________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૧૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકા.
માલધારી અભયદેવસૂરિના હાથે પ્રતિષ્ઠા કરાવ્યાની વાત સમયની દષ્ટિએ જોતાં સંપૂર્ણ મેળ ખાય છે.
પદ્માવતીદેવીએ વિક્રમ સંવત ૧૧૪૨ ના મહાસુદ ૫ ના રવિવારને દિવસે અંતરિક્ષણની અભયદેવસૂરિ મહારાજને હાથે પ્રતિષ્ઠા કર્યાનું જણાવ્યું છે. જો કેઈ ગણિતશાસ્ત્રી જ્યોતિષી ગણિત કરીને વિ. સં. ૧૧૪૨ ના મહાસુદ ૫ ને દિવસે કર્યો વાર હતા એ કાઢે અને જે પદ્માવતીદેવીના કથન પ્રમાણે બરાબર મળી રહે તો પદ્માવતી દેવીના કથનની સત્યતા ઉપર કળશ જ ચડયે ગણાશે.
અભયદેવસૂરિ મહારાજે ભગવાનના ડાબે હાથે અધિષ્ઠાયક શાસનદેવતાની સ્થાપના કર્યાની ” જે વાત પદ્માવતી દેવીએ જણાવી છે તે પણ સંગત થાય છે. અત્યારે જ્યાં શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ ભગવાન બિરાજે છે તે જ મંદિરમાં એક બીજું પણ નાનું ભંયરું છે. તેમાં એક ઓટલા જેવી ઊંચી બેઠક છે તેના ઉપર ભગવાન પહેલાં વિરાજમાન હતા એમ માનવામાં આવે. આ બેઠકની બરાબર ડાબા હાથે જ અધિષ્ઠાયક દેવની સ્થાપના છે કે જે માણિભદ્ર નામથી ઓળખાય છે. આના ઉપર અત્યારે સિંદૂર ચડેલું છે. એટલે મૂલસ્થાને ભગવાન વિરાજમાન હતા ત્યારે ડાબા હાથે જ અધિષ્ઠાયક દેવની સ્થાપના હતી તે વખતે ભગવાન પશ્ચિમાભિમુખ હશે. આ બેઠક ઉપર પણ માણિભદ્ર નામે ઓળખાતા અધિષ્ઠાથક દેવની બીજી સ્થાપના છે કે જે ભગવાનને ત્યાંથી ફેરવ્યા પછી કરવામાં આવી હશે. અત્યારે નવા સ્થાને ભગવાન પૂર્વાભિમુખ છે.
મૂલ મંદિર નાનું હોવાથી દેવની સૂચનાથી ભાવવિજયજીએ ઉપદેશ કરી શ્રાવકે પાસે નવું મંદિર બંધાવ્યાની વાત પણ બરાબર છે, કારણ કે જ્યાં પહેલાં પ્રતિમા વિરાજમાન હતી અને જેને ઉપર ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે તે ભેંયરું (માણિભદ્રજીવાળું ) એટલું બધું નાનું છે કે મુશ્કેલીથી તેમાં દશ માણસે ઊભા રહી શકે. આ બંને નાનાં મોટાં મંદિર વસ્તુતઃ એક જ મંદિરનાં બે ભેંયરાં છે અને એક ભેંયરામાંથી બીજા બેંયરામાં જઈ શકાય છે.
ભાવવિજયજીગણીએ નવા મંદિરમાં ભગવાનની પ્રતિષ્ઠા કરી ત્યારે ભગવાન એક આંગળ અદ્ધર જ રહ્યા આ વાત પણ બરાબર છે. અત્યારે ભગવાન એક આગળ જેટલા બરાબર અદ્ધર છે જ,૧૨
૧૨ અંતરિક્ષપાનાથજીતીર્થના ૧૪-૫-૫૦ ના આત્માનંદ પ્રકાશના લેખમાં પૃ. ૧૬૮ ના ટિપણમાં મેં એવી મતલબનું જણાવ્યું હતું કે-" પ્રતિમાજી હમણુ જમણું ઢીંચણના અગ્રભાગની નીચે તેમ જ પીઠની ડાબી બાજુના છે. નીચે એમ બે સ્થળે જરાક બિંદુ જેટલા અડી ગયેલાં દેખાય છે અને તે છૂટા હાથે નાણું ફેંકતાં કોઈ નાણું ભરાઈ જવાથી યા ગમે તે કારણથી કેટલાક સમયથી બન્યું છે.”
પરંતુ દિગંબર-વેતાંબરોના તીર્થની માલિકી સંબંધના ઝગડામાં સરકારે ખાસ સ્પેશિયલ અધિકારીઓ તપાસ કરવા માટે મોકલ્યા હતા તેમણે જે રિપિટ કર્યો છે તે Record of Proceedings in the Privy Councilમાં બધા છપાયા છે. જ્યારે મેં એ બધું વાંચ્યું હતું ત્યારે તેમાં ત્રણ બાજુએ મૂર્તિ સર્વથા અદ્ધર હેવાનું અને એક બાજુ જમણું ઢીંચણના અગ્રભાગની નીચે જ જરા
For Private And Personal Use Only
