________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
જ્યારે કેટલાક એ સર્વ મિથ્યા છે યાને માયાજાળ છે એમ માની, પરભવ જેવા મહત્વના પ્રશ્નપર આંખ બંધ કરી આ ભવ મીઠાની હેરમાં મશગુલ બને છે. જન ધમ આ વાત ખુલી રીતે ઈનકાર કરતાં “પરભવ છે” એ માન્યતા પર ભાર મૂકી કર્મ-પુરૂષાર્થ-કાળ-સ્વભાવ અને નિયતિરૂપ પાંચ સમવાય કારણથી વિશ્વના દરેક બનાવે-ફેરફારો કિવા કાર્યો થઈ રહ્યા છે એ વાત પુરવાર કરી બતાવે છે. સામાન્ય અવલોકન.
આ સિવાય પણ બીજી નાની મોટી બાબતો છે જે વિષે આગળ વાત કરીશું. પ્રથમ આપણે જૈનધર્મ વિષે ઉપલક દ્રષ્ટિએ વિચાર કરી જઈએ કે તે શું વસ્તુ છે? તેમાં કયા કયા નવિન વિષયો છે કે જે વિષે અન્ય મતમાં ભાગ્યેજ એકાદ હરફ પણ ઉચરા હાય. વળી વર્તમાન સમયે જૈનદર્શન વિષે વિદ્વાનોને શે મત છે અને તેમાં કેટલો સત્યાંશ રહેલો છે? જૈન ધર્મ અર્વાચીન નથી પણ પ્રાચીન છે.
થોડા વર્ષ પહેલાં એ માન્યતા ચાલતી હતી કે જૈનધર્મ એ બૌદ્ધધર્મ કે બ્રાહ્મણ ધર્મની એક શાખા છે અને તેના પ્રચારક શ્રી મહાવીર છે અને તેના તો નાસ્તિકતાને પેદા કરનારા છે. પણ અભ્યાસ અને શોધખોળે આ વાતને જૂઠી પાડી છે અને સાબીત કરી આપ્યું છે કે માત્ર બુદ્ધ કે બ્રાહ્મણધર્મના પુસ્તકોના વાંચન ઉપરથી અને જૈન ધર્મ સંબંધી કંઈ પણ જ્ઞાન નહિં ધરાવનાર વિદ્વાનોની આ ઉપજાવી કાઢેલી કલ્પના જ હતી. વળી એ કલપના પર આપ ચઢાવનાર કેટલાક વિદ્વાન શ્રી મહાવીર તેમજ બુદ્ધના કેટલાક તત્વોમાં મળતાપણું જોઈએ કરવા લલચાઈ ગયા હતા, પણ આજે એ બધું અદ્રશ્ય થઈ ગયું છે. પશ્ચિમાત્ય વિદ્વાનો પણ માનવા લાગ્યા છે કે જેનધર્મ એ એક જૂદેજ ધર્મ છે જે બુદ્ધ કે બ્રાહ્મણ ધર્મની સરખામણીમાં ઉભો રહી શકે તેમ છે અને તેનો પણ કાળ જૂના સમયને, પિતાને નિરાળે સંદેશ જગતને પહોંચાડવાનો પણ છે. જૈનધર્મ એ બુદ્ધ અને બ્રાહ્મણ ધર્મથી સાવ નિરાળો ધર્મ છે, એટલું જ નહિં પણ આત્મા અને વિશ્વ વિષેના તેના મંતવ્ય જોતાં વિચિત્ર લાગે તેવા છતાં યુક્તિયુક્ત છે. વળી પેલા બનેથી જૂદા છે, છતાં સમજમાં આવી શકે તેવા છે ' તર્કશાસ્ત્રની દ્રષ્ટિએ જોતાં એની સ્યાદ્વાદની થીયરી કંઈ જૂદીજ રીતે તરી આવે છે. વિશ્વરચના પરત્વેના પ્રથક્કરણમાં તે દલીલપૂર્વક આગળ વધ્યે જાય છે અને આચારમાં એના નિયમ નીતિશાસ્ત્રની ઝીણામાં ઝીણું પરીક્ષાને પણ વટાવી જાય તેવા છે, આ રીતે દરેક દ્રષ્ટિબિંદુથી જોતાં જૈનધર્મ એક નિરાળો પણ જાણવા જેવી વસ્તુ છે અને માનવ જાત–અરે ! આખીયે જીવરાશિની ઉત્ક્રાન્તિ કિવા સ્વ કલ્યાણમાં એણે સારે ફાળો આપ્યો છે. ન ધર્મ બુદ્ધધર્મની શાખા નથી એ
For Private And Personal Use Only
