________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-- -
-5 - 9 -5- ૯ શ્રી પાવાપુરી તીર્થને પ્રાચીન ઈતિહાસ = === 0 ઝ0C૨૦૦S-20 -
2 2 આ પવિત્ર તીર્થ કલ્યાણકભૂમિ છે કે જે શ્રી મનુષ્યો એકત્ર થયેલા હતા, તેઓ ત્યાંની ભસ્મ મહાવીર પ્રભુની નિર્વાણભૂમિ છે. આ તીર્થ પાવા- અને માટી પવિત્ર સમજી થોડી થોડી પોતપોતાના સ્થાને પુરી નામથી જૈન સમાજમાં પરિચિત છે. આજ લઈ ગયા હતા જેથી ત્યાં એક તળાવ જેવા મોટો થી ૨૪૬૬ વર્ષ ઉપર શ્રી મહાવીર પ્રભુ અનેક ખાડો થઈ ગયો હતો. આત્માઓને ઉપદેશ આપતાં મોક્ષમાં પધાર્યા છે. દિગંબર સંપ્રદાય ભગવાનને નિર્વાસમય બિહાર-ઉડીસા પ્રાંતમાં બિહાર શહેરથી સાત માઈલ અને સ્થાન બીજા સ્વરૂપમાં બતાવે છે. દક્ષિણ તરફ આ પવિત્ર ભૂમિ આવેલી છે. સ્થાન ભગવાનને મેક્ષે જવાને એક માસ બાકી રહ્યો બહુ જ ચિત્તાકર્ષક, રમણીય ને શાંત હોવાથી ભાવ ત્યારે બિહાર પ્રાંતના પાવાપુર નામના ગામમાં પૂર્વક તેના ફરસન, દર્શન, પૂજનથી શ્રી મહાવીર પધાર્યા. પાવાપુરના વનમાં એક સરોવર હતું જેની પ્રભુના ઉચ્ચ આદર્શ અને ત્યાગનું સ્મરણ કરનાર વચમાં એક ઊંચે ટીબે હતો. તેના ઉપર એક ભવ્યાત્માઓના હૃદય પુલકિત થાય છે.
જગ્યાએ બેસી, શુકલધ્યાનનો પ્રારંભ કર્યો, જેના નાગમથી જણાય છે કે તે સમયે ( પ્રાચીન યુગથી શેષ રહેલ કર્મપ્રકૃતિઓને સર્વથા નાશ અપાપાપુરી) પાવાપુરીમાં હસ્તિપાલ રાજા રાજ્ય અછાપરી , પાવાપીમાં હતાલ રાજ રાજ્ય કરીને કાર્તિક કૃષ્ણ ચાદશની રાત્રિના કેટલા ભાગ કરતા હતા અને ત્યાંની જીર્ણ લેખશાળામાં ભગવાન અને અમાવાસ્યાની પ્રભાતે સ્વાતિ નક્ષત્રમાં ભગમહાવીર છેલ્લું ચાતુર્માસ રહેલા હતા. કાર્તિક અમા- વાને નશ્વર મનુષ્ય શરીરને છોડી બહોતેરમે વર્ષે વાસ્યા (વર્તમાનમાં બોલાતી આસો વદિ અમાસ )ની નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યું શેષ રાત્રિના સમયે શ્રી મહાવીર પ્રભુએ બહેતર વર્ષનું ( દિગંબર જૈન પંડિત કાવ્યતીર્થ શ્રીમાન આયુષ્ય ભોગવી નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યું હતું.
ગાધરલાલજીએ લખેલ “શ્રીમહાવીજેનાગોમાં એમ પણ દર્શાવેલ છે કે તે વખતે રસ્વામી ઔર દીવાળી”નામના પુસ્તકમાંથી) તે સ્થાનમાં સ્મરણ-ચિન્હરૂપ એક દિવ્ય સ્તૂપ નિર્વાણ
આ તીર્થ પ્રાચીન હોવાના કારણથી શ્વેતામ્બર મહેસૂવ કરવા આવેલા દેવોએ સ્થાપતિ કરેલું
સંપ્રદાય અદ્યાપિ સમસ્ત તીર્થની જેમ આ પવિત્ર હતું, અને પ્રભુના મોટા ભાઈશ્રી નંદીવર્ધને એક
પાવાપુરી તીર્થની રક્ષા, દેખરેખ બરાબર કરે છે. ચયાલય પણ કરાવ્યું હતું પાવાપુરી ગોમનું તાંબર શ્રી સંધ તરફથી મેનેજર નિમવામાં વર્તમાન મંદિર તે સ્થાનમાં બનેલ છે અને શ્રી
આવેલ છે તે ગામનું મંદિર. જળમંદિર, સમોસરણ
ય મહાવીરસ્વામીની મૂર્તિ તેમજ ગરપાદુકા પ્રતિષ્ઠિત મંદિર, ધર્મશાળા અને રસ્તો વગેરેનો પ્રબંધ થયેલ છે કે જે ગામમંદિરના નામથી પ્રસિદ્ધ છે. કરે છે. આ મંદિરથી જુદુ એક થી મહાગામની બહાર દક્ષિણ તરફ એક મોટું તળાવ છે, વીરડવામીનું મંદિર છે કે જે અજીમગંજજેના મધ્ય ભાગમાં એક વિમાનાકાર મંદિર છે નિવાસી શ્રીમતી મહેતાભકુંવર તરફથી સરોવરની જે જીમંદિર કહેવામાં આવે છે ને ત્યાં ભગ. ઉત્તર બાળ બધાવેલ છે. વાનના દેહની અંતિમ ક્રિયા કરવામાં આવેલી હતી. ૧. ગામમંદિર-આ મંદિર પાવાપુરી ગામની
આપણા શ્વેતાંબર સમાજમાં મનાય છે કે પશ્ચિમે છે કે જેની ચારે બાજુ એક મોટું કંપાભગવાનના અગ્નિસંસ્કાર વખતે અસંખ્ય દેવો, ઉન્ડ આવેલ છે. તેની અંદર વેતાંબર સંધની પેઢી
For Private And Personal Use Only
