Atmanand Prakash Pustak 049 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
સ્વજન તે આત્માના અપૂર્વ ગુણે અને શારીરિક અને ઇઢિયજન્ય વિષયવાસના ચાલી સંસારના દરેક જીવો પ્રતિ મૈત્રી-પ્રમોદ-કારુણ્ય- જાય છે. એની વિષયાભિલાષાને જ લેપ થાય છે. માધ્યસ્થવૃત્તિ વગેરે છે. માટે જ અહીં કહ્યું છેહે ચેતન! આ શરીર તારું નથી, ઇંદ્રિયાના એના શરીર ઉપરથી પ્રીતિ ઊઠી જાય છે. વિષને જીત અને આત્મસ્વરૂપ-નિજાનંદ. શરીર ઉપરનું મમત્વ ચાલ્યું જાય છે. આ
સ્વરૂપમાં રમતો થા તો જ સાચી શાંતિ અને મારું શરીર બગડે નહિં, ઘસાય નહિં, દુબળું સાચું સુખ પ્રાપ્ત થશે. આમવરૂપ સમજ ન થાય, એને આ સારું લાગે તે સારું લાગે, નારની સ્થિતિ કેવી થાય છે તે વાંચ- એ આનાથી શેભે અને તેનાથી શેભે વગેરે
વૃત્તિ જ ઊઠી જાય છે. વાણી પણ મન ધારણ ગાયને વિસા સા વિષદો,
કરે છે અર્થાત વાચા પણ વ્યર્થ જેમ આવે गोष्ठीकथा कौतुकं ।
તેમ બેલી નાંખવાને બદલે મિન રહેવું જ शीर्यन्ते विषयास्तथा विरमति, પસંદ કરે છે. અને આ ઉત્તમ સ્થિતિમાં બીતિ શરીરડી II
આત્મા સ્વભાવરૂપ શાંતરસમાં લીન બની જાય जोषं वागपि धारयंत्यविरता,
છે તથા મનના બધા દેશે અને ચિન્તાએ
પણ જતી રહે છે. અર્થાત્ મનશુદ્ધ અને नंदात्मनः स्वात्मन
આર્તધ્યાન, રૌદ્રધ્યાન રહિત બની-સંક૯૫વિકચિંતામપિ ગામછતિ મનો, ને ત્યજી દઈ આત્મા સ્વભાવદશામાં પરમ दोषैः समं पंचताम् ॥"
શાંતિ પરમ આનંદ પામે છે. ભાવાર્થી—ગુરુમહારાજ સાચા આત્મદશી અર્થાત સાચા મુમુક્ષુ આત્મદશ જીવનું મુમુક્ષુનું સ્વરૂપ વર્ણવે છે. જે વખતે આ એ લક્ષણ થઈ જાય છે કે તે ઈનિા રસેથી ચેતનને-આત્મારામને યથાર્થ આત્મસ્વરૂપ પર થઈ જાય છે, તેનામાંથી કુતુહલ, ચપળતા, સમજાય છે ત્યારે ઇધેિના રસો વિરસ-રસ ચંચળતા, અસ્થિરતા ચાલી જાય છે, સાંસારિક વિનાના બની જાય છે-આત્મદશી મુમુક્ષુને રસવૃત્તિ, તેની કથા અને તે વાર્તાની ભાવના ઇદ્રિયજન્ય રસો ઉપરથી આસક્તિ ઊઠી જાય છે. ચાલી જાય છે, સાંસારિક આસક્તિ ચાલી જાય ગોષ્ઠી કથા અને કૌતુક-કુતૂહલવૃત્તિ સાંસારિક છે, શરીર ઉપરથી મમત્વ ચાલ્યું જાય છે, વાતે; વિકથા સાંસારિક વિષાવાળી રસપૂર્ણ વાણી મન થાય છે, મન શુદ્ધ શાંત અને સ્થિર કથાઓ અને તેનું કુતૂહલ બધું ટળી જાય છે. એ બને છે તેમ જ બધી ચિંતાઓ-આધિ વ્યાધિ વિષયની વૃત્તિ જ ઊડી જાય છે, વિષય-સાંસા- ઉપાધિ ટળી જાય છે અને આત્માનંદને મંગલરિક ભાગોપગ વૃત્તિઓ નાશ પામે છે. મય ધર્મ પામી નિજાનંદમાં મસ્ત બને છે.