________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
મારી છે અને આ વસ્તુ મારી નથી કારણ કે કેમ ન હોય અને તે નાશ પામે કે વૃદ્ધિ પામે જે વસ્તુ પારકી છે તે છેવટે તેના સ્વામીને તેના માટે મમતાહીન બીજા માનવીને હર્ષ પાછી આપવી પડે છે. પણ તે ભૂલે છે. પિત્ર- કે શોક થતો નથી પણ તેના માટે ઉપેક્ષક રહે લિક વસ્તુ કે જેને પોતાની માને છે તે પણ છે; કારણ કે તે મનમાં એમ માને છે કે આ તેની નથી. છેવટે દિગલિક વસ્તુને તે છડી વસ્તુ મારી નથી એટલે તેને ગમે તેમ થાય તેમાં દઈને પુદ્ગલાસ્તિકાયને સ્વાધીન કરવી પડે છે. મારે શું? અને કેટલાકને તો તે વસ્તુ પિતાની હાટ-હવેલી આદિ જેટલી જડાત્મક વસ્તુઓ છે ન હોવાથી દુઃખ થાય છે ત્યારે કેટલાકને તે તે નાશ પામીને માટીમાં મળી જાય છે માટે જ વસ્તુ વાપરનાર ઉપર ઈર્ષ્યા થવાથી તે વસ્તુને ક્ષણભંગુર જડાત્મક વસ્તુઓને પોતાની માની નાશ ઈચ્છે છે, અને તેની ધારણું પ્રમાણે થાય ખુશી થવું કે સુખ મનાવવું તે અજ્ઞાનતા જ છે. તે પોતે ઘણું જ ખુશી થાય છે. જેની પાસે બાગ-બંગલા આદિ જડાત્મક વસ્તુઓ સ્વ
.. ગોપભોગની વસ્તુ ન હોય તે તે કદાચ ભાવથી જ માનવીને સુખ આપી શકતી નથી, જોગસંપન્ન વસ્તુવાળા માનવી ઉપર ઈર્ષ્યા કરે અર્થાત્ જડાત્મક વસ્તુઓમાં એવો સ્વભાવ
અને તેનું અહિત છે; પણ પુન્ય કર્મના નથી કે તેને જોવા માત્રથી માણસ સુખી થઈ ન
પિગલિક સુખની સામગ્રી મળવા છતાં જાય. જો એમ હોય તો પછી માનવી પૈગપણ ઇતરની સુખ સામગ્રી જેઈને ઇર્ષ્યા કરવી, લિક વસ્તુ મેળવીને તેના ઉપગથી પોતાને દુઃખ મનાવવું કે બીજાનું અહિત છવું તે સુખી હોવાનું માને છે તેની જરૂરત જ ન રહે મૂર્ખતા જ કહેવાય. એટલે કે ગરીબ માણસ તો અને બાગ-બંગલા-સ્ત્રી-પુત્ર–ધન–મોટર આદિ આ
શ્રીમંત ઉપર પોતાની પુન્યની નબળાઈને લઈને વસ્તુઓને ઉપભેગા કર્યા સિવાય પણ ભેગ જેટલું પ્રખ્ય
ઈર્ષ્યા કરી તેનું અહિત છે, પણ પોતે સુખના સુખ મળી જવું જોઈયે પણ તેમ જણાતું નથી
સાધનવાળો હોઈને બીજાની ઉપર ઈર્ષ્યા કરવી એટલે એ વાત તો નિર્વિવાદ છે કે જડ વરતુ
તે માણસાઈ ન કહેવાય. બીજાનું સુખ જોઈને એમાં સુખ છે જ નહિં છતાં અજ્ઞાની માનવી દેખી થવું અથવા તો સુખી માણસના સુખને તે વસ્તુઓ વાપરીને માત્ર સુખનું અભિમાન નાશ થઇ
નાશ થવાથી તેને દુઃખી થતે જોઈને રાજી થવું ધરાવે છે માટે જ તે સુખાભાસ છે. પારકી બાગ
તે અધમતા જ કહી શકાય. બંગલા આદિ વસ્તુઓ જેનાર માણસ પોતે શ્રીમંત કંગાળ બને, વિદ્વાન મૂર્ખ બને, તેને સ્વામી ન હોવાથી મમતા કરી શકતો રૂપવાન કુરૂપ બને, યશસ્વી અપયશ મેળવે નથી માટે પોતે સુખી થવાને બદલે દુઃખી થાય અને બળવાન નિર્બળ બને તેથી કાંઈ બીજાને છે. અર્થાત્ મહાધીન અજ્ઞાની માનવીને તે લાભ મળતો નથી તેમજ તેનું કાંઈ પણ સુધવસ્તુઓ દુખ મનાવવામાં નિમિત્ત કારણ બને રતું નથી છતાં પ્રસન્ન મનવાળા થવું અને છે, તેથી તે વસ્તુઓના નાશની ઈરછા રાખે સંતોષ માનવો તે દુર્જનતા તો છે જ પરંતુ છે. સંયોગવશાત્ બીજાની પાસેથી તે વસ્તુઓ તેનું બીજું પણ એક કારણ જાણવા મળે છે નાશ પામી જાય તો પિતે રાજી થાય છે. કે ધન-વિદ્યા-રૂપ તથા બળ આદિ વસ્તુઓ સંસારમાં મમતા વગરની અસ્વાધીન વસ્તુઓ મેળવ્યા પછી માનવી મિથ્યાભિમાનમાં આવી માનવીને ઉપેક્ષા, ખુશી તથા દુઃખ ઉત્પન્ન જઈને ધન-વિદ્યા તથા રૂપ વગરના માણસોની કરે છે. પારકી વસ્તુ ગમે તેવી સારી અને સુંદર અવજ્ઞા કરે છે, તેમની તરફ હલકી દુષ્ટિથી
For Private And Personal Use Only
