________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૭૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
આપવા સારૂ જે ઉત્તમ પરિણામ લાવી શકે તે લાવવા ભાગ્યેજ શકિતમાન થાય છે અને ગરિબાઈને લીધે ઘણીજ ઓછી તક પિતાના બાળકે તરફ ધ્યાન આપવાને મેળવે છે. કેટલાક માબાપ નોકરી અથવા ધંધામાં એવા રોકાયેલા હોય છે કે સંજોગેજ તેમના ઉચ્ચ માનસિક અને નૈતિક પ્રયાસોને દાબી દે છે. સામાજીક મર્યાદા, અંકુશો અને વહેમમાં ફસાયેલ માતા પિતજ કેળવણી પામેલ હતી નથી તે બચ્ચાઓને કેવી રીતે સુધારી શકે તે પણ એક પ્રશ્ન છે. બાળકોને શિક્ષણ આપવા સારૂ જે પૈો ખર્ચવામાં આવે તેના કરતાં બાળક કયારે કમાતા શિખે એવી ચિંતા જે માપ રાખે તે ઉચી કેળવણી પિોતાના પાળકોને કેવી રીતે આપી શકે?
નિશાળની કેળવણી વિષે તપાસ કરતાં માલુમ પડે છે કે આપણી કોમમાં માધ્યમિક અને ઉંચી કેળવણીની જરૂરીઆતે તરફ ઉત્સાહભંગ કરી નાખે તેવી બેપરવાઈ બનાવાય છે તે ખેદજનક બીના છે. કારણ કે જેન કેમની વસ્તીમાં મુબઈ ઈલાકામાં ભણતા પ્રાથમીક, માધ્યમિક અને ઉંચી કેળવણી લેતા કોલેજના વિદ્યાથીઓનું પ્રમાણ જોઈશું તો આપણને માલુમ પડશે કે આપણે માધ્યમિક અને ઉંચી કેળવણીમાં ઘણાજ પછાત છીએ, કે જે આંકડાઓ મારા કેળવણીને લગતા અગાઉના લેખમાં દરેક જીલ્લાવાર ખુલ્લી રીતે દર્શાવી દીધા છે કે જે અત્રે લંબાણ થઈ જવાની ધાસ્તીથી ફરીથી રજુ કરી શકતું નથી. દરેક જણ માધ્યમિક અને ઉંચી કેળવણીની જરૂરીઆત સ્વીકારે છે, પરંતુ નાણાની તંગીને લીધે કાંઈ પણ સંગીન કાર્ય કરી શકાય એમ નથી, એવું બહાનું આ વિષયને ઉંડે વિચાર કર્યો પછી નિર્માલ્ય લાગે છે. તેટલા માટેજ વ્યવહારિક પગલાં ભરવા અને કેળવણીને પ્રચાર કેવી રીતે થઈ શકે તેવા ઉપાયે જવા તે ખાસ હરકોઈ કોમના નેતાઓ તેમજ કેળવાયેલ વર્ગનું ખાસ કાવ્ય છે.
સ્વ. મ. ગોખલેના શબ્દ “કરોડો બાળકો જે કેળવણીની માયા અસર નીચે ઉછરવાની રાહુ જુએ છે, તેમનું શ્રેય એમની ઉપર આધાર રાખે છે. ત્ય ક્તિની વધેલી કુશળતા, બુદ્ધિની સાધારણ ઉચ્ચ સપાટી અને પ્રજાના મોટા સમુહો . નૈતિક કેળવણી એ સર્વ કેળવણી સિવાય થઈ શકે નહિ” એ શબ્દ જેને ખાસ મનન કરવા લાયક છે અને ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે કેળવણી દરેક જેનના ઘરના ઉમરા સુધી લઈ જવી જોઈએ. એક અમેરિકન ધારા શાસ્ત્રીએ પોતાના દેશબંધુએ આગળ બેવતાં કહ્યું હતું કે જે તેની પાસે પ્રભુના દુતનું ઢલ હોય કે જે ભારતત્વ ધરાવતા બધા રાષ્ટ્રોને જગાડી શકે તો તેમના કાનાં લગાડીને કહે કે “ તમારા બાળકને કેળવે, તમારા બધા મળીને કેળવે તમારા બાળકોમાંના દરેકને કે
.” આ ભાવનામાં રહેલું ઉંડુ રહસ્ય અને ડહાપણ સર્વ કઇ કબુલ કરે છે. કેળવણના ક્ષેત્રને, પછી તે માધ્યમિક હોય કે ઉંચી કેળવણી હોય તો પણ, કાંઈ પણ
For Private And Personal Use Only
