________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
કોમ
ન્યાયવિશારદ ન્યાયાચાર્ય યશેાવિજયણુના મનગમતા (Favourite) તીર્થંકર
લેખક હીરાલાલ સિકદાસ કાપડિયા M, A, બધાને એમએસએમા
H
જેમ કેડે કાઠે બુદ્ધિમાં ભિન્નતા સંભવે છે તેમ રુચિની ખાખતમાં પણ જોવાય છે. દા. ત. સાકર, શેરડી અને દ્રાક્ષ એ બધી ચીજો મધુર તેા છે જ, છતાં કાને સાકર વધારે ગમે તેા કોઈને શેરડી, એવી રીતે રુચિભેદને લતે, મનગમતાં (Favourite) ગ્રંથકાર, ગ્રન્થ, મહેમાન, આહારની વાની, પુષ્પ, પોષાક, રમત, વિષય ઈયાદિ પરત્વે ભિન્નતા જણાય તે સ્વાભાવિક છે.
[1] સસ્કૃતસ્તત્ર!—
(અ) ‘ગાડી’ પાર્શ્વ-સ્તાત્ર:- આ તેંત્ર વિવિધ છંદમાં ૧૦૮ પધોમાં રચાયેલુ છે. એ જૈન Ôાત્રસન્દાહ (ભા. ૧, પૃ. ૩૯ ૩ - ૪૦૬ ) માં વિ. સ. ૧૯૮૯માં છપાયું છે ખરું', પણ એમાં ૧-૬, ૫૮-૬૨ અને ૬૮-૯૩ ક્રમાંકવાળાં પથો ખૂટે છે. આ ૩૭ પઘો આ સ્ટેાત્રની અન્ય કોઇ સંપૂર્ણ` હાથપેથીમાં હશે તેા તે માટે તપાસ થવી ઘટે. આ યશવિજય ગણિ એક બહુશ્રુત અને તાર્કિક મુનિ-સ્તોત્ર માટે શોધ થઇ શકે તે ઈરાદે હું આ વર છે. એમને મન સ તીર્થંકરા સરખા છે—પૂજા સ્તોત્રના સાતમા પથનું આઘ ચરણુ નીચે મુજબ છે, અને એમ હાઈ કરીને તે આપણા દેશમાંની રજૂ કરું છું:-~~ વમાન ચાવીસીન અને મહાવિદેને અંગેની વિહરમાણુ જિનવીસીના ગુણાત્કીર્તનરૂપ કૃતિઓ રચી છે. તેમ છતાં એમની આ વિષયને લગતી કૃતિએ— સ્તવના અને તેાત્રા તેમજ પદ્મ જોતાં એમ લાગે છે કે એમના મનગમતા તીર્થંકર તે · પુરુષાદાનીય ’ પાર્શ્વનાથ છે, અને તેમાં યશ ખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રત્યે એમના અનુરાગ વિશેષ છે.
જેમ વૈદિક ધ્રુવા પૈકી હનુમાન અને મહાદેવનાં – એમની મૂતિનાં સ્થાન અનુસાર વિવિધ નામ યેાજાયાં છે તેમ જૈન તીર્થંકર પૈકી પાર્શ્વનાથને અંગે માટે ભાગે બનવા પામ્યું છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યોાવિજયગણિએ મુખ્યતયા જે વિવિધ સ્થળનાં પાર્શ્વનાથ ગુણગાન ગાયાં છે— ભજનકીન ચાં છે તેમનાં નામ તે તે કૃતિના ઉલ્લેખપૂર્વક હું નીચે મુજબ રજૂ કરું છુંઃ
"स्मरः स्मार' स्मारं भवश्वथुमुचैर्भवरिपोः” (આ) ‘ વાણારસી ' માં રચેલું પાશ્વ નાથ-સ્તાત્ર—આ ‘ સ્વાગતા ' છંદમાં રચાયેલા ૨૧ ઘનું સંસ્કૃત સ્વેત્ર “ શ્રી યોાવિજયવાચક ગ્રંથ સંગ્રહ '' (૫ત્ર ૪૩-અ-૪૪-અ )માં વિ. સ ૧૯૯૮માં છપાયું છે.
(ઇ) શખેશ્વર પાર્શ્વજિન સ્તાત્ર—આ વિવિધ છંદમાં રચાયેલા ૧૧૩ પઘના સ્તંત્રને પ્રારંભ
“
અનવિજ્ઞાનમપાસવેપ' થી કરાયા છે, આ સ્તોત્ર સંસ્કૃત ટિપ્પણેા સહિત જૈ, સ્તા, સ (ભા. ૧, પૃ. ૩૮૦-૩૯૨ માં છપાયુ` છે
(ઇ) શખેશ્વર' પાર્શ્વના–તેાત્ર- રેંજારસાં પ્રભિપચ પાર્થ”થી શરૂ થતું આ ૩૩ પ્રધનુ
For Private And Personal Use Only
