Atmanand Prakash Pustak 045 Ank 11

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

-
-
-
-
વિચારણી.
૨૦૯
ઘણી જ મુશ્કેલીઓ ઊભી થાય છે. તુચ્છ પ્રકૃ- જડના દાસપણામાંથી છૂટ્યા સિવાય તુચ્છ તિને માનવી ગમે તેટલે અવગુણ હશે તોયે માનવીના દાસપણામાંથી છૂટી શકાતું નથી. ગુણવાનના નજીવા દોષને દષ્ટિ સન્મુખ રાખીને
પૌગલિક-બનાવટી ઘણું પણ સુખ અશાંતિ પિતાને ગુણી માનશે.
ટાળી શકતું નથી, પરંતુ થોડુંક પણ આત્મિક જીવનપથમાં પ્રયાણ કરી રહ્યા છે માટે
સાચા સુખથી માનવી શાંતિ મેળવી શકે છે. જ્ઞાન ચક્ષુ ઉઘાડી રાખજે, નહિ તો અવળે
માનવી પિતાના મેઢે પોતાની ગમે તેટલી રસ્તે ચઢી જઈને હેરાન થશે.
પ્રશંસા કરે પણ જ્યાં સુધી લેકમાન્ય માણુંસ્વાથી આશાને અત્યંત આદર કરે છે સોની સંમતિ ન મળે ત્યાં સુધી અપ્રમાણિક જ પણ નિસ્વાથી તે તેની ઉપેક્ષા જ કરે છે. ગણાય છે. માનવીને પિતાની સમજણ પ્રમાણે
લાગણી અથવા તે નેહગર્ભિત સંસર્ગમાં જેની પાસેથી મનગમતું મળી જાય તો તે આદર કે અનાદરની કાંઈપણુ ગણત્રી જ હતી અવગુણ હોય તો પણ તેના ગુણ ગાય છે. નથી, પરંતુ કેવળ સ્વાર્થ કે વ્યવહાર માત્ર
કેઈપણ વસ્તુ અથવા તો વ્યક્તિનો સ્વીકાર જાળવવામાં આદર તથા અનાદરને ખાસ કરીને
કે તિરસ્કાર કરતાં પહેલાં માનવીએ બીજાની પ્રધાનતા આપવામાં આવે છે.
પસંદગી ઉપર આધાર ન રાખતાં પોતે સદુનેહથી સામાન્ય આવકાર પણ એનાથી બુદ્ધિપૂર્વક તપાસી લેવું; નહિં તો પરિણામે વધારે કિમતી છે, ત્યારે તિરસ્કારથી આગ્રહભા ચિત્તમાં પશ્ચાત્તાપ તથા કલેશ થવાને આદરસત્કાર કથીરથી પણ હલકો છે.
સંભવ રહે છે. બનતી સેવા કરી છૂટવું પણ નિષ્કારણ બીજાની પાસે સેવા કરાવવાની ઈચ્છા રાખવી આત્મવિકાસ કરીને પિતાની મહત્વતા નહિં.
બીજાને બતાવવી તે જ ઉત્તમતા છે, પણ આત્મબીજામાં દુર્ગણે જોઈને તે કદાચ અણગમો વિનાશ કરીને બતાવવી તે મૂર્ખતા છે. પોતાની થાય પણું ગુણ જોઈને અણગમો થવો તે અવ- સમજણ પ્રમાણે સમજાય તે સાચું જ હતું ગુણીનું ચિન્હ છે.
નથી પણ સાચું સમજાય તે જ સાચું છે. કેઈપણ માનવી પોતાની એબ બીજાના
માન-અપમાનની માન્યતા માનવીની સમઆગળ ઉઘાડી કરવા ઈચ્છતો નથી છતાં
જણ ઉપર આધાર રાખે છે, કારણ કે કેટલાક દુનિયાના ક્ષુદ્ર પ્રાણીઓ પોતાની તુચ્છ પ્રકૃતિને
8 અપમાનને માન સમજી રાજી થાય છે, ત્યારે પષવા બીજાની એબ જનતા સમક્ષ ઉઘાડીને
જ કેટલાક માનને અપમાન માની ક્રોધિત થાય છે. રાજી થાય છે તે દુર્જનતાનું ચિન્હ છે.
પ્રગટપણે તો દુર્ગાને બધાય વિરોધ કાંઈપણ જાણ્યા પછી માનવીને “મારા કરે છે, છતાં વિલાસીને તે આદરપૂર્વક તેને જેવું કેઈપણ જાણતું નથી” એવું અભિમાન આશ્રય લેવો જ પડે છે.
આવી જાય તો તે અણજાણ જ કહેવાય છે. કામ-ક્રોધ-મદ-મહ-તિરસ્કાર-કટુ ભાષણ માનવી કેઈપણ પ્રવૃત્તિમાં વખણાઈ ગયા પછી આદિથી કંગાળ બનવું સારું છે; પણ સમતા- જે તે અભિમાનને આશ્રિત બને તે સારી સંતેષ–દયા-ક્ષમા-સદાચાર આદિથી તે શ્રીમંત અને સાચી રીતે કાર્ય કરી શકતો નથી અને બનવા પ્રયાસ કરે પરંતુ દરિદ્રી રહેવું સારું નથી. અનેક ભૂલેને ભોગ બને છે.