________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ
શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ.
અમુક પ્રકારની લાગણીઓને સમધ હોય છે. વક્તાઓ અને ઉપદેશકામાં જનમંડળ ઉપર અસર ઉપજાવવાની શકિતનું ગુપ્ત રહસ્ય એમાં રહેલુ છે. શ્વેતૃવ માં જે લાગણી ઉપજાવવા તેમની ઇચ્છા હોય છે તે લાગણી તેએ કેવા પ્રકારની ચેષ્ટા એથી, શબ્દોથી અને સ્વરભંગીથી ઉપજાવી શકશે તે તેએ જાણતા હોય છે, અને ઘેાતનને વશ બનેલા સમાજના અંત:કરણ ઉપર તેએ ધારેલી લાગણી ઉપજાવી શકે છે, આપણા મનામય બંધારણ રૂપી હારમેાનીયમમાંથી તેએ ધારે તે સૂર પ્રકટાવી શકે છે. કેમકે કઇ કળમાંથી કયા સૂર પ્રકટે છે તેઓ તે જાણતા હાય છે.
તેજ પ્રમાણે અમુક પ્રકારના માહ્ય દશ્યો અને પદાર્થાને પણ આપણી અમુક પ્રકારની લાગણીઓ અને આવેગે સાથે એવે! સંબધ હોય છે કે તે તે દૃશ્ય અથવા પદાર્થના સભાવ સાથે તે તે લાગણીએ અને આવેગેનો આવિર્ભાવ થાય જ છે. વાચક વર્ગ ને આ વાતના ઉદાહરણાની અપેક્ષા હેાવાનુ અમે માનતા નથી. કેમકે આપણા નીત્યના જીવનમાં એવી હકીકતના આપણુને સેંકડો વાર અનુભવ થયાજ કરે છે. વિશ્વ રૂપકમય છે. કાળા ૨ગ શેક સાથે, કાષાય રંગ વિરાગ સાથે, મકાન ઉપરના કળશ અને ધજા દેવાલય સાથે સંકળાએલા જ હોય છે. ટુકામાં વિશ્વના પ્રત્યેક પદાર્થો આપણા મનમાં અમુક ચાકસ ભાવા સાથે સબંધ ધરાવતા હોય છે. આ પ્રકારના માહ્યના આંતર સ્વરૂપ સાથેના સમધ જે આપણા મનમાં નિણ્યે જાય છે તે ઘેતનના પ્રભાવથીજ છે. આપણે જ્યાંસુધી તેનું સ્વરૂપ સમજીને સેાટીએની પરીક્ષા કરીને તે ઘોતનની અસર નીવારી શકીએ નહી ત્યાંસુધી આપણું અંત:કરણ એક નિર્જીવ ફ્રાનેગ્રાફ જેવુ યંત્રવત રહે છે. જે પ્રકારનું રેકર્ડ એ ફ્રાનાગ્રાફ ઉપર મુકવામાં આવે તેવા સુર આપણ્ અંત:કરણ કાઢે છે.
'
આ ઘોતનની અસરથી મુક્ત થવાના રસ્તે એકજ છે અને તે એજ કે એ ઘોનનનું સ્વરૂપ સમજવુ. જે નિયમે તે કાર્ય કરે છે તે નિયમ જાણવા. અમુક ખાદ્ય પદાર્થ, સાગા અથવા રૂપકાથી કોઇ પ્રકારની આંતરીક સ્થિતિને આપ ણામાં ઉદ્દભવ થવા ન દેવા. આમ જ્યારે થશે ત્યારેજ દ્યોતનના નિમિત્તો સામે તમે તમારૂં રક્ષણ કરી શકશે અને તમારા આત્માને સમજાવી શકશે કે “ આ તે એક પ્રકારનુ દ્યોતન છે. છેતરાવાની જરૂર નથી.” નિયમ સમજ્યા પછી તમે તમારી આસપાસ તમારા આત્મવિકાસને અનુકુળ ઘોતનાના નિમિત્તો રાખી શકશો અને તે દ્વારા તમારામાં જે કાંઇ ઉત્તમેાત્તમ વિશિષ્ટતા રહેલી છેતેને બહાર લાવી શકશેા, હમેશાં સ્મૃતિમાં રહેવુ જોઇએ કે પ્રત્યેક નિયમ એ ધારવાળી તલવાર જેવા છે. સારી અને માઠી બન્ને અસર તે ઉપજાવી રાકે છે. પરંતુ નિયમના સ્વરૂપને સમજ્યા પછી તેની વિપરીત અસર સામે આપણે આપણું રક્ષણ કરી શકવા ઉપરાંત, તેમાંથી લાભદાયક તત્વના આપણા સ'મધે ઉપયાગ કરી શકીએ છીએ.
For Private And Personal Use Only
