________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૫૮
શ્રી આત્માનં પ્રકાશ ૪૩ થી ૪૫ માં ભાવવિજયજી મહારાજે પોતાનું જ સ્વરૂપ (નેત્રનું તેજ જવાપણું) હતું, તે જ સ્વરૂપને જાણે સાક્ષાતકારરૂપે ન કહેતા હોય તે ચિતાર ખડો કર્યો છે. અર્થાત અજેદાર પિતે થાય છે. પડલે દૂર કરી આંખે દેખાડવાની માગણી કરે છે. પોતે ચક થઈ ભગવાનને સૂર્ય બનાવે છે. પિતે ચકોરી બની ભગવાનને ચંદ્રમા બનાવે છે. વળી રાતે રખમાં ભગવાનના દર્શનની વાત છે જણાવી તે વાતને સાચી કરવાનું જણાવે છે. અને છેવટના (૪૬ મા) પદ્યમાં તમારા દર્શનનું કેટલું ફળ છે તે વર્ણવી બતાવે છે. (૪૪-૪૬)
આ રીતે “અંતરીક અંતરજામિ' ને મહિમા ગાઈ ઉપસંહારની રીતિ લેતાં ફરીથી પણ દર્શનની ભાવનાને બતાવી તાહરા ગુણ ગાવાની તાકાદ નથી એમ કહે છે. આ તે મા-બાપ પાસે જેવું તેવું બોલનાર બાલક, જેમ તેમ બેલે, પણ તે પ્રિય લાગે, તેમ પિતે બાલકે અલ્પ મતિવાળા માટે આ રચના કરી છે એમ કહીને પિતાનું નામ કહેતાં ૪૦ થી ૪૯ પઘો પૂરાં કર્યા છે. (૪૭-૪૯).
૪ –કળશરૂપ છેલ્લા પર્વમાં આનંદથી કરવાપણું, સાંભળનારને ચંદ્ર જેવી શીતળ વાણી જણાવી, વિજયદેવસૂરિ અને વિજયપ્રભસૂરિનું ગણધારીપણું કહી, બન્નેની વિદ્યમાનતાથી બન્નેને પ્રણામ કરી, પિતાનું અશરણને શરણ આપનાર શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથને સ્તવવાપણું જણાવે છે. અને તે જ છેલ્લા પદ્યના છેલ્લા ભાગમાં પિતાનું નામ જણાવતાં ‘ભાવવિજય વાચક” મહારાજ જે વખતે શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથની સ્તવના કરતાં પડેલે ગયાં હતાં ને પ્રભુને દેખ્યા હતા તે વખતે “જય જય’ શબ્દનો પ્રયોગ કર્યો હતો તે જ શબ્દનો પ્રયોગ કરતાં આ છંદને સંપૂર્ણ કરે છે. (૫૦)
ભાવવિજયજી મહારાજની જે આંખેએ નહિ દેખાવાની વાત હતી તે જ વાત જાણે તે કહેવા ન માગતા હોય તેમ પદ્ય ૨, ૨૩, ૩૩, ૪૩ ને ૪૭ માં બોલે છે.
વાર્તા –સાચેર( સત્યપુર)ના રાજમલ ને મૂળી માતાના લાડીલા ભાતીરામ મટીને આચાર્ય શ્રી વિજયદેવસૂરિ પાસે દીક્ષા લેનાર, ગે હન આદિની યેગ્યતાએ જોધપુરમાં ગણી બનનાર, આબુની યાત્રા કરી ગુજરાતમાં આવતાં ગ્રીષ્મના તાપથી આંખ ગુમાવનાર, શ્રીવિજયદેવસૂરિએ બતાવેલ પદ્માવતી મંત્રની આરાધના કરી પદ્માવતીને સાક્ષાત કરનાર, તેના કહેવાથી સંઘ સાથે સિરપુર શ્રી અંતરીક્ષપાશ્વનાથજીના દર્શને આવનાર, દર્શન ન થાય ત્યાં સુધી અન્નજલ છેડનાર ને સ્તવન કરતાં આંખનાં પડલ તૂટતાં દર્શન કરનાર “ભાવવિજયજી વાચક” આ છંદના કર્તા છે.
તેમણે જ નાના મંદિરના કારણે નવું મોટું મંદિર બંધાવરાવી પ્રભુની પ્રતિષ્ઠા કરાવી છે. સ્તોત્રમાં “ગણિ” શબ્દનો પ્રયોગ છે. જ્યારે આ છંદમાં “વાચક” શબ્દનો પ્રયોગ છે.
છંદનાં પાનાં ઘણું જૂનાં લાગતાં નથી અને શુદ્ધિ સારી છે. છંદ જે રૂપે છે તે રૂપે જ ઘન થી અંત્ય “ શ્રેય ” સુધી રાખે છે. () આવા ચિહ્નોમાં મારું ઉમેરેલું છે. [ ] આવા ચિહ્નમાં છે તે નિરર્થક લાગે છે. આ બન્ને ચિહ્નો મારાં કરેલ છે.
આ છંદ વાંચી શ્રી અંતરીક્ષ પાર્શ્વનાથના મહિમાને જાણી, આરાધનામાં તત્પર થઈ ભવ્ય ભવભયથી નિમુક્ત થઈ “અભય” ને પ્રાપ્ત કરે.
એ રીતે શ્રી અંતરીપાર્શ્વનાથ તે આ છંદ સમાપ્ત થયે શ્રેય !” વીર . ૨૪૦૦ વિ. હું ૨૦૧૦)
આગમ દ્વારકની ઉપસંપદાને પામેલ વૈરા ઘર ૨૨ हिंगनघाट-( मध्यप्रदेश)
કચનવિજય
મુનિ
For Private And Personal Use Only
