________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મન સાધ્યું તેણે સઘળું સાધ્યું
[ ૧૫ ] ના નશીબમાં હોય ક્યાંથી ? કદાચ સામા મળે એહને કેઈ ન જેલે એ ઉપમા તેથી જ દેવી તે પિછાનવાની શક્તિ પણ નહિંવત. પડી છે. પુચગે એ સામગ્રી મળી જાય તે એ હે પરમકૃપાળુ ! આ વિલક્ષણ પશુ
અશ્વની ઉપમા નજર સામે રાખીએ તે કિંવા મહાપુરુષને બતાવેલ માર્ગે જવાના ફાંફાં.
મન માંકડું છે એ વાત વિચારીએ તે–અથવા વિધાનમાં તપતા દાખવી જ ન શકું! વળી
આ વિચિત્ર રાક્ષસ-એણે મચાવેલા ઉલ્કાપાત વર્તમાન કાળની મુશ્કેલીઓ એ છે કે આગળ વિષે જેમને પ્રવેશ છે તેમના ભિન્નભિન્ન સૂત્રને
તરફ નજર કરીએ તે-અગર આ કપરા યોગ
--જૈન દષ્ટિ પર ધ્યાન દઈએ તે-ઉપર કાબૂ કંઈ છેડે જ નથી. એવામાં આ મન માંકડું
મેળવવાને ઉપાય કૃપા કરી બતલાવશે. ચીડાયું કે પૂરા બાર વાગ્યા ! એની ગતિ
મન સાયું તેણે સઘળું સાયું, સાપની માફક વાંકી અને ટેઢી બની જાય !
એહ વાત નહિ ખોટી; એના રંગબેરંગી ને વિચિત્ર વિલાસે નિરખતાં
એમ કહે સાયું તે નવિ માનુ, કહેવું પડે કે
એ કંઈ વાત છે મોટી. જે ગ કહુ તો ઠગતું ન દેખું,
ઉપરના વચનમાં સોએ સો ટકા શાહુકાર પણ નાંહી,
ભરે છે. જેણે “મન જીત્યું તેણે જગત સર્વમાંહે ને સહુથી અળગું;
જીત્યું” એ ટંકશાળી વચન છે. એનાથી એ અચરિજ મનમાંહી,
કેવળજ્ઞાન કે મુક્તિ દૂર નથી જ, પણ માત્ર જે જે કર્યું તે કાન ન ધારે,
મુખેથી કવી જાય કે ઉચ્ચારી જાય એ કેમ આપ મતે રહે કાલે;
માની શકાય ! જ્યારે વિચાર, મનન અને સુરનર પંડિત જન સમજાવે, નિદિધ્યાસન કરું છું અને એ વેળા શાંતસમજે ને મારે સાલે.
ચિત્ત અવેલેકું છું ત્યારે એ કાર્ય મહાવ્યાકરણ તરફ દષ્ટિ જતાં ત્રણ લિંગ– ભારત જણાય છે. કહેવા માત્રથી શ્રદ્ધા પુલિંગ, સ્ત્રીલિંગ અને નપુસકલિંગ-માં એનો કરાય તેવું કાર્ય નથી જણાતું. નંબર નપુસકલિંગમાં આવે છે. દુન્યવી સાધનામાં સો લાગ્યા છતાં, સંપૂર્ણ વ્યવહારમાં એ લિંગધારીઓની કંઈ જ ગણના પણે પાર પામનાર કોઈ વિરલા જ ! થતી નથી. સાવ નિર્માલ્ય અને બાયેલા બાકી તે “ સા સા યાતિ નીવરતંદુગણાય છે, પણ અજાયબી પમાડે તેવી માવત’ જેવું જ. મગરમચ્છની પાંપણમાં બાબત તો એ છે કે આ નપુંસકલિંગી મન રહેલ તંદુલીયા મચ્છ માફક અવળે માર્ગે જ ભલભલા પુલિંગીઓના કાન પકડાવે છે! એ આ મનજીભાઈની દેરવણ ! હે સત્તરમાં પેલા નમાલાની લંગારમાં કેમ જઈ પડ્યા જિનપતિ ! હશે? બાકી સર્વ મને ઠેલી દેવાની તાકાત મનડું દુરારાર્થે હે વશ આપ્યું, ધરાવનાર છે. બીજી વાત સમરથ છે નર, તે આગમથી મતિ આણું.
For Private And Personal Use Only
