________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આમાનદ પ્રકાશ. વાસનાને કારણે તે સ્થાને સપો થઈને રહે છે. આમ લોભ એ ભવાંતરમાં પણ પ્રાણીને મહાદુઃખદાયી બને છે.
- તૃષ્ણા અને ઈચ્છાની સીમા જ નથી. તે બન્ને આકાશ જેટલા અનંત છે. જેમ જેમ તેની પૂર્તિ કરશો તેમ તેમ તે બુભુક્ષિતની માફક વધુ ને વધુ માગ્યા કરશે. જે વિવેકપૂર્વક મન પર કાબૂ રાખી સંતોષવૃત્તિ રાખવામાં આવે તો જ તેને ઉપશમ થાય છે. અન્યથા તે અગ્નિની માફક તે પોતાના સર્વભક્ષીપણાને વધાર્યું જ જાય છે.
માત્ર બે માસા સેનું લેવાની ભાવનાથી રાજદરબારમાં જનાર કપિલને તેના ભકિપણુથી પ્રસન્ન થઈ રાજાએ ઇચ્છા મુજબ માગવાનું કહ્યું. ત્યારે શું માગવું ? તેવી કિંકર્તવ્યમૂઢતાથી વિચાર કરવા સમય માગ્યો. રાજાએ હા કહી. કપિલ વિચારમાં પડ્યો. તૃષ્ણાએ કપિલજીના મગજને અને હૃદયને કબજે લીધો. બે માસા સોનાથી શું વળે? તેનાથી બહુ તો પ–૧૫ દિવસ નિર્ગમન થાય, પણ પછી તો હતા તેવા ને તેવા થઈ રહીએ. ત્યારે સો સોનામહોર માગી લઉં ? ગૃહસ્થાશ્રમના વિવિધ ખર્ચમાં સે મહાર શું વિસાતમાં છે? આમ કમે ક્રમે હજાર, લક્ષ અને છેવટે અર્ધ રાજ્ય માગવા સુધીની ભાવનાએ પહોંચ્યા. ત્યાં વિચાર થયે કે અર્ધ રાજ્ય મળે ત્યાં સુધી તો હું રાજાનો બરોબરીઓ ગણાઉં તેમજ આખરે ભિક્ષુક ગણાઉં, માટે આ રાજાનું આખું રાજ્ય માગી લઉં. વિચારે કે તૃષ્ણાએ ભદ્રિકદ્વિજને કેટલી હદ સુધી લોભમાં લપટાવી દીધો ? પરંતુ વિકટભવિ આત્મા હતો એટલે માત્ર તેમને નિમિત્તની જરૂર હતી. તૃષ્ણાનું આવું વિચિત્ર નિમિત્ત મળ્યું છતાં મન પાછું વળ્યું અને વિચાર્યું કે-હે જીવ! તે કેવા વિષમ ઘાટ ઘડ્યા? જેણે તને માગવાનું કહ્યું તેને જ ભીખ માગતા કરવાની ઈચ્છા થઈ ? માટે આખું રાજ્ય માગવું તે ઠીક નહીં પણ અર્ધ રાજ્ય બસ છે. વળી વિચાર ફર્યો કે હે જીવ! એ જંજાળને પણ તારે શું કરવી છે? લક્ષદ્રવ્ય હશે તો પણ જીવન પર્યત નહીં ખૂટે, માટે તેટલું માગી લેવું તે ઠીક છે. વળી સદ્દવિચારણા કુરી કે બે માસાની ઈચ્છાએ આવનારને લક્ષદ્રવ્ય પણ શું કરવું છે? ખરે જ મેં બહુ ખરાબ ચિંતવ્યું. હું વિદ્યાભ્યાસ અર્થે અહીં આવ્યો હતો. એક ગૃહસ્થ ઉદરનિર્વાહને પ્રબંધ કરી દીધો. તેમાં હું યુવતી સાથે વિષયકીચમાં પડયો અને એ કૃત્યે મને અહીં માગવાની ફરજ પાડી. માગવાના વિચારમાં પણ હું ભાન ભૂલ્યા અને રાજાની ભલમનસાઈનો ગેરલાભ લેવા મેં ન કર
For Private And Personal Use Only
