________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ.
૧૯
વાત હવે દીવા જેવી સ્પષ્ટ છે. વળી બોદ્ધધર્મના ગ્રંથો જેવા કે “મહાવગ” અને “મહા પરિનિવાં સૂત્ર જેવામાં જ્ઞાતપુત્ર સંબંધી, તેમની માન્યતા સંબધી, અને ગૌતમ બુદ્ધના સમોવડીયા તરીકેના જે ઉલ્લેખો નજરે પડે છે એ ઉપરથી, સહજ સમજી શકાય તેમ છે કે ઉભય સમકાલીન છતાં ભિન્ન માગી' હતાં. જ્ઞાતપુત્ર એ ક્ષત્રિયને એક ભાગ જે જ્ઞાતક વા નાતક તરિકે ઓળખાતો હતો, તેમાં શ્રી વીર જમેલા હોવાથી પડેલું નામ છે. જ્ઞાતપુત્ર એટલેજ શ્રીમહાવીર. શ્રી ક૯પસૂત્ર અને ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં ઘણી વેળા શ્રીવીરને સ્થાને એ શબ્દનો પ્રયોગ કરાયેલે નયન પથમાં આવે છે. દર્શનસારના કતો શ્રી દેવનંદી આચાર્ય તો કહે છે કે શ્રી બુદ્ધ પિહિતાશ્રવ નામના સાધુના શિષ્ય હતા કે જે પિહિતાશ્રવ સાધુ પ્રભુશ્રી પાર્શ્વનાથની છઠ્ઠી પાટે પરંપરામાં થયા હતા. ટુંકમાં કહેવાનું એટલું જ છે કે આ અને આવા બીજા ઉલ્લેખો પરથી સાબીત થાય છે કે બૈદ્ધધર્મ કરતાં જૈન ધર્મ જુને છે પણ તેની શાખા તો નથી જ.
જૈનધર્મ બદ્ધધર્મથી પણ પ્રાચીન છે કે જે વાત બુદ્ધના સમયમાં તેમની સહ મેળાપ થયેલા કેટલાક જૈન સાધુ કિંવા નિગ્રંથોના વૃતાન્તા ઉપરથી ફલિત થાય છે. આ ઉપરાંત મહાભારત પણ એ વાતની સાક્ષી પુરે છે. તેમાં કેટલેક ઠેકાણે જનધર્મ સંબંધીના ઉલ્લેખો દ્રષ્ટિગોચર થાય છે જ્યારે બુદ્ધધર્મ સંબંધી જવલ્લેજ તેમ બન્યું હોય છે.
આદિ પર્વમાં ઉત્તકે મુસાફરીમાંથી પાછા ફરતા એક ક્ષપણુકને જોયાને ઉલ્લેખ છે. ક્ષપણુક એટલે જૈનસાધુ. ' શાંતિપર્વમાં સહભંગી ન્યાય વિષે કહેવામાં આવ્યું છે કે એ “સપ્તભંગી” સ્વાદુવાદ યાને જૈનધર્મનું એક મુખ્ય અંગ છે. રામાયણમાં પણ શ્રમણ શબ્દ વપરાયેલ છે જેને અર્થ ટીકાકારે દિગંબર સાધુ કર્યો છે.
હિંદુસ્થાનમાં બુદ્ધધર્મથી કેટલાયે વખત પૂર્વે જૈન ધર્મ પ્રચલિત હતો એ પુરવાર કરવાને ઉપરના ટાંચણો બસ છે. એની વિશેષ પૂર્તિ અર્થે કેટલાક ઐતિહાસિક પુરાવા પણ મૂકી શકાય તેમ છે. મથુરામાંથી મળી આવેલા કોતરકામના કેટલાક નમૂના સુચવે છે કે શ્રી મહાવીરની પૂર્વે વીશ બીજા તીર્થંકરો થયા હતા કે જેમાંના પ્રથમ શ્રી રૂષભદેવ હતા. આ શિલાલેખે શ્રી મહાવીર પછી છસો વર્ષે કેરાયેલા છે. હવે જે શ્રી મહાવીરજ જૈન ધર્મના પ્રથમ સ્થાપક હોત તે મથુરાના જેનેએ શ્રી રૂષભદેવને બદલે શ્રી મહાવીરના નામનાજ લેખે કોતરાવ્યા હત.
આથી સમજાય છે, કે હિંદમાં શ્રી મહાવીર થયા પૂર્વે કેટલાય સમયથી–કે જેની ગણના ન થઈ શકે તેવા કાળથી–જૈન ધર્મ પ્રવર્તતે હતું કે જેની શરૂઆત શ્રી રૂષભથી થઈ હતી. વળી શ્રી પાર્શ્વનાથ પણ ઐતિહાસિક પુરૂષ તરિકે ગણુઈ
For Private And Personal Use Only
