________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશ. રૂપ આપ્યું છે. એક વિવાહ, બહુવિવાહ, કન્યાદાન, સ્વયંવર, પતિવૃત, વિગેરે પ્રથાઓ સહુએ પોતપોતાની જ્ઞાતિઓ અને દેશકાળાનુસાર રચી લીધી છે, પરંતુ તે સર્વને ઉદ્દેશ અને મૂળ સ્વરૂપ એકજ છે.
આવા મહત્વ પુર્ણ અને સ્થાયી સંબંધને અર્થે એક વાત ઘણી જ આવશ્યક છે કે જે વર અને વધુને આ સંબંધ થાય છે તેના અવસ્થા, સ્થિતિ, રૂપ, સ્વભાવ, પ્રવૃતિ, ગ્યતા વિગેરે એક બીજાની સાથે મળતા આવવા જોઈએ. અને એ વાતને પૂરેપૂરે વિચાર માતા પિતાજ કરી શકે છે;-વરવધુ પોતે નથી કરી શકતા. જે પિતાના પુત્ર અથવા પુત્રીના વિવાહને માતા પિતા પિતાના આહલાદ અને મને વિનેદની સામગ્રી સમજી બેસે અથવા વરવધુ પોતાના વિવાહને કેવળ પાશવિક વૃત્તિઓ ને ચરિતાર્થ કરવાનું સાધન સમજી લે, તે તે સંબંધ બહુજ દુ:ખદાયિક અને હાનિકારક બને છે. પરંતુ જે વિવાહ સંબંધ માતા પિતા સઘળી પરિસ્થિતિને વિચાર કરીને કરે છે અને જેમાં વરવધુને તેના ઉદ્દેશ, મહત્વ અને ઉત્તર દાયિત્વનું યથેષ્ઠ જ્ઞાન હોય. છે તેજ વિવાહ પરમ સુખકર નીવડે છે. વિવાહના મહત્વ અને ઉત્તર દાયિત્વનું, જ્ઞાન બનતા સુધી વિવાહ પહેલાં અને વિવાહ પછી તરતજ થઈ જવું જોઈએ અને વિવાહ પણ એ અવસ્થામાં થવા જોઈએ કે જ્યારે વરવધુ, વિવાહના મહત્વ તેમજ ઉત્તર દાયિત્વનું જ્ઞાન સારી રીતે પ્રાપ્ત કરી શકે. કેવળ પ્રજોત્પાદ અથવા પાશવિક વૃત્તિઓ ચરિતાર્થ કરવા માટે વિવાહની આવશ્યકતા છે, એટલું જ નહિ, પણ સદાચારના સ્થાપન અને સંસારની સુખ-બુદ્ધિને માટે પણ છે. જે પતિ, પત્ની વચ્ચે પુરેપુરો સાચે પ્રેમ હોય છે તેઓ હંમેશાં સદાચારી જ હશે એમાં જરા પણ સદેહ નથી. વિદ્યા, ધન, કીર્તિ વિગેરે તે પુરૂષ પોતેજ પરિશ્રમથી મે. ળવી શકે છે, પરંતુ ગાઈએ જીવનને સુખપૂર્ણ બનાવવાનું મોટે ભાગે સ્ત્રીઓના અધિકારમાં છે. જે વખતે પુરૂષ આખો દિવસ પરિશ્રમ કરીને સાંજે ઘરે આવે છે, તે વખતે તેનું સઘળું કષ્ટ ભુલાવવામાં અને તેનું ચિત્ત પ્રફુલ્લિત કરવામાં સ્ત્રીની બેચાર પ્રેમભરી વાતે જેટલી સમર્થ બને છે, તેટલી બીજી કઈ પણ વસ્તુ સમર્થ નથી બનતી. સ્ત્રી સિવાય બીજો કેઈ ઉત્તમ મિત્ર નથી. આપણાં દુ:ખમાં કેવળ યથાર્થ સહાનુભૂતિ જ દર્શાવે છે, એટલું જ નહિ પણ ઘણે ભાગે તે તે દૂર કરીને આપણે બે હલકો કરે છે. કઠિન સમયે તે આપણને સંમતિ અને સલાહ આપે છે. અને આપણને કર્તવ્ય દિશા બતાવે છે. વિદ્યાનું મંતવ્ય છે કે મનુષ્યનાં સઘળાં સાંસારિક સુખ ના સારા હોવા ઉપર જ નિર્ભર છે. જે સ્ત્રી સુશીલા હોય છે તે પુરૂષના મેટા મેટા દુઃખો તુચ્છ લાગે છે. અને જે સ્ત્રી દુરશીલા હોય છે તો ગમે તેવું આશ્વર્ય પણ તેને સુખી બનાવી શકતું નથી.
For Private And Personal Use Only
