________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુરૂષા.
ઘણા વખત સુધી એકનાએક વિષયના ચિતવવાના પરિણામે જીવે નિવારી ન શકાય તેવું પ્રચંડ અળ તૈયાર કર્યું ... હાય છે તેના પ્રબળ પ્રવાહને અટકાવવાનુ અત્યારે લગભગ અશકય જેવું બન્યુ હાય છે. કેમકે આત્મા અત્યારે ગમે તેટલે પ્રબળ પુરૂષાર્થ કરે તે પણ એકજ વખત આગળની મજબુત થયેલી રાક્ષસ જેવી વાસનાને તે કાબુમાં લાવી શકે એ બનવું અશકય જેવુ છે.
ون
ન
આવા પ્રકારના કને નિકાચિત ( ભાગબ્યા સિવાય ન છૂટે તેવું ) કર્મ કહે છે. આવુ ક` એક જ વખતના પુરૂષાર્થથી કાબુમાં લઇ શકાતુ નથી, પણ પુરૂષા અને ભાગદ્વારા ધીમે ધીમે તેના નાશ કરી શકાય છે. તેની વિરાધી દિશામાં પ્રયત્ન કરવાથી શિથિલ અથવા પુરૂષાર્થ સાધ્ય બને છે. પુરૂષા પણુ એક જાતના ભાગ જ છે.
પુરૂષાર્થ કરીને કર્મનો ક્ષય કરવા એ ભાગવીને ક્ષય કરવા સરખું છે. ભાગવવામાં કટ અને મહેનત છે, પુરૂષાર્થ માં પણ તેટલી જ સહનશીલતા, ધૈર્ય, ઉદ્યોગ અને ખંતની જરૂર રહે છે. નબળાઈવાળા જીવા ભાગદ્વારા અને વીરપુરૂષા પુરૂ ષા દ્વારા કાઈપણ નિયમને લાગુ પાડીને પૂર્વનુ ક ક્ષય કરે છે.
પૂર્વ કર્મ કરતાં પુરૂષાર્થ હમેશાં પ્રમળ છે. કેટલાએક પુરૂષા કેટલીક માત્રતમાં વિવેકી અને સંયમી હાવા છતાં તેમને પૂર્વભવની વાસના અમુક બાબતમાં તદ્દન નિર્મૂળ બનાવી મૂકે છે. આવા પ્રસંગે પૂર્ણાંકના સ્વરૂપ તથા મળને સમજનાર ડાહ્યા માણુસા તેમના તરફ્ તિરસ્કારના ભાવથી ન જોતાં ક્ષમાની નજરથી જુવે છે અને તેને એટલી સલાહ આપે છે કે એ પૂર્વના સંસ્કાર સામે તમારા સામર્થ્યને યેાજીને તમારે તેના પરાભવ કરવા જોઇએ.
છતાં તેના પુરૂષાર્થી તરતમાં કામ ન લાગે તેા જાણવુ જોઇએ કે તેમણે એ વાસનાવાળા સંસ્કારને પૂર્વકાળે એવી પ્રીતિપૂર્વક સેવેલા હાય છે અને તેના હૃદયમાં તે સ ંસ્કાર એવા સજ્જડ પેઠેલા હોય છે કે તેમની હાલની સમજણુ કે વિવેકની શક્તિ તે સંસ્કારને પરાભવ કરવા વિજયી અની શક્તી નથી.
તેમના વર્તમાન કાળના વિવેક એ પત્રન વેગથી એક દિશામાં ગતિ કરે છે ત્યારે તેમની પૂર્વકાળની વાસનાની વરાળ કે વિજળી તેની વિરાધી દિશામાં ઘણી ઝડપથી કામ કરતી હાય છે, તેને લઇને તે જીવના ચાલુ જ્ઞાન કે વિવેક બુદ્ધિને ઉદય તેમના પ્રબળ સંસ્કારાને દાખી કે રોકી શકતા નથી.
For Private And Personal Use Only
પેાતાની આબરૂને સમાજમાં ગમે તેવા ધેાકેા પહોંચે તેની પણ પરવા ન કરતાં પેાતાની ફીલેાસેાપી અને તત્ત્વજ્ઞાનની પણ અવગણના કરે છે, અને એ વાસનાના સંબંધે એક બાળક જેટલી ધીરજ કે સંયમ રાખી શકતા નથી.
આવા પ્રસંગે આપણે આપણી ઉદારતા અને તેના વનના અંગે ક્ષમા
