________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
66
પર્યુષણ પત્ર અને તેની આરાધના
પર્યુષણ પર્વ અને તેની આરાધના ”
( લેખક:—મણિલાલ માણેકચંદ મહુધાવાલા. )
સ
до
વ જૈન પર્વમાં અદ્વિતિય, અત્યુત્તમ અને પુનિતતમ પર્વ જે કાઈ ડાય તે તે પર્યું ષણનુ જ. આ માંગલિક પના માંગલિક આઠ દિવસે રમ્ય, મનેાહર, શન્તિમય અને શાન્તિકર હાય છે; મહાત્સવા, તપશ્ચર્યા, સ્વામિવાત્સલ્ય, ધર્મ પ્રભાવના અને અનેક શુભ કાર્ય તેમાં જ ઉજવાય છે. પર્યુ`ષણ પર્વ એટલે શ્રી તિથ કરે ઉપદેશેલા ધર્મ, અર્થ, કામ અને મેાક્ષ એ ચાર પુરુષાર્થ માંના ધર્મ પુરુષાર્થ સાધી પુણ્ય પાપનુ અનુક્રમે પાષણુ શેષણ કરવાની વહી જતી અમુલ્ય પવિત્ર પળ. તે પર્વ ખાસ કરીને વર્ષા રૂતુમાં આવે છે અને મેટા ભાગે તે રૂતુ મંદ પ્રવૃત્તિ અને નિવૃત્તિની ગણી શકાય છે અને જો આવા સમયમાં માનવ હૃદય ધારે તેા પેાતાનુ ચિત્ત ધાર્મિક કાર્ય માં પરોવી ધમપરાચણુ ની શુભ કર્મ ઉપાર્જન કરી શકે છે. તેમાં પુણ્યરૂપી અમૃત પણ ચાખી શકાય યા પાપ રૂપી વિષ પણ આરોગી શકાય. તે બન્નેને આધાર માનસિક અંધામનની સ્થિરતા, એકાગ્રતા, સુસ’સ્કાર, આચાર વિચાર, ધર્મ ઉપર અડગ શ્રદ્ધા અને અપ્રતિમ પ્રીતિ ઉપર અવલંબી રહે છે. અહિંયાં મારે એટલું સ્પષ્ટ કરવું પડશે કે પ ષણ પર્વ જેવા ઉત્કૃષ્ટ દિવસેામાં ધમોની અચુક આરાધના કરી ધર્મભાવયુક્ત રહેવુ તે પ્રત્યેક પાંચ--પરમેષ્ટિ મંત્ર પઢનારા અને પઢાવનારનુ ધ્યેય અને કત વ્ય છે અને હાવુ જ જોઇએ.
રણ,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
૧૫
પણ આ વિષમ કાળમાં શુ શ્રવણ અને દૃષ્ટિ ગેાચર થાય છે તેના ઉપર કઇ દષ્ટિપાત કરીએ. આ ઝેરી યુગનુ ઝેરી વાતાવરણ લગભગ સર્વાંની રગેરગમાં ઝેર જમાવી આ પર્વાધિરાજમાં તે શુ પણ અહર્નિશ અસત્યમ ભરપટ્ટે આચરવા અને સુકને તિલાંજલી આપવા સતત્ પ્રેરણા કરી રહ્યું છે. અત્યારે પાપ પ્રદશન ઠેરઠેર ભરાય છે, જોવાય છે, તેમાં ભાગ ભજવવાની અનુચિત વિજ્ઞપ્તિ કરાય છે; વેરવ ક ક ંપનીઓ ઉભી કરી તેના ઉત્પાદક, સંચાલક અને સભ્ય બનાવવાના ભયકર ભગીરથ પ્રયત્ન ચાજાયા છે. વળી અત્યારે કેટલાક પોતપાતાના શાસ્રસિદ્ધાંતથી વિરૂદ્ધ ચાલતા માલમ પડી આવે છે. એક વખત આવક પુષ્કળ હતી અને જાવક જીજ હતી, અત્યારે તેથી ઉલટુ જ જોવાય છે. તે વખતની ધર્માનુરાગી જૈન જનતા “ ખર્ચ ઘટે તેા પાપ ઘટે ” એ સિદ્ધાંત પાઢતી અને પાઠવતી, પણ આ યુગની વિવિધ વૈભવમાં રાચી માચી રહેલ જૈન પ્રજા “ ખર્ચ વધે તે પાપ ઘટે ” એવા
