Atmanand Prakash Pustak 032 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ છે પ્રભુત્વનાં દયેય રહિત જીવન એ જીવન નથી પણ મૃત્યુની પરંપરા છે. દુઃખ, દારિદ્ર આદિનું સંપૂર્ણ નિવારણું પ્રભુત્વ-પ્રાપ્તિ રૂપ પરમ પદમાં જ રહેલું છે. એ પરમ દેવત્વથી જ પરમ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. સામાન્ય દેવત્વ આદિની પ્રાપ્તિથી દુઃખ-દારિદ્રનું યથેષ્ટ નિવારણ અસંભાવ્ય છે. પરમ દેવવા આ પ્રમાણે આત્માના વિકાસની સર્વોચ્ચ સ્થિતિ છે એ તેની દુઃખ, દરિદ્રતા આદિને નાશ કરી પરમ સુખની પ્રાપ્તિજનક અદ્વિતીય ગુણથી પ્રતીત થાય છે.
મનુષ્ય ધર્મનું સેવન શા માટે કરવું અને સંસારના વિવિધ સુબેને પરિત્યાગ કરવાને બદલે એ સુખનો ઉપભેગ કેમ ન કરે? એ પ્રશ્ન ઘણી વાર ઉપસ્થિત થાય છે. આ પ્રશ્ન વાસ્તવિક છે અને ધમની ઉપયુકતતા અને ગૌરવ સિદ્ધ કરવા માટે એ પ્રશ્નને ખુલાસે ખાસ આવશ્યક છે. ધર્મ એટલે સુખનું તાવિક જ્ઞાન. વિશુદ્ધ સુખની પ્રાપ્તિ એ ધર્મને ઉદ્દેશ છે. સત્ય ધમ એ વિશુધ્ધ સુખની પ્રાપ્તિનું વિવિધ રીતે નિરૂપણ કરે છે. ઈદ્રિય સુખનું સ્વરૂપ અને સત્ય સુખનું સ્વરૂપ પરસ્પર ભિન્ન છે એ ધર્મથી બોધ મળે છે. ઇન્દ્રિય સુખે ક્ષણિક અને દુઃખદાયી હોવાની ધર્મપ્રતીતિ કરાવે છે. ઇંદ્રિય સુખ અને દુઃખ એક બીજાની પ્રતિક્રિયારૂપ છે એવું ધર્મથી જ્ઞાન થાય છે. સંસારના આનંદ પરિવર્તનશીલ અને દુઃખદાયી હોવાથી સર્વથા ત્યાજ્ય હવાની ધમ ઘેષણ કરે છે. ધર્મથી સંસારસુખની કૃત્રિમતાનું આબેહુબ નિદર્શન થાય છે. ધર્મથી સત્ય અને પરમ સુખની શાશ્વત્ પ્રાપ્તિ થાય છે. સત્ય સુખ એવું છે જે સંસારનાં સુખથી છેક જુદા પ્રકારનું છે. સત્ય સુખ એટલે સંપૂર્ણ અબાધિત શાન્તિ અને આનંદ. સત્ય સુખ એ જીવનદાયી અમૃતરૂપ છે. સત્ય સુખની સ્થિતિ એટલે પરમ સુખને અનુભવ. પરમ સુખ એ પરમાત્માનું શાશ્વતું સ્વરૂપ (સ્વભાવ) છે. એ પરમ સુખ ત્યાગ અને આત્મસાક્ષાત્કારથી પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યાગ એટલે અસત્ય દયેયે અને શુદ્ર વસ્તુઓનો ત્યાગ. ખરા ત્યાગથી શાશ્વત જીવન અને આનંદરૂપ સત્ય વસ્તુ ઉપલબ્ધ થાય છે.
સત્ય ત્યાગ અને આત્મસાક્ષાત્કારથી પરમ સુખ કોણે કોણે પ્રાપ્ત કર્યું એ સંબંધી આ ગ્રંથના અંત ભાગમાં ખાસ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યું છે. આથી ઇંદ્રિય સુખના પરિભકતાઓની સામાન્ય રીતે શી સ્થિતિ થાય છે