અભાગી
ન કરતા હતા:જેવા હતા, અવ્યવસાયી જેવા હતા, નિસ્પૃહ હતા
संबुज्झहा जंतवो माणुसतं, दुट्ठजयं बालिसेण અને સહજ સ્વભાવે મુનિ જેવા હતા, આત્માકાર,
अलंमा, एगंतदुखे जरिएष लोए, सकम्मणा
विपरियासु बिति. પરિણમી હતા, તે વધમાનસ્વામી સર્વ વ્યવસાયમાં
હે જી ! તમે બુઝો, સમ્યફ પ્રકારે બુઝો. અસારપણું જાણીને-નીરસ જાણીને દૂર કર્યા; તે વ્યવસાય બીજા જીવે કરી કયા પ્રકારથી સમાધિ મનુષ્યપણું મળવું ઘણું દુર્લભ છે, અને ત્યારે ગતિને
વિશે ભય છે એમ જાણે. અજ્ઞાનથી સવિવેક પામ રાખવી વિચારી છે, તે વિચારવા પેશ્ય છે,
_પત્રાંક કરછ દુર્લભ છે, એમ સમજે. આખે લોક એકાંતે દુ:ખેકરી શ્રીમાન મહાવીરસ્વામી જેવાએ અપ્રસિદ્ધ પદ બળે છે એમ જાણે, અને સર્વ જીવ પિતપોતાના રાખી ગ્રહવાસ વેધો-ગૃહપાસથી નિવૃત્ત થયે પણ સાડા કર્મો કરી વિર્યાસપણું અનુભવે છે, તેનો વિચાર બાર વર્ષ જેવા દીર્ધકાળ સુધી મન આચર્યુ, નિદ્રા કરી”- સૂયગડાંગ અધ્યયન ૭ મું. તજી, વિષમ પરિષહ સહ્યા એને હેલું છે ? અને આ સર્વ દુઃખથી મુક્ત થવાને અભિપ્રાય જેનો થયો જીવ આમ વર્તે છે, તથા આમ કહે છે એને હેતુ શે? હેય, તે પુરુષ આત્માને ગવે, અને આત્મા આવેલ (શ્રીમદ્રરાજચંદ્ર અંગત હાથોંધ ૧ લી પૃ. ૮૭) હેય તેણે યમનિયમાદિક સર્વ સાધનને આગ્રહ
ભાવઅપ્રતિબદ્ધતાથી નિરંતર વિચરે છે એવા * અપ્રધાન કરી, સત્સંગને ગવેષો તેમજ ઉપાસ. જ્ઞાની પુરુષોની આજ્ઞાની સમ્યફ પ્રતીતિ આવ્યા વિના સત્સંગની ઉપાસના કરવી હોય તેણે સંસારને ઉપાસતથા તેમાં અચળ સ્નેહ થયા વિના સ્વરૂપના વાને આત્મભાવ સર્વથા ત્યાગ. પિતાના સર્વ વિચારની યથાર્થ પ્રપ્તિ થતી નથી.
અભિપ્રાયને ત્યાગ કરી પિતાની સર્વ શક્તિએ તે સયગણ સત્રમાં ઋષભદેવજી ભગવાને જ્યાં અઠ્ઠાણું સત્સંગ-સપુરની આજ્ઞાને ઉપાસવી. શ્રી તીર્થ કર પુત્રોને ઉપદેશ્યા છે, મોક્ષમાર્ગે ચડાવ્યા છે, ત્યાં આમ એમ કહે છે કે જે કઈ તે આજ્ઞા ઉપાસે છે તે ઉપદેશ કર્યો છે - હે આયુષ્યનો ! આ જીવે સર્વ અવશ્ય સત્સંગને ઉપાસે છે. એમ જે સત્સંગને ઉપાસે કર્યું છે એક આ વિના. તે શું ? તે કે નિશ્ચય છે તે અવશ્ય આત્માને ઉપાસે છે, અને આત્માને કહીએ છીએ કે સત્પષનું કહેલું વચન, તેના ઉપદેશ ઉપાસનાર સર્વ દુ:ખથી મુક્ત થાય છે. દ્વાદશાંગીનું તે સાંભળ્યા નથી, અથવા રૂડે પ્રકારે કરીને ઉઠાવ્યા સળંગ સૂત્ર
(પત્રાંક ૪૦૪) નથી; અને એને જ અમે મુનિઓનું સામાયિક (પરમતત્ત્વ બધિપુરુષ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રના (આત્મસ્વરૂપની પ્રાપ્તિ) કહ્યું છે.
ગ્રંથમાંથી) સુધર્માસ્વામી જંબૂવામીને ઉપદેશ છે કે જગત અત્ર યમનિયમાકિ સર્વ સાધનને આગ્રહ આખાન જેણે દર્શન કર્યું છે એવા મહાવીર ભગવાન અપ્રધાન (ગૌણ) એટલા માટે કહ્યો કે જ્ઞાની પુરુષતેણે આમ અમને કહ્યું છે –“ગુરુને આધીન થઈ વર્તતા ની આજ્ઞા આરાધનામાં જ સર્વ સાધતે સમાય છે. એવા અનંત પુરુષે માર્ગ પામીને મોક્ષ પ્રાપ્ત થયા.” x પણ એ આશા કેવી છે તે જાણ્યા વિના એક આ સ્થળે જ નહિ પણ સર્વ સ્થળે અને સર્વે સાધકને તે લાગુ પડતી નથી. અત્ર પણ વિચારસમાસ શાસ્ત્રમાં એ જ વાત કહેવાને લક્ષ છે.
છે, પરંતુ આ અને તેને અવકાશ નથી.
જિજ્ઞાસુ .
For Private And Personal Use Only
