________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ
આધ્યાત્મિક જીવન
( ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૬ થી ચાલુ)
અનુ. અભ્યાસી. આજકાલના આ કર્મવાદ ( Activism ) ના યુગમાં શ્રી રામકૃષ્ણને આ ઉપદેશ ઘણાએ લોકોને અત્યંત કડ લાગે છે. સ્વામી વિવેકાનંદના કમમય જીવનને બાહ્ય ભાવ જ તેણે દેખાડે છે. ભારતવર્ષ ત્રણ હજાર વર્ષ સુધી જીવનના સર્વ ક્ષેત્રમાં, રાષ્ટ્રમાં, સમાજમાં, શિલ્પમાં, વાણિજ્યમાં, સાહિત્યમાં અપૂર્વ કર્મશકિત, સુષ્ટિશકિત દેખાડીને કાલ–પ્રભાવથી અવસત્ત થઈ ગયું હતું. એ અવસન્નતા છોડીને એ ફરી વાર કમમય જીવનની તરફ મૂકી રહ્યો છે એ શુભ ચિહ્ન છે, પરંતુ સાથે સાથે એ પણ જોવું જોઇએ કે ભારતની જે પ્રાચીન શક્તિ આધ્યાત્મિકતા છે, જેને લઈને હજારે ઉત્થાનપતનેની વચ્ચે પણ તે પિતાનું વૈશિષ્ય સુરક્ષિત રાખી રહેલ છે, જગતને વાસ્તવિક કલ્યાણને માર્ગ દેખાડવાનું સામર્થ્ય તથા યેગ્યતા પ્રાપ્ત કરી શકેલ છે તે શકિતની અવલેહના કરીને તે અત્યારે પાશ્ચાત્ય જગતનું વ્યર્થ અનુકરણ કરવા ન લાગી જાય, પરધર્મ ગ્રહણ કરવાના મારાત્મક મેહમાં પડીને પિતાની જાતને ન ભૂલી જાય. સાધારણ લોકમાં કર્મ ત્યાગની શિક્ષાને પ્રચાર કરવાથી તેની અંદર બુદ્ધિભેદ ઉત્પન્ન થાય છે. તે લોકો તામસિકતાને જ વૈરાગ્ય સંન્યાસ વગેરે મોટાં મોટાં નામ આપીને અપનાવી લે છે. એટલા માટે જ શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીતામાં કહ્યું છે કે
न बुद्धिभेदं जनयेदज्ञानां कर्मसंगिनाम् । जोषयेत्सर्वकर्माणि विद्वान युक्तः समाचरन् ।।
જે લોકો અજ્ઞાની છે, કર્મમાં આસક્ત છે તેઓને બુદ્ધિભેદ ન કરે. (અર્થાતુ કર્મની બીજી તરફ લઈ જઈને તેની બુદ્ધિ વિચલિત ન કરે.) જ્ઞાની વ્યક્તિ ભગવાનની સાથે જોડાઈને જ્ઞાનપૂર્વક સર્વ પ્રકારના કર્મ કરે છે અને એ રીતે તે કર્મોમાં મંડયા રહે છે. શ્રીકૃષ્ણ પોતે સર્વ કર્મો કરીને મનુષ્યની સામે કર્મમય જીવનને આદર્શ મૂકી દીધું છે, કિન્તુ તેના કર્મ એ સાધારણ મનુષ્યના કર્મ નહિ, એ તો જ્ઞાનીને કમ, યોગીના કર્મ, દિવ્ય
For Private And Personal Use Only
