________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરમાર્થ સૂચક વાક્ય સંગ્રહ
સંગ્રાહક ને યાજકઃ મુનિ પુણ્યવિજયજી (સંવિસપાક્ષિક) અમદાવાદ.
તત્વબોધને વિક૯૫ થવામાં હેતુભૂત એવી ઉત્પત્તિ, સ્થિતિ અને વ્યય એ પદાર્થોનું ચિંતા કરવાને જેનામાં સ્વભાવ નથી, તે સામાન્ય લક્ષણ છે. સર્વ પદાર્થ અંતર્ગત જીવ ગતાનુગતિક પામર પ્રાણીને પ્રશસ્તા વૈરાગ્ય પ્રાપ્ત પણ એક દ્રવ્ય વા તત્ત્વ છે. તેનો સામાન્ય થઈ શકતો નથી અને એથી જ મોક્ષની સાધના સ્વભાવ તો એ જ છે. વળી દયા, દાન, ત્યાગ, ભૂત માર્ગમાં પ્રવેશ થઈ શકતી નથી, ૧ તપ એ સર્વ કલ્યાણાર્થી જીવો સાધી રહ્યા છે,
સંસારના રાત્રે પાપે કેવળ અજ્ઞાનતાથી એ પણ એક સામાન્ય પ્રવૃત્તિ છે; પણ એ પ્રગટે છે. એ અજ્ઞાનતાએ અંધકાર આપવાની સવ થી કાઈ નિરાળી ઓળખ જીવતત્વની જે અવિકાસની પ્રસ્થા છે. જ્યા સુધી અજ્ઞાનતાના જીવને થાય ! તે વાસ્તવિક સત્યભાગે એકપાપનું દમન કરવામાં નહિ આવે ત્યાં સુધી નિકપણે સમ્યક્ પ્રકારે પ્રવર્તી શકે ૫ આમિક આનંદની પ્રાપ્તિ કેાઈ વખત નહિ સંસારનું મૂળ કારણ અજ્ઞાન છે અને તે જ થાય. ૨
સંસારી જીવને અનાદિ કાળથી વતાં રહ્યું છે, વિપરીત તત્વાર્થ પ્રતીતિ એ જ મિથ્યાત્વ તેથી જ વર્તમાન દેહમાં આત્મબુદ્ધિ કરી નવા છે. જીવ અનાદિ સંસારદશામાં જગતના સઘળા નવાં શરીર ધારણ કરી રહ્યો છે. ૬ બનાવો, ભાવ અને પ્રવૃત્તિઓને નિર્ણય કર્યા કરતો છતાં પણ માત્ર પોતાના વાસ્તવ્ય સ્વરૂપ
શરીર અને ઇવ એ બનેમાં જ્યાં સુધી સંબંધી નિર્ણય અર્થાત્ વિપરીત શ્રદ્ધાનવડે
ભેદબુદ્ધિ થઈને શરીરથી ભિન્ન યથાવત્ આત્મજ દુ:ખી થઈ રહ્યો છે અને એ જ અનંત સ્વરૂપ પ્રતામાં ન આવે ત્યાં સુધી જ્ઞાન સંસારદશાનું બીજ છે. ૩
અજ્ઞાનરૂપ છે. એક ક્ષેત્રાવગાહપણે પરિણમેલા જીવાદિ યથાર્થ–આત્મપરિણતિપૂર્વક નિશ્ચય
અનાદિ સંબંધવાળા એ બને પદાર્થોમાં ભેદ વિના જગતના સ્થાવરજંગમાદિ સર્વ ચર
ભાસ એ જ જ્ઞાનનો મહિમા છે. ૭ અચર પદાર્થો ઈષ્ટ અનિષ્ટરૂપ ભાયા કરે છે. જીવ અને દેહની ભેદબુદ્ધિરૂપ સુપ્રતીતિ પરપદાર્થો પ્રત્યેની ઈછાનિષ્ટ ભાવના એ જ કોઈ તથા પદશાવાન મહાપુરુષના જોગ અને રાગદ્વેષ છે, તે વાસ્તવિક પદાર્થ શ્રદ્ધાન વિના સંગ વિના તથા જડથી ઓસરી કંઈક જીવ ટળતું નથી. આ
સન્મુખ દઈ થયા વિના આવતી નથી. ૮ રૂપ જાણવું તે આત્માને ઉપભેગ કહેવાય છે, જે મનુષ્ય જડચેતનનાં વાસ્તવિક સ્વરૂપને જે એક પ્રકૃતિ સ્વરૂપ છે અને તેને સમ્યકત્વ સમજે છે, તે આત્મશ્રદ્ધાના અપૂર્વ બળવડે કહેવામાં આવે છે.
(ચાલુ) પિતાની આત્મપરિકૃતિ અને બાહ્ય શરીરાદિ
યેગને અવંચકભાવે પરિણુમાવી શકે છે. ૯
For Private And Personal Use Only
