________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તસ્વાવબેધ.
૨૧૭
હo
તેનાથી ગર્વ આવવાથી આત્માને ઘણું જ છે અને આત્મ સંતોષ મેળવે છે. બાાની મૂંઝવણ રહ્યા કરે છે બીજાને તુચ્છ સમજવામાં ધન સંપત્તિ આદિથી આત્માને સંતોષ એટલા માનસિક વિક્રિયા ઘણી જ મૂંઝવે છે. પોતાનાથી માટે થતું નથી કે તે વસ્તુ પોતાની નથી. બીજાનું વધારે સન્માન જોઈને કે પૌગલિક અને મળ્યા પછી ચાલી જાય છે. એટલે આત્મા સુખોની વધારે મળેલી અનકળતા જોઈને અદે. ખાલી ખાલી રહે છે તેથી આત્માને સંતોષ ખાઇથી અંતર બળ્યા કરે છે. એટલે શાંતિ મળી થતો નથી, જ્યારે પિતાની વસ્તુ મળે છે ત્યારે શકતી નથી, પણ અશાંતિ જ રહે છે. એક તે કાયમ રહેવાવાળી હોવાથી સંતોષ મેળવે છે. વખત જે આપણું માન જાળવતું હોય તે જ વૈષયિક વસ્તુઓથી સુખ-શાંતિ માનવામાં આવે આપણું ઉપેક્ષા કરે અથવા તો અપમાન કરે છે તે મોહના દબાણથી હોય છે. માટે તેનાથી તે માનસિક દુઃખ પુષ્કળ થાય છે. એટલે અંતરમાં સંતોષ મળતું નથી, માટે પિતાની આવી રીતે બહારના બધાય યોગ વિષય સાચી વસ્તુ બને તેટલો પ્રયાસ કરીને મેળવાય ભાવને મટાડી શકતા નથી. તે સારા હોય છે તેટલી મેળવી લેવી અને તે મેળવવાને માટે પણ આત્મિક લાભ માટે તો અકિચિકર છે, સારો દિવસ છે અને બાહા ઇચછાઓ છોડી માટે હમેશાં સમભાવ તથા આત્મિક ગુણના દઈને કેવળ પોતાની વસ્તુઓ મેળવવાની વિકાસમાં સહાયક તાત્વિક બેધના પિષક ચાહના રાખવી. સપુરુષના વેગથી જ આત્મશ્રેય છે. ૨૯
ભાવીના ગર્ભમાં શું છે તે તે સર્વજ્ઞા ભાવીને કઈ ટાળી શકતું નથી, પણ પ્રભુ જ જાણી શકે. માનવી માત્ર પૌગલિક એક વ્યવહાર પૂરતું મુહૂર્ત આદિ જેવું પડે સુખના લાભની પ્રવૃતિમાં સફળતા મેળવે એટલે છે. ગમે તેટલું સારું ઈછીયે તો એ પ્રારબ્ધનું તેમના મનના આનંદનો પાર નહિ અને ધાર્યું થાય છે. આપણે તો શુભને માટે પ્રયત્ન નિષ્ફળતા મેળવે તે દિલગીરીનો પાર નહિ. જ કરવો રહ્યો. મુહર્ત તે આપણું શારીરિક ચોવીશે કલાકની પ્રવૃત્તિમાં બહિરામદશાની જ સ્થિતિ સારી રહે અને માન સન્માન જળવાય જ્યાં છાયા હોય ત્યાં ત્યાગ અને લેગ બને એટલા પૂરતું જ જોઈએ છીએ. બાકી આધ્યા- સરખાં જ છે. આત્મભેગી તે સંસારમાં કોઈક ત્મિક સ્થિતિ સારી રહે અને ભાવ શત્રુઓ વિરલા જ અદૃશ્યપણે રહેતા હશે. બાકી ત્યાગી કનડે નહિ તથા આત્મિક લાભ સારો મળે તે કહેવાતા હોય કે ભેગી, પુદગલગીપણું તરફ લક્ષ્ય ભાગ્યે જ હોય છે. સંસારનો મોટો પુષ્કળ પ્રમાણમાં અનુભવાય છે. ચારિત્રમોહના ભાગ દ્રવ્ય લાભ ઈચ્છે છે પણ ભાવ લાભ ઉપશમ સિવાય અંતરાત્મદશામાં રહેવાય નહિ ઈચ્છતો નથી. ભાવ લાભ સિવાય દ્રવ્ય લાભ તેમ છતાં દર્શન મેહને ઉપશમ હોય તે પણ તે અનંતી વખત પ્રાપ્ત થયો છે, છતાં ભાવ અંતરાત્મદશા સનમુખ થવાય ખરું અને બહિ. લાભ વગર દરિદ્રતા ટળી નહિ, કારણ કે દ્રવ્ય રામદશાથી વિમુખ થવાય અને અનાસક્તિલાભમાં આત્માને કાંઈ પણ મળતું નથી. પણ ભાવે બાહ્ય પ્રવૃત્તિમાં સંતાપ નડી શકે નહિ. ભાવ લાભથી પોતાની સાચી વસ્તુ મળવાથી અંતરમાં શીતળતા રહે છે, માટે વસ્તુ સ્વરૂપના જીવવાની, સુખની, શાંતિની બધી દરિદ્રતા તાત્વિક બેધની સહાયથી ઔદયિકભાવને નિર્બળ ટળી જાય છે. જેથી આત્માને સારો લાભ મળે બનાવવા પ્રયાસ કરવાની જરૂરત છે. તેમ છતાં
For Private And Personal Use Only
