________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૭૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
પર્યત પરિશ્રમ કર્યો, પરંતુ પરિણામ એ આવ્યું કે તે હમેશા એજ અવસ્થામાં રહ્યો. તેને પુત્ર જીંદગીભર જ્યાં ને ત્યાંજ રહ્યો. તેની યોગ્યતા લેશ પણ ન વધી. એટલા માટે સ્વાભાવિક પ્રવૃત્તિઓ જાણવાની પરમ આવશ્યકતા છે અને તે જાણ વામાં બિલકુલ કઠિનતા નથી. પ્રાચે કરીને પ્રત્યેક બાળકના બાલ્યાવસ્થાનાં કાર્યો ઉપરથી એ જાણી શકાય છે કે તે ભવિષ્યમાં કેવા પ્રકારનો મનુષ્ય નીવડશે. જે બાળક ભવિષ્યમાં મહાન કવિ થવાનો હોય છે તે નાની વયમાંથી જ સુંદર કવિતા બનાવી શકે છે. જે ભવિષ્યમાં શૂરવીર થવાનો હોય છે તે બચપણમાં બાળકોની સેના બનાવી સેનાપતિનું કાર્ય કરે છે. તેમજ જે ભવિષ્યમાં મહાન ઠગ બનવાનો હોય છે તે બચપણમાં નજીવી વસ્તુઓની ચોરી કરી પિતાનો પહેલો પાઠ શીખે છે. કહેવાની મતલબ એ છે કે કેઈની બાલ્યાવસ્થાના કાર્યો અને પ્રવૃત્તિઓ જોઈને એટલું સરલતા પૂર્વક જાણી શકાય છે કે તે બાળક આગળ ઉપર કેવા પ્રકારનો મનુષ્ય થશે.
અમુક બાળકની શુભ પ્રવૃત્તિ કઈ દિશામાં છે તે જાણ્યા પછી સોથી આવશ્યક કાર્ય એ રહે છે કે તેને તે કાર્યમાં સંગીન શિક્ષણ મળવું જોઈએ. પાતાની સ્વાભાવિક પ્રવૃત્તિઓને અનુકૂળ, યોગ્ય અને ઉદાર શિક્ષણ મેળવવાથી મનુષ્ય પોતાના વ્યવસાયમાં થોડા પરિશ્રમે સર્વશ્રેષ્ઠ બની શકે છે. હા, કોઈ વખત એવું પણ જોવામાં આવે છે કે કોઈ મનુષ્યના ભવિષ્ય-જીવનનું પૂર્વ પ્રતિબિંબ તેની બાલ્યાવસ્થામાં સ્પષ્ટ દષ્ટિગત થતું નથી, પરંતુ એવા અપવાદાત્મક ઉદાહરણું ઘણા થોડા હોય છે.
જેવી રીતે આ સૃષ્ટિમાં પ્રત્યેક વસ્તુમાં અમુક અમુક વિશેષ ગુણ રહેલે હેય છે, તેવી જ રીતે પ્રત્યેક મનુષ્યમાં પણ અમુક વિશિષ્ટ કાર્ય કરવાની શક્તિ અવશ્ય રહેલી હોય છે. એ શક્તિ અથવા સ્વાભાવિક પ્રવૃત્તિ કે વિશિષ્ટ અવસ્થામાં અથવા પરિસ્થિતિમાં કદાચ માલુમ ન પડી શકે, પરંતુ એ એવી દઢ અને ઉત્કટ હોય છે કે તે સ્વયમેવ પ્રકટ થઈ જાય છે. કેઈથી છુપાવી શકાતી નથી.
આપણે આપણી રૂચિ અને પ્રવૃત્તિ અનુસાર વ્યવસાય પસંદ કરી લઈએ ત્યારપછી આપણે તેમાં હજારે બાધાઓ નડે તે પણ તેને વળગી રહેવું જોઈએ. ઘણે ભાગે યુવાવસ્થામાં કંઈક કષ્ટ, ઉદાસીનતા અથવા અકૃતકાયતા આવી પડવાથી યુવકગણ હતાશ બની જઈને પિતાને ઇચ્છિત વ્યવસાય એમ સમજીને તજી દે છે કે કદાચિત્ આપણે બીજા વ્યવસાયમાં જોડાવાથી અધિક સફલીબુત થવું પરંતુ એ એક ગંભીર ભૂલ છે.
આપણા માટે સર્વદા એટલું જરૂરનું છે કે આપણે જે ધંધો આપણું માટે એકવાર પસંદ કરી લીધા પછી તેને કદી પણ છો જોઈએ નહિ, તેને દૃઢતાપૂર્વક વળગી રહેવું જોઈએ. જીવન-સંગ્રામમાં વિજય,
For Private And Personal Use Only
