________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભ. મહાવીરનું અનંતવીર્ય–આત્મચર્યા અને ઉપદેશ
તે જિન-વર્ધમાનાદિ સપુષે કેવા મહાન શિલાપદ પર અષ્ટમભક્ત ગ્રહણ કરીને બંને પગ સંકોચીને, મનેજથી હતા ! તેને મૌન રહેવું અમૌન રહેવું બંને લાંબા કર કરીને એક પુદ્ગલમાં દષ્ટિ અડગ સ્થાપીને, સુલભ હતું; તેને અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ દિવસ સરખા હતા, અનિમેષ નયનથી જરા નીચું આગળ મુખ રાખીને, તેને લાભ–હાનિ સરખી હતી, તેને ક્રમ માત્ર યુગની સમાધિથી, સર્વ ઈદ્રિયો ગુપ્ત કરીને, એક આત્મસમતાર્થે હતા. કેવું આશ્ચર્યકારક કે, એક કપનાનો રાત્રિની મહાપ્રતિમાં ધારણ કરીને વિચરતે હતે. (યમર) જય એક કપે થે દુર્લભ, તેવી તેમણે અનંત કલ્પના
(પત્રાંક ૭૧) એ કલ્પના અનંતમાં ભાગે સમાવી દીધી ! (પત્રાંક ૫૪)
શ્રી વર્ધમાનસ્વામીએ ગૃહવાસમાં પણું આ સર્વે હે ગૌતમ ! તે કાળ અને તે સમયમાં પ્રસ્થ વ્યવસાય અસાર છે, કર્તાવ્યરૂપ નથી, એમ જાણ્યું અવસ્થાએ હું એકાશ વર્ષની પાયિ છે છો (અમે) હતું. તેમ છતાં તે ગૃહવાસને ત્યાગી મુનિચય ગ્રહણ સાવધાનપણે, નિરંતર તપશ્ચય અને સંયમથી આત્મતા ?
ના કરી હતી, તે મુનિપણમાં પણ આત્મબળે સમર્થ ભાવતાં પૂર્વાનુપૂર્વીએ ચાલતાં, એક ગામથી બીજે * સરખાવો-થાન શુક્રમણ ક્ષત્તિગામ જતાં, જ્યાં સુષમાપુરનગર, જ્યાં અશોક વનખંડ
मृदुत्वार्जवमुक्तिभिः । બાગ, જ્યાં અશકવાર પાદપ, જ્યાં પૃથ્વીશિલાપ ત્યાં
छद्मस्थोऽणौ मना धृत्वा, આવ્યા; આવીને અશોકવર પાદપની નીચે, પૃથ્વી- aava મને નિત્ત: (૫. ઉ. અ-સાર) ભાવના એકાંતે કરવી ઉચિત નથી. ગુરુમહારાજ આમ ભાગમાં આઘાત થયે તેથી મને આટલું દુઃખ થાય શિષ્યને ઉપદેશ દેતા હતા એટલામાં ગુરમહારાજ- છે, ત્યારે આ ગાયનું તે હું ગળું કાપીશ ત્યારે એને ને દેવદુંદુભીને મધુર ધ્વનિ સંભળા. ગુરમ- કેટલી વેદના થવાની ? અહો ! આ કેવું દુષ્ટપણું ? હારાજ જ્ઞાની હોવાથી તેમણે તરત જ જ્ઞાનનો ઉપ- આમ તે મેં કેટલાએ પ્રાણીઓની હત્યા કરી છે. એગ મૂક્યો. તેઓએ જાણી લીધું કે પેલો ગાયને કેટલાએ મૂંગા પ્રાણીઓના શાપ ભેગા કર્યા છે. મારું મારવા સજ્જ થયેલ કસાઈ સ્વર્ગમાં ગયો ! ત્યારે શું થવાનું છે ! હું આટલું પાપ શી રીતે છોડાવી તેમણે શિષ્યને સમજાવ્યું કે, જો તેં જેની નિંદા કરી શકીશ ? મારો ઉદ્ધાર કોણ કરશે? હું ક્યારે આ પાપથી તે કસાઈનો જીવ દેવલોકમાં જઈ અવતર્યો છે. આ મુક્ત થઈશ ? ધિક્કાર છે મને. મારા જેવો પાપી આ સાંભળી શિષ્ય તે આભે જ બની ગયા શિષ્ય ગુરુ દુનિયામાં બીજો નહીં જ હોય. આમ વિચાર ચાલતો મહારાજને પૂછ્યું. ગુરુમહારાજ ! આ ઘટના કેવી હતી અને લોહી વહે જતું હતું એવામાં એને મૂચ્છ રીતે બની તે મને સમજાવે. એ પાછળ રહેલું રહસ્ય આવી અને પ્રાણ શરીરથી જુદા થઈ નીકળી ગયા જાણી લેવાની મને ઘણી જિજ્ઞાસા જાગી છે. ગુરુ એના વિચાર પલટાયા, તેની પરિણુતીમાં પલટે મહારાજે શાંતિથી એ ઘટનાનું રહસ્ય સમજાવ્યું. તેમણે આવી ગયો અને એ નરકને બન્ને દેવલોકમાં ગયો ! કહ્યું છે ! મહાનુભાવ ! એ કસાઈની ભાવના એ માટે જ મેં કહ્યું કે, આપણે કોઈ જીવ માટે એકાંતે જ્યારે છરી ધસતો હતો ત્યારે જો એનું મૃત્યુ થાત વિચાર બાંધી લેવા ઉચિત નથી. તે એના માટે નરક સિવાય બીજું સ્થાન હતું નહીં. આ ષ્ટાંતમાંથી જ્ઞાની તેમ જ અજ્ઞાનીઓને પણ પણ વારંવાર છરીની ધાર એ તપાસતો હતો એવામાં ઘણું જાણવા જેવું મળી આવે તેમ છે. માટે જ એની આંગળીના સૂક્ષ્મ ભાગ ઉપર એ છરીએ ઘા અમે કહીએ છીએ કે, નમ્રતા અને લપણામાં જ કર્યો. લોહી વહેવા માંડયું. ભયંકર વેદના થવા માંડી. પ્રભુતા સમાયેલી છે. એકાંત કોઇના માટે કોઈ પણું એ સહન થાય તેવી હતી નહીં. કક્ષાના મનમાં જાતને પૂર્વગ્રહ નહીં બાંધી લેતાં સરળતા અને નમ્રતા અકસ્માત એ વિચાર જો કે, મને શરીરના નાના ધારણ કરવી એ આપણા માટે ઉચિત છે. * :
16 નવા
For Private And Personal Use Only
