________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૧૬૨
www.kobatirth.org
( ૨૪ )
પરાપકાર—Beneficenceપરોપકારી પુરુષ સર્વ પ્રાણીઓનાં કાર્યંત કરતા રહે છે. એ પાતાના અંગત કામમાં આળસુ રહે છે જ્યારે પારકાનાં કામેા કરવામાં તત્પર રહે છે. આવેા પરોપકારી માણસ ને વહાલા ન લાગે ?
આવા ઘર બાળીને તીરથ કરનારા પણ ડ્રાય છે. કાઇ એને નાનુ કામ બતાવે કે એ તે કામ પાછળ લાગી જાય છે, પારકાનાં કામની એને એટલી દરકાર હાય છે કે એ કરતાં એને પેાતાનાં ભૂખ તરસ તકલીફ કે ઉજાગરા ખ્યાલમાં પણ રહેતાં નથી, અને એને કામ કરવામાં એટલે આનંદ આવે છે કે એનું વર્ણન થાય નહિ. સામે માણસ એને આભાર માને તે એને ઊલટી શરમ લાગે છે અને પેાતાના હૃદયથી એ કામ કરવામાં પોતે ઉપકાર કરે છે એવું એને જરા પણું લાગતું નથી. નિઃસ્વા ભાવે માંદાની માવજત કરનાર દાઇ કે ગાઢ જંગલમાં પાણીનું પરબ માંડનાર ડેાસીને નથી હાતી પ્રશસાની ઇચ્છા, કે નથી ખેતી અન્યની પ્રેરણા. સેવાભાવે નિઃસ્વાર્થ વૃત્તિએ કીર્તિની આશા કે ઈચ્છા વગર વ્યાખ્યાતા કરનાર, જનતાને સુખ માટે સમ-શાંતિ પણ ભારે શોધખાળ કરનાર વૈજ્ઞાનિક કે રાતના બે વાગે માંદાને જોવા જનાર ડ્ડી કે બદલાની આશા વગરના વૈદ્ય કે ડાકટર આ કક્ષામાં આવે છે. આવા પારકાને માટે જીવનારા પરોપકારી જીવડાને જોયાં
હાય તે। એની ગંભીરતા, નમ્રતા અને સહિષ્ણુતા માટે માન થયા વગર રહે નહિ. એવા પ્રાણી એના સ્વભાવને લઇને જ સ'નાં વહાલાં થઈ પડે છે, સ એના તરફ ઉમળકાથી જુએ છે અને એવાને પડયા ખેાલ ઉપાડી લે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અને જીવનના હેતુ પણ રો! છે ? મહાપ્રવૃત્તિ
ઢગલા કરવા, ગોટા કરવી, બને તેટલા ધનના વાળવા, કાળા બજાર કરવા, અને મેાત આવે ત્યારે સ અહીં મૂકી હારેલ જુગારીની જેમ ચાલ્યા જવું કે કાંઇ પરને માટે કરી જવુ, કાંઇ પેાતાની જાતને વિસરી જવી, કાંઇ નિઃસ્વાર્થભાવે સમર્પણું ષ્ટિએ કરવું કે આપવું. સ્વાય અને પરમાના, પેટી ભરવાના અને કાથળી ઉધાડી મૂકવાના, મૂળ ખાવાના કે પુષ્કળ ખવરાવવાના રસ્તા દુનિયામાં વેરાયલા પડ્યા છે. બાકી તે ` કાકા ! માંધાતા જેવા મોટા રાજાએ ગયા, તેની સાથે પૃથ્વી નથી ગઇ પણ તમારી સાથે તા જરૂર આવશે ! ' આવા ભાજના ઉદ્ગારોને સમજવાની જરૂર છે. નંદરાજાની સેનાની ડુંગરી પણુ અ ંતે અીં જ રહી ગષ્ટ અને છ ખંડને રાડ પડાવનારા પણ અ ંતે રસ્તે પડી ગયા, જીવન હારો ગયા અને હાથ ધસતા ઠેકાણે પડી ગયા. એવા પ્રાણી જીવતા ડ્રાય ત્યારે કાઇને ગમે નહિ, મરી ગયા પછી એને કાઇ યાદ કરે નહિ અને સંસારના ચકરાવામાં તણાઇ ફસડાઇ જાય. ભામાશા, પેયડા પણ ગયા અને ધવલ શેઠ પણ ગયા. પણું ઉપકારી શેઢાનાં નામેા ઉચ્ચારતાં મનમાં
થાય છે, કલમમાં જોમ આવે છૅ, એમના જીવનની મીઠી ારમ વરસે। પછી પશુ આહ્લાદ ઉપાવે છે. એનુ નામ જીવન કહેવાય, એનુ નામ વિકાસ કહેવાય, એનું નામ પ્રગતિપથ કહેવાય. જગતના વલ્લુસ થવાના લ્હાવા લેવા જેવું છે, એની શાંતિ એર છે, એની તમન્ના અદ્ભુત છે, એવુ જીવન ઇચ્છનીય છે, સફળ છે, વ્યાપક છે, ઈષ્ટ છે, રપૃહણીય છે.
મૌક્તિક
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
For Private And Personal Use Only
जनस्य सर्वस्य समीहितानि कार्याणि कुर्वन्नुपकारकारी । स्वार्थी प्रमादी प्रगुणः परार्थे, न कस्य कस्येह स वल्लभोऽभूत् ।।
ધર્મ કપડુમ
