Atmanand Prakash Pustak 022 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

વિશ્વરચના પ્રબંધ.
૧૩
વિશ્વરચના પ્રબંધ.
નિવેદન પાંચમું.
ચાલુ ગતાંક પૃષ્ઠ ૬૭ થી શરૂ. પાંચમે પ્રકાર પંચેન્દ્રિય પ્રાણી બીજા નીચે પ્રમાણે છે તે કહેવામાં આવે છે. ચાર પગે ચાલનારા ગાય, ભેંસ, બકરી, ઘેટે, પેટે ચાલનારા સર્પ, અજગર ને હાથે ચાલનારા ઉંદર, ગરેલી, ખીસકોલી, કાકીડા, , સઢાનલીયે, છછુંદર, જલનેલી, કુન, ગલટ્ટન, વીજલ, સેબલ, માટેન, સ્ટેટ્ટ, અબીન, પોલકેટ, કંક, મીલકસ, કસ્તુરી, બીલાડાં, ઉડતી ખીસકેલી વગેરે ભૂચર તીર્થંચ પંચંદ્રિય જાણવા, કલારીયા સલાજે રાજમીનનાં માછલાં વગેરને પણ આમાંજ સમાવેશ થાય છે. તે ગર્ભનું જ વધારેમાં વધારે દેહમાન છે ગાઉનું હોય છે ને ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્યમાન સામાન્ય રીતે મનુષ્યના ચાલતા આયુષ્યના અમુક હિસેજ હોય છે, હાથી, સિંહનું આયુષ્ય મનુષ્યના આયુષ્ય જેટલું હોય છે ને ઘેડાનું આયુષ્ય મનુષ્યના આયુષ્યથી ? ભાગે, ગાય ભેંસ ગધેડાનું ૨ ભાગે બકરી, ગાડર, શીયાળનું ટે ભાગે કુતરાનું ૧ ભાગે, હેાય છે.
(૩) રૂવાટીની પાંખવાળા હંસ, પોપટ, ચકલા, મેર તથા કાગડા, કલહંસ,બગતેતર, કંપિંજલ, પારેવા, હોલા, કુકડા, ઘુવડ, કોયલ, સમળી, બાજ, ગીધ, ગરૂડ, ચકરો. ચીબરીટી સ્વર્ગનું લીલમપક્ષી, મત્સરંગ, બુલબુલ, ચાંખ, રેન, લકકડ, ખેદીયુ, અગ્નિવર્ણ પક્ષી, બતક, પેટ્રોલ, આબઢ઼ામ ચામડીની પાંખવાલા ચામાચીડિયા વગવા ગુલ, વાગેલ, જલાકસભારંડ, જલવાયસ, વામ્પાયરજાતિ વગેરે વલી બીડેલ પાંખવાળા, કે ઉઘાડી પાંખવાલા સમસ્ત પક્ષી વર્ગ ખેચર પંચૅન્દ્રિય જ છે, વળી પ્રાણી શાસ્ત્રમાં વિવિધ પક્ષીને અધિકાર નીચે પ્રમાણે છે. ન્યુઝીલાંડ કે ઓસ્ટ્રેલીયાના કિવિ પક્ષીને પાંખ હોતી નથી. પીંછા હોય છે, હિને લુલુનું કુકડાં જાતનું પક્ષી ઉડી શકતું નથી હવઈ બેટમાં પક્ષીઓને સ્વરાજ નથી, પૅગઈન પક્ષી માં ચાલવાની કે તરવાની શક્તિ છે તે ઉડતું નથી તેની માતા એક ઇંડું મુકે છે. કરલું પક્ષી મહાગતિવાળું છે. હિંદુસ્તાની દરજી પક્ષી અંગુઠા જેવડું છે તે સાપ કે વાંદરાથી પિતાને બચાવ બહુ યુક્તિ કરે છે. પેટલ
૧૬ ઘેડ વિગેરે એક ખુરાવાલા અને નહિ વાગોળનારા પ્રાણીઓ છે. ઉંટ, પાડો, ગાય, રોજ, સાબર, વરાહ અને હરણ વગેરે બે ખુરાવાલા તથા વાગોલનારા પ્રાણીઓ છે. હાથી, ગેડે વિગેરે ગંડીપદા છે. સિંહ, વાઘ, શીયાલ, બીલાડે, કુતર, સસલે, નાર, જરખ, લોંકડી, શીહાગેસ, તરસ અને ઘેરખોદાઓ વિગેરે નાખવાલા પ્રાણીઓ છે, આવિષ, દૃષ્ટિ વિષ ત્વ4િષ લાળ વિવ, શ્વાસવિષ કૃષ્ણ વિગેરે ફણવાલા સર્પની જાતિ મંડલી વિગેરે અફણાવાલા સર્પની જાતિઓ અને અનંગર વિગેરે ઉર પર સર્પ (પટે ચાલનારા ) છે.