________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
-
[ ૧૬ ]
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ.
ગૃહસ્થજીવનમાં પડ્યા, છતાં ઉભયને પ્રેમના પ્રસંગે પિતે પરણવા ઇરછતા જ નથી ત્યારે અહીં રાજુલતે જરૂર સાંપડ્યા છે. શુદ્ધ પ્રેમીઓને શોભે તેવો ને તો લગ્નની પૂરી હોંશ છે; અને શ્રી નેમિનાથ અને વર્તાવ છે.
ચાલીચલાવી પરણવા આવ્યા પણ છે. એવામાં શ્રી મલ્લિનાથ કુંવરીરૂપે જન્મેલા હોવાથી પૂર્વ હરણીયાનું આક્રંદ સંભળાય છે અને ભગવાન રથ ભવના સ્નેહી એવા જુદા જુદા દેશને છ રાજકુમારને પાછો ફેરવાવે છે. આ બનાવ પર કવિઓએ કેવા તેમના પર પ્રેમ થશે. તેઓ પરણવાના ભિષથી મિથિ- કેવા કલ્પનાચિત્રો આલેખ્યા છે એ આપણે પ્રતિલાનગરી પર કટક લઈ ચઢી પણ આવ્યા, જય પ્રાપ્ત વર્ષ શ્રીકલ્પસૂત્રમાં શ્રવણ કરીએ છીએ. એમાં કરી, મલ્લિકુંવરીને પરણી જવા સારું પરસ્પર શસ્ત્રના મૃગદંપતી, રાજુલ ને સખીયુગલ, તેમ પ્રભુ અને ખણખણાટ પણ શરૂ કરી દીધા. અવધિજ્ઞાનના બળથી તેમના માતા-પિતાની સમજાવટના પ્રસંગે ઠીક એ પાછળનું સ્વરૂપ જાણી લઈ, શ્રી મલ્લિકુંવરીએ ઠીક જગ્યા રોકે છે અને જાતજાતને રસની સુવર્ણપુતળીના દષ્ટાંતથી એ છએને બોધ પમાડે જમાવટ કરે છે. એ બધાના વિસ્તૃત વર્ણનમાં અને સચમમાર્ગના પથિક બનાવ્યા. શ્રી મલિજિનનું ઉતરવાને આ પ્રસંગ ન લેખાય એટલે “અલ સ્ત્રીપણે તીર્થ કર થવું એ અખેરારૂપ મનાય છે. અતિવિસ્તરણ” એ વાક્યનું અવલંબન લઈ મૂળ છતાં ખૂબી તો એ છે કે બીજા વીશને કૈવલ્ય- વાત પર આવીએ. જ્ઞાનીની દષ્ટિ શ્રી નેમિનાથના પ્રાપ્તિ પૂર્વે કંઈ ને કઈ ઉપસર્ગ સહન કરવા પડે છે, જવામાં અને પાછા ફરવામાં જે આશય નિહાળે છે અરે! થોડા દિન છવાસ્થમાં ગયા વિના કેવલજ્ઞાન તે પર દષ્ટિપાત કરીએ. તે કહે છે કે ત્રણજ્ઞાની થતું નથી જ્યારે શ્રી મલ્લિકુવરીને દીક્ષા સ્વીકારી અરિહંત પરણવાના તો હતા જ નહી પણ માત્ર તે જ દિને કેવલજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે. જેમ ઉપરના એ મિષથી જેની સહ આઠ ભવને સંબંધ છે દાખલામાં પૂર્વભવના સ્નેહી મિત્રો પ્રેમ કરતાં દેડી એવી રાજુલને ઈસાર કરવા ગયા હતા કે આ આવે છે તેમ શ્રી અરિષ્ટનેમિના પ્રસંગમાં ખુદ તીર્થ- નવમા ભવમાં આપણે પ્રેમ તે બાંધવો છે પણ પતિ પોતે વરઘોડે ચઢીને રાજેમતીને પરણવા જાય તદ્દન નિરાળી રીતે, માટે હું જે ભાગ લઉં અને છે. ઉભય રચે સ્નેહનું સૂત્ર ગંઠાયાને માત્ર અમુક જ્યાં જઉં ત્યાં તુ પણ આવી પહોંચવા કૃતનિશ્ચય વર્ષોના વહાણા વાયા છે અમ નથી પણ એ પાછળ તે બનજે. સાચા પ્રેમી તરકે ફરજ બજાવવા ગયા લાગેટ આઠ ભવને શૃંખલાબદ્ધ ઇતિહાસ સંકળા- હતા અને એ ફરજ બજાવતાં જે ચિત્ર ખડું થાય એલો છે. આગળના ઉદાહરણમાં તો શ્રી મલિવરી છે તે શ્રી આનંદઘનજીના શબ્દોમાં આગળ પર જઇશું.
(ગાલુ )
For Private And Personal Use Only
