Atmanand Prakash Pustak 027 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

૬
નશીબની ઉત્પત્તિ કયાંથી છે ? હે અર્જુન જેમ પ્રદિપ્ત અગ્નિ કાષ્ટાદિકને ભસિમભૂત કરે છે તેમ જ્ઞાન રૂપ અગ્નિ સર્વ કર્મને બાળીને ભસ્મ કરે છે. - ઘાસ અને સમિધની પેઠે કર્મોને અરે સર્વ કર્મોને જ્ઞાનથી બાળી નાખવાં એ શું જેવી તેવી વાત છે?
मूलं नास्ति कुतः शाखा જે જ્ઞાનથી કમેને સમિધની પેઠે સહેલાઇથી બાળી દેવાય છે
તે જ્ઞાન કેવું છે ? એ જ્ઞાન વ્યવહારમાં ડાહ્યા ગણાવાનું નથી, એ જ્ઞાન રાજ્યના માનીતા થઈ ખેતાબના પૂછડાં મેળવવામાં નથી, એ જ્ઞાન કોઈ પણ ધર્મોના બાહ્યાચારમાં નથી અને એ જ્ઞાન તીર્થોમાં કે મુસાફરીમાં નથી; આહા! શું તેનું રહસ્ય છે. દરેક અંતઃકરણ તેને ધારણ કરી શકે છે, અને તોપણ કરોડોમાં કેઈકજ તે ગ્રહણ કરી શકે છે. તે સ્વતંત્ર છે અને તે પણ અતિ દુર્લભ છે. પોતાની ખુશીથી ટુંકી દષ્ટિવાળા ચશ્મા પહેરી બેઠેલા લોકો તેને અમુકના ધર્મોમાં અમુક જ પુસ્તકમાં અમુકજ ક્રિયામાં માને છે અને તે પણ કોઈ ભાગ્યશાળીને જ તે મળે છે. કમેને બાળી નાખનારૂં એ જ્ઞાન બીજું કંઈ જ નહીં પણ–
અધ્યાત્મ જ્ઞાન છે ?? ઈશ્વરી જ્ઞાન છે. તું કોણ? તારી ઉત્પત્તિ કયાંથી ? તારે લય શેમાં ? તારું કર્તવ્ય શુ ? તારું અવલંબન શું ? એ બધું માત્ર કલ્પનાના ઘેરથી નહીં, ભેદબુદ્ધિથી નહીં, જડવાદની રીતિથી નહીં, પાંડિત્યની શબ્દજાળથી નહીં-વ્યવહારની પરંપરાથી નહીં–અનુમાનથી નહીં પણ હૃદયના શુદ્ધ ભાવથી પૂર્ણ શ્રદ્ધાથી પ્રત્યક્ષ રીતે તેના યથાર્થ રૂપમાં સમજવું અને અનુભવવું તેનું નામ “અધ્યાત્મજ્ઞાન” ઈશ્વરી જ્ઞાન–બ્રહ્મજ્ઞાન છે; એ જ્ઞાનથી જ કર્મોને બાળી શકાય છે. એ જ્ઞાનથી જ દુસ્તાર ગણાતા સંસારસાગરને સહેલાઈથી કરી શકાય છે. એ જ્ઞાનથી જન્મમરણના ફેરામાંથી છુટી શકાય છે- એ જ્ઞાનથી આત્મા પોતાના મૂળ સ્વરૂપ તરફ જઈ શકે છે અને એ જ્ઞાનથી જ ઈશ્વરની પાસે પહોંચી શકાય છે, સિદ્ધ થઈ શકાય છે.
મારામાં એટલું બધું સામર્થ્ય કયાં છે? એમ સમજવું એ પણ શું મનુષ્યની ભૂલ નથી ? શામાટે તારામાં સામર્થ્ય નથી. જે આપણી આન્નતિ કરવાનું સામર્થ્ય આપણામાં