________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. ર્ષિઓ પ્રત્યે દ્વેષ ઈર્ષ્યા પણ નથી, (કે મેં તેમનું વચન ન માન્યું હોય) ફક્ત જેમનું વચન યુતિવાળું હોય છે તેજ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય છે. માનનીય છે. તેના કેવી સરસ તટસ્થતા ને સુંદર બધુભાવ! ધન્ય છે તે તટસ્થ મહાત્માને !
હું એક બાબતને ઉલેખ કરે તે ભુલી જ ગયો, તેઓ તેમની કૃતજ્ઞતા. પોતાના ઉપકારી પ્રત્યે બહુમાનની દ્રષ્ટિથી જોતા અને તેને
માટે તેમણે પોતાના દરેક ગ્રંથને અંતે પોતાના પરમ ઉપકારી પોતાના ધર્મોપદેશક-ધર્મગુરૂ શ્રીયાકિની મહત્તાને સ્થળે સ્થળે માન પૂર્વક સંભાર્યા છે અને પિતાને પણ “યાકિની મહત્તરાસુ” તરિકે ઓળખાવી યાકિનીમહરાનું નામ અમર રાખી ગયા છે. તેવી જ રીતે પ્રાય: તેમના દરેક ગ્રંથને છેડે “વિરહ” પણ આવે છે. આને માટે મને એમજ લાગે છે કે આ એક સાંકેતિક રીતે પિતાનું નામ સુચવે છે. આ સંબંધે હરિભદ્રસરિ ના પંચાશક ઉપર વૃત્તિ કરતાં નવાં ગીટીકાકાર શ્રીમદ્ અભયકે વસૂરિ ખુલાસો લખે છે કે –
इह च विरह इति सिताम्बर श्री हरिभद्राचार्यस्य कृतेरक इति ।।
ભાવાર્થ-આ પંચાશમાં જે વિરહ શબ્દ છે તે પિતાંબર (વેતાંબર ) શ્રી હરિભસૂરિની કૃતિનું ચિન્હ છે. આવી જ રીતને ખુલાસો મુનિચંદ્રસૂરિ પણ તેમના ગ્રંથની ટીકા કરતાં એજ ખુલાસે આપે છે.
હવે આપણે તેમના વિરહાંગ શબ્દવાળા વાને ટુંકાણમાં તપાસીએ તે અસ્થાને નહિં કહેવાય યથા ધર્મબિન્દુમાં–
सतत्र दुःख विरहा-दत्यंत सुख संगतः।
तिष्टत्ययोगो योगीन्द्रो, वंद्यस्त्रि जगतीश्वरः ॥ ત્રણ જગતને વિષે વંદ્ય ઈશ્વર અગી યોગીન્દ્ર દુઃખના વિરહથી (દુઃખના આત્યંતિક અભાવ-નાશથી) અત્યંત સુખ પામીને ત્યાં બીરાજે છે.
મ વિરવર દિને રિ સામ્ (સંસારદાવા સ્તુતિ.) શાસ્ત્રવાર્તાસમુચ્ચયમાં– कृत्वा प्रकरण मेतत् यद वाप्तं किंचिदि मया कुशलम् । भवविरह बीजमनद्यं लभतां भव्याजन स्तेन् । १० ।। (લંબાણના ભયથી અર્થ નથી આપે, તેમ તેનું પ્રયોજન પણ નથી.)
For Private And Personal Use Only