Atmanand Prakash Pustak 041 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

પરમાર્થસૂચક વાક્યસંગ્રહ (ગતવર્ષના પૃષ્ઠ ૨૬૬ થી શરુ.)
સંગ્રાહક ને યાજક–મુનિ પુણ્યવિજયજી (સંવિપાક્ષિક)
જ્ઞાન વિના મેક્ષ નથી, વૈરાગ્ય વિના જ્ઞાન ણામ આપતું નથી. તત્વજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ માટે નથી, વિચાર વિના વૈરાગ્ય નથી, સ્થિરતા વિના જીવને વૈરાગ્ય પાત્રતા આપે છે. આમ આ વિચાર નથી. ૮૮
સંસારથી છૂટવા ઈચ્છતા જીને-મુમુક્ષુઓને જ્યાં સુધી જીવને વૈરાગ્ય ફરતે નથી વૈરાગ્ય પરમ સાધન છે. ૯૦ ત્યાં સુધી તેને તત્ત્વજ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું નથી. જેના ચિત્તમાં લેશ માત્ર ત્યાગ, વૈરાગ્ય સિદ્ધાન્તબોધનું શ્રવણ, વાચન કે પઠન તે નથી તેને તત્વજ્ઞાન ન થાય એમ પુરુષ જીવ કરે પણ તેના અંતરમાં પ્રવેશ પામી કહે છે તે કેવળ સત્ય છે. આ કાળ એના શક્તા નથી. ૮૯
પ્રત્યક્ષ પૂરાવારૂપે છે. આ કાળને પરમ જ્ઞાનીપાત્રતા વિના જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતું નથી–પરિ ઓએ દુષમ કહ્યો છે તે વાસ્તવિક છે. જે તન્મય બને? વસ્તુ માત્રનું અસ્તિત્વ હયાતી- પ્રત્યેની અનુકૂળતા–પ્રતિકૂળતાને વિચાર કરતા હોવાપણું ધર્મને અવલંબીને રહેલું છે. સાકર હોય તો કંઈક અંશે ઉચિત ગણાય, પણ ત્યાં મીઠી, કરિયાતું-કડવું, મીઠું, ખારું. આત્મજ્ઞાન કદાગ્રહ, મિથ્યા જ્ઞાન, મિથ્યા અભિમાન, રાગ દર્શનવાળ, જડ-વર્ણ, ગંધ, રસાદિવાળું ઈત્યાદિ દ્વેષ, વૈરવિરોધ, ઘણાદિને અવકાશ જ નથી. વસ્તુઓના ધર્મનું ખંડન–નાશ કરવા અનાદિ જ્યાં આ વસ્તુઓ છે ત્યાં વિચાર નથી પણ કાળથી અત્યાર સુધીમાં થઈ ગયેલી સમર્થ વિવાદ જ છે અને જ્યાં વિવાદ છે ત્યાં વિકાસ વ્યક્તિઓમાંથી કોઈ પણ સમર્થ થયું નથી, જ નહિ પણ વિનાશ તિભાવ જ છે. થશે પણ નહિ અને હયાતે પણ નથી કે જે પિતાનું માનેલું (મત) સાચું મનાવવા ધર્મનું ખંડન કરી શકે. સમજાતું નથી કે બુદ્ધિને દુરુપયોગ કરી કુયુક્તિઓને આશ્રય લે અત્યારે એકબીજા એકબીજાના ધર્મનું ખંડન અથવા તે પ્રમાણિક પુરુષના વચનને પિતાના કેવી રીતે કરતા હશે? ધર્મનું ખંડન કરવા વિચારોમાં જણાવે, કઈ રીતે વસ્તુનું ખંડન જતાં આત્માના પિતાના ધર્મને ઢાંકી દેવા ગાઢ કરી શકવાના નથી તેમજ શ્રેય કે વિકાસ પણ કર્મના પડદાઓ બનાવી સમ્યગજ્ઞાનદર્શન કરી શકવાના નથી. વિકાસના વિરોધી મિથ્યા દિને ઢાંકી રહ્યા છે.
જ્ઞાનાદિને આશ્રય લઈને અને અજ્ઞાનવશ સાધનનું પણ ખંડન થઈ શકતું નથી, થઈને ખોટી પ્રસિદ્ધિ તથા મેટાઈ મેળવવા કારણ કે સાધને પણ પોતાના જ સ્વરૂપમાં સાધના ખંડન-મંડનમાં ઊતરનાર અજ્ઞાની રહેવાના. સાધન પણ વસ્તુ છે અને તે કથન જીથી પોતાનો સ્વાર્થ સાધી શકે ખરા; પણ માત્રથી નાશ થઈ શકતું નથી. સાધના ઉપ- જ્ઞાની પુરુષની દ્રષ્ટિમાં તે તેઓ દયાના જ રોગનું જે ખંડન નહિ પણ સાધનની સાધ્ય પાત્ર છે. "
-~