________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાણકપુર તીર્થને ઇતિહાસ.
૧૮૫ બેસાડયા. અંતે મોટો દંડ કરી ઘર, માલ-મીલકત લુંટી લઈ કાઢી મુકયા. ત્યાંથી નીકળી બને ભાઈ મેવાડમાં આવ્યા અને રાણકપુર નજીકના પાલડી ગામમાં વ્યાપાર-ધંધો શરૂ કર્યો. ન્યાય અને નીતિના પરમ પુજારી આ વીરપુત્રો ઉપર ટૂંક સમયમાં લક્ષ્મી દેવીએ કૃપા કરી માથં સ્ક્રતિ સર્વત્રા એ ન્યાયે બન્ને ભાઈઓએ લક્ષ્મી પ્રાપ્ત કરી પણ તે લક્ષ્મી દેવીના ચપલતા. અસ્થિરતા પણ બરાબર સમજી ગયા હતા. ત્યાં એક વાર એક વિદ્વાન સાધુ મહાત્મા પાસે ધનાશાહે નલિની ગુલ્મ વિમાનનું સ્વરૂપ સાંભળ્યું, રાત્રે પણ નાલનીગુલ્મ વિમાનનું સ્વપ્ન આવ્યું. આ જોઈ ધન્નાશાહને થયું કે આવું સુંદર જિનાલય બનાવ્યું હોય તો કેવું સારૂં ? ધન એટલું ન હતું કે એવું ભવ્ય મંદિર બનાવી શકાય, પરંતુ ધર્મભાવના જબરી હતી. ધનાશાહે કુળદેવીની આરાધના કરી અને મંદિર બંધાવવામાં સહાયતા માગી. દેવીએ તેને મને કામના પૂર્ણ કરવાનું વચન આપ્યું. ધન્નાશાહે મોટા મોટા કુશળ શિલ્પીઓને નિમંત્રણ કરી મંદિરનો નકશો બનાવવા કહ્યું. પણ કોઈ કુશળ શિલ્પી ધન્નાશાહના ભાવને ન આળેખી શકો. ધન્નાશાહ મુક વાણીથી બધાને કહેતો કે મંદિર આવું બનાવવું છે. અને તે બધા શિપીઓ થાકયા. બધા સમજ્યા શેઠ પાસે ધન તો છે નહિં અને મંદિર દેવલેક જેવું બનાવવું છે. અને બધાએ શેઠની મશ્કરી કરતાં કહ્યું-આપની ભાવના મુજબ મુંડારાને સોમપરા દેપ (દેપક, દીપ) કરી આપશે, દપિ તદ્દન દરિદ્રનારાયણ અને અજ્ઞાન હતો. અવસ્થાએ પણ વૃદ્ધ હતા, છતાં યે શેઠજી ત્યાં ગયા. પિતાનો ભાવ કહી બતાવ્યો. દીપાએ એક કાગળ ઉપર જેમ મનમાં આવે તેમ લીટા માર્યા. કહે છે કે કુળદેવીની સહાયતાથી એ લીટીઓ એક સુંદર જિનમંદિરના નકશારૂપ બની ગઈ. ધન્નાશાહ શેઠ ને જીવંત ભાવનાના પ્રતિબિંબ સમું એ મંદિર નકશામાં આવી ગયું. ત્યારપછી ધન્નાશાહ શેઠે મેવાડાધિપતિ મહારાણા કુંભાજી પાસેથી મંદિરને યોગ્ય સુંદર જમીન લીધી અને ૧૪૩૪ માં મંદિરનું ખાતમુહૂર્ત થયું. મીસ્ત્રીએ શેઠની ઉદારતાની પરીક્ષા માટે પાયામાં જ અમુક મણ કસ્તૂરી, કેસર તથા ઉંચી અને બહુમૂલ્ય ધાતુઓથી ચણતર કરવા માટે શેઠ પાસે ઉપર્યુકત વસ્તુઓ માંગી. શેઠે વિનાસંકોચે તે બધી વસ્તુઓ પૂરી પાડી. મીસ્ત્રીઓએ ઉત્સાહમાં આવી ધમધોકાર કામ શરૂ કર્યું. શેઠની ઇચ્છા હતી કે સાત માળનું ગગનચુખી મન્દિર બનાવવું. પણ સમય ઘણો થઈ ગયો. ચાર માળ બન્યા અને બાસઠ વર્ષના ગાળા પછી ૧૮૯૬ તપગચ્છાધિપતિ સમપ્રભસૂરિજીના શુભ હસ્તે ધામધૂમ, પરમ ઉત્સાહપૂર્વક પ્રતિષ્ઠા કરાવી, ચામુખ ઋષભદેવજી પ્રભુ બિરાજમાન કર્યા તેને શિલાલેખ મૂલ ગભારા પાસે જ છે, જેમાં ૪૬-૪૭ પંક્તિમાં આલેખાય છે. શરૂઆતમાં
श्रीचर्तुमुखजिनयुगादीश्वराय नमः ॥ ૨ વિકfમત: ૧૪૨ રસ વે પછી મેવાડના મહારાણુઓની વંશાવલી શરૂ થાય છે. પછી તેમાં ધન્નાશાહનો પરિચય આ પ્રમાણે છે.
૧ પ્રસિદ્ધ કુંભ રાણા-મીરાંબાઈનો પતિ.
For Private And Personal Use Only
