________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
[ ૧૫૮ ]
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ
"
તા૫ડાિરી થી,સમથ્થો ઝેન પુત્તર્વારૃયુટ" અસ્થીક નો વિળીનો સમુżિોપુર માનો ચકના
હ
વિધાન છે તેમ વિતાવિરત શ્રાવકધમ પણ પર-હોથિં સમં, ન જ્ઞિળવળ સુળજ્ ૩૨૩ત્તો ૫ કુળના અપરિચિતને પરીક્ષા બાદ જ ‘ અધિકારી વૃત્તિસ્ત્રજવનમાં ઉદ્દામ સાધનો થઇરા ઓળખીને ' આપવાનુ` શાસ્ત્રીય ફરમાન છે ! અને અ— સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યગ્માન પ્રાપ્ત તે નીચે મુજબ. કર્યાં છે જેમણે એવેા એકવીશ ગુણરત્નાધિકારી સુધાવક પેાતાને પરમ ઇષ્ટ પદે વિરાજતા મુનિઓને ંમેશ સ્થિરચિત્તે સાંભળે અને મુનિવરાના શ્રીમુખે મુનિ અને શ્રાવક ધર્મની સામાચારી તઽચિત્ત સાંભળે અને યથાશિકત આદરે તેને પરમ પુરૂષે શ્રાવક કહે છે. પ્રકારાંતરે જે સમ્યક્ પ્રકારે પરસેાકહિત કાર્યરુચિવંત હાઇસ્તે શ્રી જિનરાજના, પરમ તિકરવચનકુસુમેાને અતિ ઉદ્યમવંત બનીને સાંભળે, તેમજ તેમજ પ્રાણિશ્વાતાદિ અતિ તીવ્ર કર્મોથી વિરમે તેને દેશવરતિધર શ્રાવક જાણવા અર્થાત્ દેશવિરતિધર શ્રાવક તેવા ગુણિયલ હેાય છે. ભાવશ્રાવક અને તેના સત્તર ગુણ,
અ:—શ્રાવક ધનેા અધિકારી કાણુ ? અર્થી, ધર્મો જે ટ્રાઇ માગે તે અથી, એમ જ કહે તા · સાહેબ! મને આપા, મને આપે। ' એમ ખેલી ધમ યાચતે અનુ બાળપણ ધર્મ માગે, તેથી શુ' તેને પણ અથી માનવા ! તે કહે ના ! સમથગોસમઃ—ધના સ્વીકાર સાથે પાલન પશુ કરવા સમર્થ હેાય તેવા અથી ! અહિં કાષ્ઠ કહે કે શ્રી ઉદાયન ન્રુપહતા વિનયરત્ન અભલીની માફ્ક ક્રાઇ ધર્મ કરવા પણ સમર્થ હોય તે! શું તેને પણ ધ
"
સૂત્રથી નિદ્ધિ હોય તેવે! નહિ! સૂત્રને વિષે જે જે કુળ અને નૃતિનાં મનુષ્યે ધમ માટે નિષિધ્યાં છે, તેમાંના કેાઈ નહિ. એ રીતિએ ધ માટે દૂષણુહીન
માટે સમથ' માનવા ? તો કહે છે કે ના પુત્તરવુંઢોન-રિચિસ્થ સંસાણિયારમત્તળગ્નો | નવા વષાદે પુત્તર આગમવત્તી | શરૂ | दाणाइ जहासत्तीपवत्तणं विहिरस्तदुट्टे य ॥
જ્ઞસ્થમસંઘટ્ટો પથામાથમાનીય | ૧૪ ||
અધિકારી જોવાનું કહીને શાસ્ત્રકાર તેવા નિર્દોષ અર્થીનાં સ્વયં લક્ષણુ જણાવતાં રમાવે છે –
वेसा इष गिहवासंपाला सत्तरसपयनिबद्धंतु ॥ भाषगयभावसाम्रगलक्खणमेयं समासेणं ॥४५॥
તેવા અર્થી, વિનીત હાય-ધમ માટે તૈયાર થયેલા હાય અને ધમ પૂછતા આવે.' ઇત્યાદિક ગુણુ પ્રાકટતાને લીધે સર્વોત્તમ સદ્ગસ્થ શ્રાવક્રાચિત એકવીશ ગુણાને એ સંગ્રહી શકવા સમર્થ્ય હોવાની ખાત્રી કરાવે છે . ઉપરાક્ત ગુણપ્રાકટ્યતા શ્રાવક કુલમાં તે। સદા ય પ્રકટ જ છે ! એ આત્માઓ ધર્માધિકારી છે.
દેશવરતિયાન શ્રાવક
પૂર્ણાંકત એકવીશ ગુણાધિકારીને દેશવિરતિ ધર્મોધિકારી શ્રાવકપણે ઓળખવાને માટે પણ સિદ્ધાંત ફરમાવે છે કે
संपत दंसणार, पइदियहं जइजगा सुणेश्य ॥ સામાવારી વË, ના હજુ તૈ સાયં વિત્તિ ॥૪॥
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અ—સ્ત્રી, ઇન્દ્રિય, અર્થ, સંસાર, વિષય, આરબ, ધર, દર્શન, ગાડરીએ પ્રવાહ, આગમપુરસર પ્રવૃત્તિ, દાનાદિક ધર્મને વિષે યથાશક્તિ પ્રવૃત્તિ, વિધિ, અકષ્ટિ, મધ્યસ્થ, અસ’બહુ, પરા કામેાપભાગી, વેસ્યાવત ધરવાસ પાત્રનાર-એ સત્તર પદે કરીને નિષ્ઠ‚ એવું સંક્ષેપે કરીને ભાવગત ભાવશ્રાવકનું લક્ષણ કહ્યું.'
૧. સ્ત્રી—મેાહની રાજધાની, ચંચળ ચિત્તવૃત્તિયુતા અને નરકની વાટ સમી હાઇને ઇતુ પરભવ મહાઅનથ દાયી માનીને એને છેાડે.
6
૨. ઇન્દ્રિયરૂપી ચપલ તુરંગાને યથેચ્છ નાચવાના પરિણામે આત્માને અનના ઊંડા રૂપમાં પાડતા અટકાવવા માટે 'જ્ઞાનરૂપી રક્ષ્મિપાસથી રૂંધીને આહિતમાં જ યાજે
For Private And Personal Use Only
