________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
છે. કેટલાક ઉપયોગી વિચારો.
વિઠલદાસ મૂ શાહ.
(ગતાંક પૃષ્ટ ૩૩૭ થી શરૂ.) છે જે મનુષ્ય હંમેશાં પિતાનું જ્ઞાન વધારવાના પ્રયત્નો કર્યા કરે છે તે
માં પિતાની ઉન્નતિના પ્રયત્નોજ કરે છે એમજ ગણી શકાય તેનું વૃદ્ધિ જો પામેલું જ્ઞાન વેપાર અને વ્યવહારિક સઘળી બાબતમાં તેને ઘણી જ
આ સહાય કરે છે. પરંતુ જે લોકો એ તરફ ધ્યાન નથી આપતા તેઓ - તાનું આખું જીવન બગાડી મુકે છે એમ કહેવું જરા પણ ખોટું નથી. આજકાલના યુવકોનો ઘણે ખરે સમય નકામી બાબતમાં જાય છે. સમયને એ ગેરૂપગ જીવનનાજ નાશ રૂપ છે. જે એ સમયનો ઉપયબ કઈ પ્રકારે પોતાનું જ્ઞાન વધારવામાં અને પોતાની ઉન્નતિ કરવામાં આવે તો લોકો તેને જીંદગીને સદુપયોગ થયેલે કહેશે. જીવનને સદુપયોગ અને દુરૂપયેગમાં એટલેજ ભેદ છે કે સદુપએગમાં આપણે પ્રત્યેક પ્રસંગ અને પ્રત્યેક ક્ષણથી કાંઈને કાંઈ લાભ મેળવીએ છીએ અને દુરૂપયોગમાં સારા સારા પ્રસંગે ગુમાવીએ છીએ અને કિંમતી સમય નકામ ગાળીએ છીએ. જસ્ટીસ રાનડે સાહેબ આટલી બધી શ્રેષ્ઠતા કેવી રીતે સંપાદન કરી શકયા હતા? તે એજ રીતે કે તેઓ હમેશાં પોતાનું જ્ઞાન વધારવાના પ્રયત્નો કરતા હતા. તેઓ હમેશાં અભ્યાસમાં અને વિચારમાં જ મશગુલ રહેતા. અંતિમ અવસ્થામાં પોતે માંદગીને બીછાને હતા ત્યારે પણ કાંઈને કાંઈ વાંચ્યાજ કરતા હતા. છેવટે પોતાના મૃત્યુ પહેલા થોડા દિવસમાં પણ પોતાને ઘણે ખરે સમય જ્ઞાનાર્જનમાંજ ગાળતા હતા. તેમની અભ્યાસવૃત્તિથી ઘરના લોકોને ચિંતા થતી હતી અને તેમને કહેતા કે આખો દિવસ વાંચ્યા કરવાથી શું તબિયત ન બગડે ? તે સમયે પોતે જ્યારે હવા ફેર માટે મહાબળેશ્વર જવાના હતા તે વખતે ઘરના લોકોએ તેમને કહ્યું કે મહાબળેશ્વર ગયા પછી વાંચવાનું કાર્ય ઓછું કરવું જોઈએ કે જેથી પૂર્ણ વિશ્રાંતિ મળી શકે. તે ઉપરથી પોતે ઉત્તર આપે કે “વિશ્રાંતિનો શ અર્થ છે? જે વાંચવામાં ચિત ચૂંટે, મનને શાંતિ મળે અને નાની નાની વેદનાઓ ભૂલી જવાય તે છેડવાથી શું વિશ્રાંતિ મળી શકે? કંઈ પણ કાર્ય કર્યા વગર નિરર્થક જીવન ગાળવાનો સમય આવી જાય તો તે વખતે જીવનનો અંત લાવવો એજ ઉત્તમ અને ઉચિત છે.” તેઓના શિષ્ય સ્વ. ગોખલેજી પણ પિતાના સમયને ઘણે ભાગ જ્ઞાનની વૃદ્ધિ કરવામાંજ વ્યતીત કરતા હતા. તેઓ આખી રાત સુધી
For Private And Personal Use Only
