________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનમાં માધ્યમિક અને ઉચી કેળવણીને પ્રચાર કરવાની આવશ્યકતા. ૧૭૩ જૈનોમાં માધ્યમિક અને ઉચી કેળવણીનો
ચાર કરવાની આવશ્યકતા.
જૈન કામમાં માધ્યમિક અને ઉચી કેળવણીનો અભાવ એટલે બધે છે કે આ વિષયમાં જ્યાં સુધી ઉંડા ઉતરી તેને લગતી વિગતે કેમ સનમુખ રજુ કરી શકાય નહિ ત્યાં સુધી તેને ખરેખર ખ્યાલ આવી મુશ્કેલી ભરેલો લાગે છે. હાલના જમાનામાં આવી કેળવણીની જરૂરીઆતના સંબંધમાં તેની કીમત આંકવા સારૂ કોઈ પણ જાતનો ખ્યાલ જનસમુડને આપવાની ભાગ્યે જ આવશ્યકતા હોય છે, દરેક પ્રજાની અથવા તો કોમની નૈતિક તેમજ વ્યવહારિક અભિવૃદ્ધિ પર પ્રાથમીક કેળવણીની અસર ભાગ્યેજ થાય છે અને તેથીજ માધ્યમિક અને ઉંચી કેળવણી સંબંધી આપણી કમની સ્થિતિ કેવા પ્રકારની છે અને આવી કેળવણી મેળવવા સારું કોમના મેટા ભાગને અગવડતાને લીધે જે સેસવું પડે છે તેનો વિચાર કરવાની જરૂરીઆત છે. ઉંચી કેળવણી તે ખરેખર એક નાશ નહિ પામે તેવી થાપણ છે, કે જે ખર્ચ કરવા છતાં પણ વધારે બદલે આપે છે. મનુષ્યને વિચારશીલ બનાવે છે અને બુદ્ધિને ખીલવવા સારૂ સૌથી ઉપયોગી ફરજ બજાવે છે. મનુષ્યને પોતાના જીવનની વધારે કિંમત છે તે જોતા શીખવે છે. એટલું જ નહિ પરંતુ તે દષ્ટિ રાખીને દરેક કાર્ય તરફ મનુષ્ય માત્રને પિતાની ફરજ બજાવવા સારૂ તેને શીખડાવે છે અને દીર્ધદષ્ટિને વધારે છે. મગજ અને હદયના જે ગુણે ખરેખરી મહાન પ્રજા બનાવવાને શક્તિમાન થાય છે તે ગુણોની પ્રાપ્તિને કેળવણી જ ફક્ત મજબુત કરે છે, જો કે કુદરતી સાધનો ઘણું મહત્વના છે તે પણ પડવાની મેળે જ સુધારાની ખાતરી આપી શકતા નથી તે આખી દુનીયામાં કેળવણીની આવી ઉચ્ચ કિંમત કરવામાં આવે છે. જે કોમના સાધન સંપન્ન શ્રીમંતો પિતાના પાછળ રહેલા સામાન્ય વર્ગને અજ્ઞાન દશામાં રહેલા જુએ છે અને તેમને ઉંચી કેળવણી પ્રાપ્ત કરવા સારૂ જોઈતી તકો આપવા સમર્થ થતા નથી તેઓ પોતાનું ઘર રેતીપર બાંધે છે, કારણ કે એક પ્રજાનું અથવા કામનું ખરેખરૂ બળ તે તે કેમની કેળવણી જ છે. કેળવણી લેવા સારૂં ઘરની કેળવણું ઘણું સારું કામ કરી શકે, પરંતુ કમનશીબે સામાન્ય સ્થિતિના મનુષ્યો માટે ઘર એવી જગ્યા છે કે જે ઠેકાણે બાળક ભાગ્યેજ ઉચ્ચ કેળવણી માટે આશા રાખી શકે; કારણ કે શ્રીમંતોને બાજુએ રાખીએ તો સામાન્ય સ્થિતિના જનસમુહને મોટો ભાગ જીવનના આસપાસના સંજોગોમાં એ ગુંથાએલો રહેલો હોય છે કે પોતાના બાળકને શીક્ષણ આપવા સારું ભાગ્યેજ ફરસદ મેળવતો હોય છે. આખા દિવસની નોકરી અથવા પરાધીન પણની ગુ ફરીથી કંટાળેલ મનુષ્ય બાળકપરની જે કાળજી અને ધ્યાન આપવાની ફરજથી, કેળવણું
For Private And Personal Use Only