________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન સંસ્કૃતિ
અનુ. બહેન ઈન્દુમતી ગુલાબચંદ શાહ એમ. એ.
લેખાંક : : ૨ ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૨૨ થી ચાલુ
ધીમે ધીમે ત્યારે કલ્પવની ઉત્પાદન-શક્તિ ઘટવા લીધા ત્યારે તેને મનમાં વિચાર થયો કે મારી પાસે લાગી અને માતા-પિતા સામે સંતાન પણ જીવતાં અગાધ સંપત્તિ છે, અને તેમાંથી થોડુંક દાન કરવાની રહેવા લાગ્યાં ત્યારે સંઘર્ષણ શરૂ થયું. લેકે ભવિ- મારી ઈચ્છા છે તે કેટલાક સદ્વ્રતી લોકોનો એક ષ્યની ચિંતા કરવા લાગ્યા અને કલ્પવૃક્ષોની વહેંચણું વર્ગ સ્થાપિત કરું, કે તે સુપાત્રોને દાન આપવાથી શરૂ થઈ. તેનાં રક્ષણ માટે હદ બાંધવાની શરૂઆત સુદાન બને, આ સદ્દભાવના સાથે તેણે સમસ્ત માંડથઈ. તે જ સમયે ચૌદ કુળપતિ અથવા “મનું ઉત્પન્ન લિક રાજાઓને એક સુચનાપત્ર મોકલ્યું કે તમે બધા થયા. તેઓએ ભયથી ત્રાસી ગયેલી પ્રજાને આશ્વાસન તમારા સદાચારી સેવક વગેરેની સાથે આવો. આપ્યું, અને પશુપાલન, હિંન્ને પશુઓથી રક્ષણ
આ બધા લોકો આવ્યા. તેમાં જે અહિંસા ઇત્યાદિ કરવાનું, અન્ને પકાવવાનું, માટીનાં વાસણ બનાવવાનું,
અણુવ્રતધારી હતા તેઓને ભરત મહારાજે એક ધોડેસ્વારી કરવાનું ઇત્યાદિ શીખવ્યું. “આજની
વિશેષ પરીક્ષા દ્વારા “ બ્રાહ્મણ અથવા વ્રતધારી ” ભાષામાં ' “સભ્યતા” શીખવી. રાજા નાભિરાય
બનાવ્યા. પરીક્ષા આ હતી– છેલ્લા મનુ હતા. તેમની પત્નીનું નામ મરુદેવી હતું. ભગવાન ઋષભદેવ તેમનાં જ સંતાન હતાં. રાજધમની એક આંગણામાં તેમણે લીલા રેપ ઉગાડ્યા. પ્રવૃત્તિ તે જ સમયે શરૂ થઈ. તેઓએ શસ્ત્ર ધારણ જે લેકે તે રેપને કચડીને ચાલ્યા ગયા તે સિવાય કરી પ્રજાનું રક્ષણ કરનારનું ક્ષત્રિય, નૃત્ય, શિલ્પ બધાય દયાપ્રધાન પ્રતધારીઓને “ બ્રાહણ' સંજ્ઞા વગેરે વિઘાઓથી આજીવિકા ચલાવનારનું શૂદ્ર આપવામાં આવી. અહિં એક વાત ખાસ ધ્યાનમાં તમાં વિભાજન થઈ. આ વ્યવસ્થા કક્ત વ્યવહારની લેવા જેવી છે કે ક્ષત્રિય, વૈશ્ય અને શ૮ : સગવડતા માટે જ કરવામાં આવી હતી. તેમાં કોઈ જે તે વ્રતધારણ કરનાર હતા તેમને ચૂંટીને અધિકાર કે કોઈને ઉચ્ચ-નીચ કહેવરાવવાની બ્રાહ્મણ વર્ગની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. ભાવના ન હતી.
આગળ ઉપર પણું જે લેકે વ્રત ધારણ કરનાર
હતા તેમને બ્રાહ્મણનું નામ આપવામાં આવ્યું. આ ધર્મનાં દરેક અધિકારો, આ ત્રણે વર્ગોને હતા.
પ્રમાણે ભગવાન ઋષભ અને તેના પુત્ર ભરત ચક્રવર્તીઆ જ ભગવાન ઋષભદેવે બ્રાહ્મી અને સુંદરી
એ બ્રાહ્મણ વગેરે ચતુર્વર્ણવ્યવસ્થા ગુણકર્મ પ્રમાણે કરી. નામની પોતાની કન્યાઓને અક્ષરજ્ઞાન કરાવ્યું, અને બ્રાહ્મી લિપિની રચના કરી, જે આજે નાગરી લિપિને સૌથી મહત્ત્વની વાત એ છે કે ગુણ અને કર્મ રૂપમાં આપણને ઉપલબ્ધ થાય છે. જ્યારે ભગવાન અનુસાર પ્રચાર પામેલી આ વર્ણવ્યવસ્થાને ધાર્મિક ઋષભદેવ તપસ્યા કરવા ચાલ્યા ગયા અને ભારતે આ બાબતમાં કોઈ પ્રવેશ નહોતો. તેનું ધ્યાન અવશ્ય આદેશનું શાસન હાથમાં લઈને એ ખંડ જીતી આપવામાં આવતું હતું કે કોઈ પણ કુળમાં હિંસા.
For Private And Personal Use Only
