________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૪૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
( ૭ ) ઉત્કટ ભાગ એટલે કે દુરાચારી-ઇસ્ક્રી જનાએ પસ ંદ કરેલ વસ્ત્ર, પુષ્પ ઇત્યાદિવડે શરી છે. અનેઓ ને બદલે “ અનેવ ” એ પાઠ પસદરના સત્કાર એ લાવિરુદ્ધ કાર્યો છે, કેમકે એ દેશ,
આવૃત્તિમાં અનેળો એ માટે અન્યસ્માત એવી સંસ્કૃત છાયા જે અપાઈ છે તે વિચારણીય જાય
કરવા લાયક છે. અન્નામો પાઠ હોય તો હજી ચાલે. પાઠભેદ વિષે આટલી ચર્ચા કરી, હવે ઉપર્યુક્ત ગાથાઓનું અભયદેવસૂરિકૃત ટીકાને આધાર લઇ હું સ્પષ્ટીકરણ કરું છુંઃ—
(૧) કાઇક જ વ્યક્તિની નહિ, પરંતુ સર્વે લેાકાની નિન્દા એ લેાકવિરુદ્ધ કાય છે. આનુ કારણ એ છે કેજે લેાકની નિંદા કરાય તે લેાકનિંદા કરનારની વિરુદ્ધ થઈ જાય છે. આમ આ નિંદા લાકવિરુદ્ધ કાર્ય છે.
(ર) નાનાદિ ગુણવડે સમૃદ્ધ સ્માચાર્યો વગેરેની નિંદા કરાય એ તા વિશેષે કરીને લાર્કાવરુદ્ધ કાય છે, કારણ કે ગુણીજનાના ઘણા લાક પક્ષપાતી યાર્ન રાગી હેાય છે. એટલે એમની નિંદા ખાસ કરીને લાકવિરુદ્ધ કાય છે.
(૪) જનાને પૂજ્ય એવા રાજા, પ્રધાન, શ્રેષ્ઠી કે એના ગુરુ વગેરેની હીલના ( ડેલના ) યાને તિરસ્કાર એ લેાકવિરુદ્દનું કાય છે.
કાળ, વૈભવ અને વયની અવસ્થાની અનુચિતતા સૂચવે છે દેશાદિને એ છાજે નહિ એમ એ સૂચવે છે.
( ૬ ) દેશાચાર વગેરેના અર્થાત્ દેશ, ગામ, કુળ વગેરના જે રૂડા આચાર હોય તેનું ઉલ્લંધન કરવુ એ લાકવિરુદ્ધ કાર્ય છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૮ ) પોતે ગભીર હિંદુ હોવાને લઈને દાન, તપ વગેરેની જાહેરાત કરે, લાકામાં એનુ નિવેદન કરે એ લાકવિરુદ્ધ કાર્યો છે, કેમકે એવા દેખાવવાળા દાન મૅનાર ને તપ કરનારની લાકા હાંસી કરે છે,
( ૯ ) દુષ્ટ રાજા વગેરેને હાથે શિષ્ટ જનાની સતામણી થતાં–સાધુજનોને આપત્તિમાં સપડાયેલા જોઇને રાજી થવું એ લેાકવિરુદ્ધ કાર્ય છે, કેમકે એથી સાધુએ અને એના રાગીજના વિરોધી બને છે,
( ૧૦ ) સજ્જનને કષ્ટ આવી પહેાંચતાં તેનુ રક્ષણ કરવાની શક્તિ હાવા છતાં પ્રતીકાર ન કરાય એ લાકવિરુદ્ધનુ કાર્ય છે.
(૩) સરળ જને ની-અવ્યુત્પન્ન બુદ્ધિવાળાની ધકરણીની મશ્કરી યાને એમના પાતાની બુદ્ધિ મુજબના કુશળ અનુષ્ઠાનની હાંસી-ધૂર્તાએ ખરેખર આ લોકાને જૈન શાસ્ત્રો જ લાકવિરુદ્ધનાં કાર્યાના યાગ ભમાવ્યા છે—બનાવ્યા છે. એ પ્રકારની હાંસી એ લોક-કરવાની ભલામણ કરે છે એમ નહિ પરંતુ શ’કરાવિરુદ્ધ ા છે, કેમકે શુાખરા લોકાની ત્રુદ્ધિ અન્યુ-ચાય જેવા વેદાંતીએ પણ એવા જ ઉપદેશ આપ્યા પન્ન હાય છે એટલે એમના ધર્માચરણની મશ્કરી છે એમ એમને નામે સુપ્રસિદ્ધ બનેલી નિમ્નલિખિત થતાં તેઓ વિરાધી બની જાય છે. પતિ જોતાં જણાય છે:
આ ઉપરાંત ચાઢીચૂગલી ઇયાદિ પણ લાકવિરુદ્ધનાં કાર્યો છે.
" यद्यपि शुद्धं लोकविरुद्धं नाचरणीयं નાચળીયમ્
અર્થાત્ કા જો કે શુદ્ધ હૅાય પરંતુ જો એ એનું પાચરણ ન કરવું–ન કરવું.
( ૫ ) ધણા લઢ્ઢા ઉપર અપકાર કરનાર તેમલાવિરુદ્ધ હોય તો કરવાથી એ બધાને વિધી બનાવે છે. એવાને સ'પર્ક એ લેવિરુદ્ધ કાય છે.
},
For Private And Personal Use Only
૧ “ આ પણ એક ત્યાગ છે '' એ નામના મારો લેખ અહીંથી (સુરતથી) પ્રસિદ્ધ થનાર “જૈન મિત્ર ” ના વિશેષાંકરૂપ “ સામ નામના અંકમાં છપાવાના છે, એમાં મે' આ ત્યાગના આ પ્રકાર ઉપરાંતના બીજા અનેક પ્રકારા વિચાર્યા છે.
