________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રામાન હેમચંદ્રાચાર્યનું જીવન વૃત્તાંત.
ર૭૫ સૂરીશ્વરજીની જ્ઞાનશકિત અને ગ્રંથ નિમણુ–
ભગવાન હેમચંદ્રાચાર્યના જીવનને જગતમાં શાશ્વત પ્રકાશિત રાખવાવાળા અને વિધમીઓને આશ્ચર્ય ઉત્પન્ન કરાવવાવાળા તેઓનાં અગાધ જ્ઞાનગુણ હતા. તેમની જેવા સકળ શાસ્ત્રમાં પારંગત અત્યંત શોધવા જતાં પણ કઈ મળી શકશે નહિ. આ પરિમિત જ્ઞાન શકિતથી મોહિત થઈને તત્કાલીન સર્વ ધર્મના વિદ્વાનેએ કળીકાળ સર્વજ્ઞની મોટી પઢી આચાર્યને સર્મપણ કરી, તેની સત્યતા તેઓના અપાર ગ્રંથરત્ન રાષિ આજ સુધી જગતમાં મોજુદ છે અને તે દેખીને પશ્ચિમાત્ય વિદ્વાન પણ વિસ્મિત થયા છે. કહેવામાં આવે છે કે આચાર્ય મહારાજે પોતાના જી. વનકાળમાં સાડાત્રણ કરોડ લોક પ્રમાણ ગ્રંથ લખ્યા છે; પરંતુ ભારત વાસીઓના દુભોગ્યથી ઘણું ગ્રંથો કાળની વિષમતાથી નષ્ટ થઈ ગયા છે; છતાં પણ જેટલા ગ્રંથ વર્તમાન કાળમાં વિદ્યમાન છે તે ડી સંખ્યામાં નથી ! વિદ્યમાન ગ્રંથશ્રેણી પણુ વિદ્વાનોને આશ્ચર્ય ચકિત કરે છે. કોઈપણ વિષય એ નથી કે જેનાં ઉપર પોતાની ચમત્કારીક લેખીની ચલાવી ન હોય. વ્યાકરણ, ન્યાય, કાવ્ય, કેષ, અલંકાર, છંદ, નીતિ, સ્તુતિ વિગેરે સર્વ વિષય ઉપર એક અથવા અનેક ગ્રંથો લખ્યા છે. કેટલાક ગ્રંથ તે એવા અપૂર્વ છે કે જેની સમાનતા કરવાળા જગતમાં બીજા ગ્રંથ નથી, આચાર્ય મહારાજના બનાવેલા ગ્રંથને સમુહ એટલે મેટે છે કે તેને વિસ્તાર કરીએ તે એક નવો ગ્રંથ બની જાય. શિષ્ય શ્રેણું અને શરીરન્ત--
સૂરિ ભગવાનને શિષ્ય સમુદાય બહુજ પ્રભાવશાળી હતા, સાધુ સમુદાયમાં પ્રબંધ સતક કર્તા શ્રી રામચંદ્ર, મહાકવિ શ્રી બાલચંદ્ર, વિદ્યાસંપન્ન શ્રી ગુણચંદ્ર, વિદ્યાવિલાસી શ્રી ઉદયચંદ્ર એટલા મુખ્ય હતા.
શ્રાવક સમુદાયમાં મહારાજા કુમારપાળદેવ, મહામાત્ય શ્રીયુત ઉદયન, રાજ્યપિતામહ શ્રી આદ્મભટ્ટ, દંડ નાયક શ્રી વાઘભટ્ટ, રાજઘરટ્ટ, શ્રી ચાહડ, શ્રી સેલાક ઇત્યાદિ અનેક રાજવગીય તથા લક્ષાવધી પ્રજાવગીય શ્રીમંત હતા, પોતાના આયુષ્યની સમાપ્તિને સમય નજીક આવેલ જાણુ ભગવાને સકળ શિષ્યગણને પતાની પાસે બોલાવ્ય, આત્મિક ઉન્નતિના વિષયમાં વિવિધ પ્રકારના હિતકર વચને દ્વારા અમૃત તુલ્ય ઉપદેશ આપે, જે સાંભળી મહારાજા કુમારપાળનું હૃદય ભરાઈ આવ્યું, સૂરિ મહારાજે તેમનું શાન્તવન કરી અનેક મિષ્ટ વચન કહ્યાં, અંત સમયમાં આચાર્ય મહાજે નિરંજન નિરાકાર સહજાનંદી પરમાત્માનું પવિત્ર ધ્યાન કરી બહિર વાસનાનો ત્યાગ કર્યો, વિશુદ્ધ આત્મ પરિણતિમાં રમણ કરતા નિર્મળ સમાધિ સહિત દસમા દ્વારે પ્રાણત્યાગ કર્યો, સંવત ૧૨૨૯ માં અખિલ સંસારને શેક સમુદ્રમાં ડુબાડી આ ભૂમંડળપર કળિકાળ સર્વજ્ઞ ભગવાન શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય રૂપ લોકોત્તર ચંદ્ર અસ્ત થઈ ગયે,
For Private And Personal Use Only
