________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
દરેકના ભાગ્યમાં ઉચ્ચ જીવન ગાળવાનું હેતું નથી.” એ વિચાર કાંઈક અંશે ખરો કહી શકાય, પરંતુ કોઈ પણ માનવ એ સૂત્રને સંપૂર્ણ અમલ કરી શક્તો જ નથી એટલે વ્યકિતનો પિતાને પ્રયત્ન દરેક માણસને માટે અનિવાર્ય રહે છે. ભાગ્યમાં અમુક નથી” તેથી માણસે પ્રયત્ન શા માટે ન કરે?
હે માનવ! “ભાગ્યશાળી કે પૂણ્યશાળી પ્રભુ કૃપાને અધિકારી” જ ઉચ્ચ જીવન ગાળી શકે એમ તારા કહેવાનો સ્વીકાર કરીએ તો પણ તે અધિકારી શી રીતે થયો !” તે પ્રશ્ન તે રહેવાને જ. ભાગ્યનું સર્જન કરવામાં વ્યકિતને પિતાને પણ હાથ છે. સારૂં ગ્રહણ કરવાને મન તૈયાર થઈ જાય છે–પરંતુ થોડા જ સમયમાં પાછું વિસ્મૃતિમાં જઈ પડે છે, તે બતાવે છે કે વ્યકિતએ પ્રયત્ન કરવાનો બાકી છે, તેનામાં જોઈએ તેટલું સંક૯પ બળ નથી. સહૃદયતાની ખામી છે. પ્રયત્ન કરવાથી એ બન્ને વસ્તુઓ પ્રાપ્ત કરી શકાય તેમ છે. વળી એ કાર્યમાં પ્રાર્થના વિગેરે સાચા હૃદયથી કરવાથી ભગવાનની કૃપા પણ મેળવી શકાય છે. હાથ જોડી બેસી રહેવાથી તે મળી શકે નહિં એ દેખીતું છે.
જીવન કાર્યની નિશ્ચિત દિશાનો જુવાને માં જે અભાવ સામાન્ય રીતે જેવામાં આવે છે તેને પરિણામે તેઓ એકથી બીજા એમ અનેક અખતરાઓ પિતાના જીવન સાથે કરે છે. સમાજની પુનર્ઘટના જરૂરની છે, સાહિત્યમાં નવીન સૃષ્ટિની અગત્ય છે, રાજકીય સ્વતંત્રતા ઉપર જીવન મૃત્યુને પ્રશ્ન લટકે છે, આર્થિક ઉન્નતિ વિના દેશની પ્રગતિને સંભવ નથી. ધાર્મિક ઉન્નતિમાં આપણી પ્રજાની ઉજ્ઞાતને પાયા છે.
જ્યાં સુધી જીવનનો આદર્શ પ્રાપ્ત થયા ન હોય ત્યાં સુધી અંતરને તૈયાર કરવા ઉપર અને પોતાના જીવનનું કાર્ય શોધવા તરફ માણસે સંપૂર્ણ લક્ષ આપવું જોઈએ. એ કાર્ય કરતાં માર્ગમાં પોતાને જેનાથી સહાય થાય તે લેવા ચુકવું નહિ. વાંચન, વિચાર, સંગતિ, સંસ્થા, કુટુંબ જીવન, સંગીત, ચિત્રકળા વ્યાયામ...જે કાંઈ આત્મવિકાસમાં સહાયક હોય, અને જીવન ક્ષેત્ર નક્કી કરવામાં મદદ કરે તેવું હોય તેનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. અમુક જ સારૂં” એવો નિરપક્ષ (absolute ) સારા પણુવાળ કોઈ પણ પદાર્થ કે નિર્ણય નથી. માનવજીવનના બધાં-ધોરણે સાપેક્ષ ( relative) છે. એટલે અમુક સારૂં તે અમુકના પ્રમાણમાં અથવા તો અમુકની સાથે સરખામણીમાંજ હોઈ શકે.
કેઈપણ આદર્શના સાક્ષાત્કારમાં પણ તમારે દામ આપવાને તૈયાર રહેવાનું જ છે–પછી તે દામ ગમે તે સ્વરૂપે આપવાનું હોય, તે નકકી કરવા માટે ત્રીજી એક વસ્તુ તમારામાં છે જે તમને પુષ્કળ મદદ કરી શકે તેમ છે અને તે છે સૂફમ, પ્રમાણિક અને સતત જાગૃત–આત્મનિરીક્ષણ યાને આંતર દષ્ટિ. પોતે કેવા છીએ? આપણામાં શા વિચારો આવે જાય છે, આપણી બુદ્ધિમાં કેવી શકિત
For Private And Personal Use Only
